Tự do tài chính là gì? 04 Nguyên tắc quản lý dòng tiền để đạt tự do tài chính

Tự do là chính là mong muốn của bất cứ ai, kể cả là người mới đi làm hay đã đi làm lâu năm. Nhưng để đạt được điều này thì cần có rất nhiều yếu tố và phải nỗ lực hết mình để có thể đạt được điều đó. Vậy tự do tài chính là gì? Làm cách nào để có thể tự do về tài chính và nghỉ hưu sớm? Hãy cùng Chứng khoán Vina tìm hiểu trong bài viết sau nhé!

Thế nào là tự do tài chính?

Tự do tài chính là khi bạn thoát ra khỏi nỗi lo về tiền bạc và nguồn tiền của bạn đủ để chi trả cho nhu cầu sinh hoạt cuộc sống hàng ngày. Bạn có thể thực hiện những sở thích, đam mê của mình mà không phải đắn đo về mặt tài chính.

Tự do tài chính không phụ thuộc vào trí thông minh, độ tuổi hay thời gian mà sẽ phụ thuộc chủ yếu vào năng lực làm chủ và kiểm soát sức khỏe tài chính của bạn. Hiểu theo một cách khác, tự do về tài chính là trạng thái khi bạn thoát khỏi nỗi lo lắng về cơm áo gạo tiền.

Cần bao nhiêu tiền mới có thể tự do tài chính?

Tự do tài chính cần bao nhiêu tiền là câu hỏi rất nhiều người tự đặt ra cho bản thân. Tự do tài chính không nhất thiết phải là ở nhà lầu, có xe xịn mà là sự cân đối hợp lý chi tiêu để không lúc nào bạn cảm thấy lo lắng với số tiền mình đang có. 

Sẽ không có một con số chung, cụ thể để trả lời cho câu hỏi này. Không ai biết chính xác con số cần thiết để nói rằng bản thân tự do về tài chính, bởi nhu cầu mỗi con người là khác nhau nhưng với điều kiện thu nhập luôn phải lớn hơn chi tiêu. Để đạt tự do tài chính thì cần đáp ứng được những tiêu chí cơ bản sau:

• Chi phí sinh hoạt cơ bản cho bản thân như tiền nhà, ăn uống,..
• Chi phí mua sắm, giải trí, các mối quan hệ với đồng nghiệp, bạn bè, sinh nhật,..
• Chi phí dự phòng khi bệnh tật đau ốm
• Chi phí đầu tư phát triển bản thân

Một trong những quy tắc giúp các bạn biết được mình đã đạt tự do tài chính được rất nhiều người áp dụng đó là quy tắc 4% được nghiên cứu từ 3 vị giáo sư tại đại học Trinity Texas. Theo quy tắc này, số tiền bạn sở hữu phải gấp 25 lần số tiền chi phí sinh hoạt 1 năm của chính bạn/ của gia đình bạn thì bạn được coi là tự do tài chính. Cụ thể, công thức tính sẽ là: 

Số tiền để tự do tài chính = Chi phí sinh hoạt 1 năm x 25

Ví dụ:

Bạn chi tiêu 1 tháng là 30 triệu thì một năm bạn cần 360 triệu. Vậy thì số tiền bạn cần để đạt được tự do tài chính ít nhất là 9 tỷ đồng.

Theo tình hình lãi suất tiền gửi ngân hàng hiện nay trung bình là 8 – 9%/ năm, lạm phát là 4-5%/năm. Khi đó bạn đem 9 tỷ gửi ngân hàng và rút 4% của 9 tỷ (360 triệu) để chi tiêu thì cũng không gây ảnh hưởng đến số tiền gốc 9 tỷ ban đầu.

Tuy nhiên những con số này chỉ dừng ở mức tham khảo bởi nó còn phụ thuộc vào độ tuổi nghỉ hưu, tỷ lệ lạm phát hay mức đầu tư của bản thân.

Xu hướng nghỉ hưu sớm sau khi tự do tài chính – có nên không? 

Khi đã đạt tự do tài chính thì nhiều người thường nghĩ đến chuyện nghỉ hưu. Quyết định này tùy thuộc vào mục đích và mức độ tài chính của mỗi người. Và khi nhiều người trẻ hiện nay đạt được một dấu mốc tài chính riêng cho bản thân thì cụm từ nghỉ hưu sớm đang nhận được sự quan tâm lớn và cũng là câu chuyện được bàn luận rất nhiều.

Nghỉ hưu sớm là gì?

Nghỉ hưu sớm trong tiếng anh được gọi là financial independence hay retire early, nghĩa là đạt đến một mức độ tài chính nhất định và nghỉ hưu sớm hơn so với độ tuổi lao động theo quy định. 

Phong trào này nổi lên ở Mỹ sau cuộc khủng hoảng kinh tế vào năm 2008 và dần phổ biến ở các nước Châu Á, điển hình là ở các quốc gia được coi là có tần suất làm việc cực kỳ áp lực và căng thẳng như Nhật Bản, Hàn Quốc. 

Ở những người trẻ, họ muốn thoát ra khỏi cuộc sống đầy áp lực và vòng luẩn quẩn của công việc nên thường có xu hướng nghỉ hưu sớm. Độ tuổi nghỉ hưu theo Bộ luật Lao động hiện nay là 55 – 60 tuổi. Tuy nhiên, hiện nay nhiều người có xu hướng nghỉ từ 40 – 45 tuổi hay thậm chí là ít hơn.

Bản chất của việc nghỉ hưu sớm không phải là chỉ ngồi đó hưởng thụ những đồng tiền tích lũy từ những ngày tháng đi làm mà họ chuyển từ thu nhập chủ động sang các nguồn thu nhập thụ động khác. Hiện nay có rất nhiều hình thức để kiếm được thu nhập thụ động như đầu tư chứng khoán, chứng chỉ quỹ,..

Có nên nghỉ hưu sớm không? 

Không có câu trả lời cụ thể nào cho việc này bởi việc nghỉ hưu sớm hay muộn là quyết định và kế hoạch riêng của mỗi người. Tuy nhiên, bạn cần thực sự hiểu mình muốn gì và vạch ra kế hoạch tài chính rõ ràng cho việc nghỉ hưu sớm. Sau đây là một số lợi ích từ việc nghỉ hưu sớm đem lại:

• Không cần chịu áp lực từ công việc cũng như những mối quan hệ tiêu cực.
• Có nhiều thời gian dành cho bản thân, gia đình, sở thích riêng, chăm sóc sức khỏe hơn.
• Tập trung làm những dự án cá nhân, đi du lịch khám phá thế giới.

Tuy nhiên, việc nghỉ hưu sớm cũng sẽ có những ảnh hưởng bất lợi nhất định, bạn sẽ phải đối mặt với việc: Mất đi một nguồn thu nhập ổn định, cắt giảm chi tiêu cuộc sống, hạn chế những buổi gặp mặt bạn bè… Tùy theo mục đích của mỗi người mà quyết định nghỉ hưu sớm hay không.

Khi nào có thể nghỉ hưu sớm

Bạn chỉ nên nghỉ hưu sớm khi:

• Kiểm soát được chi phí sinh hoạt: Đây là một trong các yếu tố quyết định đến khả năng nghỉ hưu sớm của một người. Trước khi nghỉ hưu, mỗi người cần lên kế hoạch chi tiêu, tiết kiệm và đầu tư hợp lý để có thể nghỉ hưu an nhàn.
• Nắm chắc kế hoạch trong tương nếu nghỉ hưu sớm: Nghỉ hưu từ lúc 30, 40 tuổi sẽ không còn khó nếu bạn đã lập kế hoạch cụ thể cho tương lai. Khi đã lên kế hoạch một cách cẩn thận, bạn sẽ động lực hơn để thực hiện.
• Có khoản đầu tư sinh lời: Một người có thể nghỉ hưu sớm nếu có một khoản tiết kiệm đủ lớn. Tuy nhiên khi nghỉ hưu sẽ mất một khoản thu nhập ổn định nên bạn vẫn cần đầu tư để có thu nhập thụ động. 

04 Nguyên tắc quản lý dòng tiền để đạt tự do tài chính

Để có thể nghỉ hưu sớm thì bạn cần phải tự do tài chính, được làm những điều mình thích mà không bị áp lực kiếm tiền và công việc. Dưới đây là một số nguyên tắc để đạt được tự do tiền bạc, bắt đầu trên con đường tự do tài chính bạn cần tuân thủ:

Gia tăng nguồn thu nhập

Việc tăng nguồn thu nhập là yếu tố hàng đầu,thậm chí là bạn càng phải kiếm nhiều hơn mức chi tiêu gấp nhiều lần mới có thể đạt được tự do tài chính. Chăm chỉ làm việc để kiếm tiền từ thu nhập chủ động nhưng cũng đừng quên rằng thu nhập thụ động cũng là một phương pháp đem đến cho bạn rất nhiều tiền và có thể kể đến như: Tự do tài chính bằng bất động sản, đầu tư vào vàng, chứng khoán, gửi tiết kiệm ngân hàng, chứng chỉ quỹ từ các quỹ đầu tư,…

Chi tiêu có kế hoạch

Trong cuốn “21 Nguyên tắc tự do tài chính”, tác giả Brian Tracy từng nói “Một người có mục đích rõ ràng sẽ đạt được sự tiến bộ ngay cả là trên con đường gập ghềnh nhất”. Vậy nên hãy cân nhắc mua sắm những thứ thật cần thiết, đầu tư tích luỹ kiến thức, phát triển bản thân. Bạn hãy đầu tư vào “tài sản” thay vì sử dụng đồng tiền vào những thứ “tiêu sản”. Đầu tư cho bản thân về trí tuệ lẫn sức khỏe chính là khoản đầu tư có lợi nhất, bởi kiến thức sẽ giúp bạn rất nhiều trong cuộc sống.

Học cách tiết kiệm

Đừng chỉ chăm chăm đầu tư mà quên rằng việc tiết kiệm cũng vô cùng quan trọng. Tuy đầu tư để kiếm tiền nhưng nếu bạn lãng phí tiền bạc vào những món đồ vô bổ thì ngân sách sẽ thâm hụt, tiền tiết kiệm cũng nhanh chóng tiêu tan.

Một khoản tiền dự phòng dành cho các trường hợp khẩn cấp (bệnh tật, mất việc đột xuất…) là những khoản vô cùng cần thiết cho sau này. Con số lý tưởng để trích ra một khoản tiết kiệm là 45 – 75% thu nhập, mỗi khoản tiền bạn tiết kiệm được trong hiện tại chính là một số tiền bạn có thể tiêu dùng trong tương lai.

Áp dụng quy tắc 4%

Quy tắc 4% được phát triển và dựa theo nguyên cứu của chuyên gia cố vấn tài chính William Bengen trong suốt 75 năm. Ông nhận ra rằng trong một chu kỳ 30 năm thì đến 90% các nhà đầu tư có khả năng đảm bảo an toàn cho khoản tiền đầu tư của mình khi mỗi năm họ rút 4% từ khoản tiền đó ra. 

Đây là nguyên tắc căn bản mà những người có kế hoạch nghỉ hưu sớm cần tuân thủ. Mỗi năm bạn chỉ cần trích 4% số tiền mình có (tích lũy hoặc thu nhập thụ động sau lạm phát) để phục vụ chi tiêu. Tuỳ thuộc vào tình trạng lạm phát và khủng hoảng tài chính, bạn có thể điều chỉnh mức rút ra là 3% tổng giá trị tài sản mỗi năm, để đảm bảo an toàn.

Lấy một ví dụ đơn giản là bạn tính toán được chi phí trong 1 năm bạn về hưu là 200 triệu thì số tiền tối thiểu bạn cần để nghỉ hưu là 5 tỷ (200 triệu/4%). Tuy nhiên một điểm yếu của quy tắc này đó là nó phụ thuộc vào tỷ lệ lạm phát, suy thoái kinh tế, chính trị, bệnh tật,…

Con đường giúp bạn nhanh chóng đạt được tự do tài chính 

Để có thể tự do tài chính, bạn cần đảm bảo nguồn thu nhập thụ động trong tương lai. Đây là yếu tố quan trọng giúp bạn chủ động nguồn tiền, không bị thâm hụt chi tiêu trong quá trình nghỉ hưu sớm. Đồng thời, tạo ra thu nhập thụ động cũng được đánh giá là con đường ngắn nhất giúp bạn đạt được mong ước tự do tài chính của mình. 

Đầu tư chứng khoán

Đầu tư cổ phiếu, chứng chỉ quỹ hay các sản phẩm chứng khoán được đánh giá là một trong những cách hiệu quả để tạo ra thu nhập thụ động. Thay vì để dòng tiền nhàn rỗi, bạn có thể đầu tư để “tiền đẻ ra tiền”.

Khi tham gia đầu tư chứng khoán, bạn có thể sẽ nhận được lợi nhuận từ việc hưởng chênh lệch giá mua/bán hoặc hưởng cổ tức hàng năm nếu doanh nghiệp kinh doanh có lãi. 

Tuy nhiên, để có được lợi nhuận như mong muốn, bạn cần có kiến thức chuyên môn về thị trường này, để qua đó lựa chọn được mã chứng khoán an toàn, hiệu quả nhất. Đây cũng là thị trường có nhiều rủi ro, đòi hỏi người chơi phải có tâm lý vững vàng, đưa ra các quyết định kịp thời, tránh được những biến động của thị trường. 

Đầu tư bất động sản

Nếu có dòng tiền nhàn rỗi lớn, đầu tư bất động sản sẽ là lựa chọn hấp dẫn dành cho bạn. Với sự sôi động của thị trường bất động sản trong vài năm trở lại đây, nhà đầu tư có thể thu lời từ việc “lướt sóng”, chuyển nhượng bất động sản. Bạn có thể lựa chọn giữa nhiều loại hình sản phẩm như đất nền, nhà phố hay đầu tư nhà để cho thuê. 

Đầu tư vàng 

Đầu tư vàng là kênh đầu tư truyền thống, được nhiều người ưa chuộng. Đây được coi là kênh trú ẩn an toàn, ít có sự biến động. Trong thời điểm lạm phát, vàng cũng là công cụ chống mất giá hiệu quả. 

Một số lưu ý dành cho người trẻ 

Tự do tài chính là mục tiêu mà nhiều người trẻ đang hướng tới. Tuy nhiên, để sớm đạt được mục tiêu này, bạn cần lưu ý: 

• Hiểu vị thế tài chính của mình: Để có thể nghỉ hưu sớm, tự do tài chính, bạn cần trả lời được câu hỏi: Mình đang ở đâu trên bản đồ tài chính? Hãy đánh giá chính xác khả năng tài chính của mình cũng như các khoản chi tiêu thiết yếu mà bạn phải trang trải để cân đối tài chính, từ đó đặt các mục tiêu, hướng tới việc tự do tài chính. Việc đánh giá quá cao về nguồn tiền mà bản thân đang có có thể khiến bạn đưa ra những quyết định sai lầm, dẫn tới thiếu hụt dòng tiền. 
• Đầu tư cho bản thân: muốn thảnh thơi, an nhàn sau khi nghỉ hưu, bạn cần tích lũy đủ kiến thức cần thiết. Đó có thể là kiến thức đầu tư tài chính, kiến thức kinh doanh… Bạn cũng có thể tìm hiểu 21 nguyên tắc tự do tài chính. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng đầu tư, tạo ra các nguồn thu nhập thụ động sau khi nghỉ hưu. 
• Lập ra kế hoạch rõ ràng: Ngay từ bây giờ, hãy lên kế hoạch cụ thể cho bản thân mình. Bạn muốn tự do tài chính năm bao nhiêu tuổi? Bạn sẽ làm gì sau khi tự do tài chính? Tất cả cần có một kế hoạch cụ thể, rõ ràng. Sau khi đã biết cần phải làm gì, bạn sẽ có kế hoạch đầu tư, chi tiêu chính xác hơn. 
• Giữ gìn sức khoẻ:: người xưa có câu: có sức khoẻ là có tất cả. Tuy nhiên, nhiều người trẻ hiện nay lại thường bỏ qua vấn đề này. Họ quá chú tâm vào việc kiếm tiền, gia tăng thu nhập mà bỏ quên sức khoẻ của mình. Thế nhưng, sức khoẻ là tiền đề và cũng là yếu tố quan trọng để bạn có thể tự do tài chính và tận hưởng những gì mình có. 

Có thể thấy, tự do tài chính là mục tiêu mà rất nhiều người hiện nay hướng tới nhưng không phải ai cũng thật sự đạt được điều ấy. Hãy cân đối lại các khoản chi tiêu cũng như áp dụng các quy tắc trong quản lý dòng tiền để có thể đạt được tự do tài chính nhé. Hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn có thêm thông tin về nghỉ hưu sớm và tự do tài chính, từ đó đưa ra quyết định phù hợp nhất cho riêng mình.