Nhà đầu tư tham gia thị trường chứng khoán không thể không biết tới sàn HNX. Đây là một trong những sàn chứng khoán lớn tại Việt Nam, là nơi niêm yết của nhiều công ty lớn trên thị trường. Vậy HNX là sàn gì? Chức năng, nhiệm vụ, quy định và điều kiện tham gia sàn chứng khoán này như thế nào?

Sàn HNX là gì?

Sàn chứng khoán HNX tiền thân là Trung tâm Giao dịch Chứng khoán Hà Nội được thành lập năm 1998, bắt đầu hoạt động năm 2005. Đến năm 2019 được đổi tên thành Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ. Sàn HNX là một Công ty TNHH một thành viên thuộc sở hữu của Nhà nước, do Bộ Tài chính quản lý, có vốn điều lệ 1.000 tỷ đồng.

San-HNX-la-gi1

Sau 17 năm hoạt động, đến nay hoạt động chính của sàn HNX là lập ra các thị trường thứ cấp phục vụ giao dịch cổ phiếu, trái phiếu Chính phủ và thị trường Upcom. Trụ sở chính của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội hiện nay đặt tại Số 2, Phan Chu Trinh, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Chỉ số đại diện cho HNX là HNX-Index. Chỉ số này tương tự như VN-Index của sàn HoSE. Tất cả cổ phiếu, trái phiếu và chứng khoán khác khi được niêm yết trên sàn HNX đều được quy đổi theo chỉ số này.

Chức năng và mục tiêu hoạt động của sàn giao dịch chứng khoán Hà Nội

Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội được thành lập và hoạt động với chức năng và mục tiêu như sau:

Chức năng sàn HNX

Thứ nhất, đây là sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất miền Bắc, có trách nhiệm quản lý và điều hành các hoạt động giao dịch chứng khoán trên thị trường một cách ổn định, an toàn, minh bạch, đảm bảo quyền lợi của doanh nghiệp và nhà đầu tư.
Thứ hai, xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng, kỹ thuật, sản phẩm mới để phục vụ cho việc giao dịch chứng khoán trên thị trường.
Thứ ba, là kênh huy động vốn quan trọng của nền kinh tế, sàn HNX có chức năng thu hút nhiều nhà đầu tư trong nước và quốc tế tham gia vào thị trường.
Thứ tư, đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam, thông qua việc thực hiện hiện quả các hoạt động đấu giá cổ phần, đấu thầu Trái phiếu Chính phủ và vận hành tốt các thị trường giao dịch.

Mục tiêu hoạt động

Sàn HNX được vận hành và phát triển với mục tiêu không ngừng nâng cao chất lượng quản lý, tính công mình và đảm bảo tính hợp pháp của các giao dịch chứng khoán trên thị sàn.

Đồng thời, không ngừng cải thiện và nâng cao chất lượng hệ thống vận hành, nền tảng công nghệ thông tin, tăng tốc độ xử lý và giảm thiểu các lỗi phát sinh, giúp hoạt động giao dịch ổn định, an toàn và đảm bảo lợi ích cho nhà đầu tư.

Muc-tieu-hoat-dong1

Sàn HNX hướng tới mục tiêu trở thành kênh huy động vốn uy tín của các doanh nghiệp Việt Nam, kênh đầu tư hiệu quả đối với các nhà đầu tư nắm giữ cổ phiếu trên sàn.

Danh sách công ty niêm yết trên sàn HNX

Hiện tại, có 341 doanh nghiệp thuộc 12 ngành nghề, lĩnh vực có cổ phiếu niêm yết trên sàn HNX. Một số mã cổ phiếu nổi bật trên sàn chứng khoán Hà Nội có thể kể đến như:

Loại Chứng khoán		Trái phiếu	Cổ phiếu
Điểm giống		- Đều là chứng khoán xác nhận sở hữu với một phần tài sản đầu tư vào công ty, tổ chức - Đều có thể chuyển nhượng, thế chấp, cầm cố - Đều là công cụ quản trị tài chính của nhà đầu tư
Điểm khác	Bản chất	Là chứng khoán nợ	Là chứng khoán vốn
	Kỳ hạn	Có thời hạn nhất định	Không có thời hạn xác định
	Quyền chuyển đổi	Có thể chuyển đổi thành cổ phiếu	Không thể chuyển đổi
	Người phát hành	Chính phủ, các doanh nghiệp, ngân hàng và các tổ chức tài chính	Duy nhất CTCP được phép phát hành cổ phiếu
	Nhận lợi tức	Lợi tức được quy định cố định, không phụ thuộc vào kết quả hoạt động kinh doanh của công ty	Lợi tức phụ thuộc vào tình hình hoạt động kinh doanh của công ty
	Quyền lợi của người sở hữu	- Là chủ nợ của nhà phát hành - Không có quyền tham gia vào các hoạt động kinh doanh của công ty - Không phải chia sẻ rủi ro, các khoản nợ của công ty. - Trường hợp giải thể, phá sản, trái chủ được ưu tiên thanh toán trước cổ đông	- Là cổ đông của công ty - Có quyền tham gia quyết định các vấn đề quan trọng của công ty - Phải chia sẻ rủi ro với công ty tương ứng với phần vốn góp - Trường hợp giải thể, phá sản, thứ tự thanh toán sau chủ nợ

Thời gian giao dịch sàn HNX

Sàn HNX làm việc từ thứ 2 đến thứ 6; nghỉ thứ 7, chủ nhật và các ngày lễ, ngày Tết khác theo quy định của nhà nước. Trong ngày, giờ giao dịch sàn HNX các phiên khớp lệnh được quy định như sau:

Từ 9 giờ – 11 giờ 30 phút: Phiên khớp lệnh liên tục buổi sáng
Từ 11 giờ 30 phút – 13 giờ: Nghỉ trưa
Từ 13 giờ – 14 giờ 30 phút: Phiên khớp lệnh liên tục buổi chiều
Từ 14 giờ 30 – 14 giờ 45: Phiên khớp lệnh đóng cửa (ATC)
Từ 14 giờ 45 – 15 giờ: Phiên khớp lệnh sau giờ
Sau 15 giờ: Đóng cửa.

Phương thức và quy định giao dịch sàn HNX

Khi tham gia giao dịch trên sàn HNX, nhà đầu tư cần nắm rõ các quy định và phương thức giao dịch của sàn này.

Biên độ giao dịch sàn HNX

Biên độ giao dịch là mức độ (%) biến động của giá chứng khoán trong một phiên giao dịch trên sàn. Dựa vào biên độ giao dịch, nhà đầu tư có thể ước lượng giá trần và giá sàn của chứng khoán trong phiên. Biên độ giao dịch sàn HNX như sau:

Cổ phiếu giao dịch trong ngày: 10%
Cổ phiếu và chứng chỉ quỹ niêm yết ngày đầu tiên hoặc giao dịch trở lại sau khi tạm ngừng trên 25 ngày: 30%
Cổ phiếu giao dịch trong ngày không hưởng cổ tức và thưởng cổ phiếu quỹ: 30%.

Phương thức khớp lệnh

Trên sàn HNX áp dụng 3 phương thức khớp lệnh, bao gồm:

Khớp lệnh định kỳ: Lệnh mua và lệnh bán tại một thời điểm xác định được so sánh với nhau để tìm ra mức giá mà tại đó khối lượng giao dịch là lớn nhất. Khi có nhiều mức giá có cùng khối lượng giao dịch lớn, mức giá được chọn là mức giá gần nhất với mức giá của lần khớp lệnh trước đó.
Khớp lệnh liên tục: Các lệnh mua và lệnh bán được thực hiện ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống. Lệnh bán có mức giá thấp hơn và lệnh mua có mức giá cao hơn được ưu tiên thực hiện trước. Nếu cùng mức giá, lệnh được nhập vào hệ thống trước được ưu tiên.
Khớp lệnh thỏa thuận: Bên mua và bên bán thỏa thuận mức giá, khối lượng và điều kiện giao dịch, sau đó báo cho công ty chứng khoán ghi nhận lệnh vào hệ thống.

Một số lưu ý:

Không được đặt đồng thời lệnh mua và lệnh bán cùng một loại cổ phiếu trong một đợt khớp lệnh, trừ các lệnh đã được nhập vào hệ thống tại phiên giao dịch liên tục trước đó chưa được thực hiện và vẫn còn hiệu lực.
Đối với cổ phiếu mới và cổ phiếu giao dịch trở lại sau 25 ngày tạm ngừng giao dịch, khớp lệnh thỏa thuận không được nhập vào hệ thống cho tới khi giá đóng cửa được xác định.
Đối với cổ phiếu mới và giao dịch trở lại sau 25 phiên tạm ngừng, sàn HNX chỉ nhận khớp lệnh theo phương thức khớp lệnh liên tục.

Nguyên tắc khớp lệnh

Các lệnh giao dịch thực hiện trên sàn HNX tuân thủ theo nguyên tắc ưu tiên về giá và ưu tiên về thời gian, cụ thể:

Ưu tiên về giá: Lệnh mua mức giá cao hơn và lệnh bán mức giá thấp hơn được ưu tiên thực hiện trước.
Ưu tiên về thời gian: Với những lệnh cùng một mức giá thì lệnh được nhập vào hệ thống trước được ưu tiên thực hiện trước.

Các lệnh giao dịch

Muốn giao dịch trên sàn HNX, nhà đầu tư cần nắm rõ các lệnh giao dịch trên sàn, bao gồm:

Lệnh LO – Lệnh giới hạn: Là lệnh giao dịch được thực hiện ưu tiên mức giá tốt hơn tại một thời điểm xác định. Thời gian hiệu lực của lệnh bắt đầu từ khi lệnh được nhập vào hệ thống cho tới hết phiên giao dịch hoặc cho tới khi nó bị hủy bỏ. Lệnh sẽ tự động bị hủy khi giá mở cửa được xác định.
Lệnh MOK/MAK – Lệnh thị trường: Lệnh thị trường được khớp lệnh liên tục trong phiên giao dịch, chỉ được thực hiện khi xuất hiện mức giá mua cao nhất và giá bán thấp nhất. Khi xuất hiện các mức giá này lệnh sẽ tự động được thực hiện. Lệnh bị tự động hủy nếu trên thị trường không xuất hiện lệnh đối ứng.
Lệnh thị trường – giới hạn (MTL): Là lệnh mua ở mức giá cao nhất và bán ở mức giá thấp nhất hiện có trên thị trường. Trường hợp lệnh không được thực hiện hoặc không thực hiện hết sẽ được chuyển thành lệnh giới hạn.
Lệnh ATC: Đây là lệnh ưu tiên được thực hiện để xác định giá đóng cửa cuối phiên. Nó sẽ tự động bị hủy ở cuối phiên giao dịch khi không được thực hiện hoặc không được thực hiện hết.
Lệnh PLO: Lệnh mua hoặc lệnh bán được thực hiện tại mức giá đóng cửa trong phiên khớp lệnh sau giờ, sau khi các phiên khớp lệnh định kỳ kết thúc. Trường hợp không xác định được giá thực hiện khớp lệnh do phiên khớp lệnh liên tục và khớp lệnh định kỳ đóng cửa, lệnh này sẽ không được nhập vào hệ thống.

cac-lenh-giao-dich-tai-san-hnx1

Khối lượng giao dịch

Số lượng cổ phiếu được mua/bán trong phiên giao dịch cũng được quy định cụ thể, gọi là khối lượng giao dịch. Tại sàn HNX, khối lượng giao dịch được quy định như sau:

Đối với lỗ chẵn: 100 cổ phiếu hoặc trái phiếu.
Đối với lô lẻ: 1 – 99 cổ phiếu hoặc trái phiếu.
Đối với giao dịch thỏa thuận: 5000 đối với cổ phiếu và trái phiếu, 1000 đối với trái phiếu.

Lưu ý: Giao dịch lô lẻ và giao dịch thỏa thuận không được thực hiện trong phiên giao dịch đầu tiên.

Hủy giao dịch

Đối với giao dịch khớp lệnh, các lệnh chỉ được sửa hoặc hủy khi chưa được khớp trong phiên khớp lệnh liên tục. Thứ tự ưu tiên các lệnh vẫn được giữ khi trong quá trình sửa lệnh. Thứ tự ưu tiên có thể được thay đổi kể từ khi lệnh sửa nhập vào hệ thống đối với việc thay đổi số lượng cổ phiếu và thay đổi mức giá.

Đối với giao dịch thỏa thuận, lệnh chỉ được sửa hoặc hủy khi nó chưa được xác nhận hoặc khớp lệnh. Trường hợp Công ty chứng khoán nhập sai lệnh vào hệ thống, chỉ được sửa lệnh nếu nhà đầu tư và sàn HNX chấp thuận.

Điều kiện doanh nghiệp niêm yết chứng khoán trên sàn HNX

Muốn niêm yết cổ phiếu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, các doanh nghiệp cần đáp ứng các điều kiện:

Trên báo cáo kiểm toán tại thời điểm đăng ký niêm yết, vốn điều lệ đã góp phải từ 30 tỷ đồng trở lên.
Thời gian hoạt động dưới hình thức CTCP phải từ 1 năm trở lên tính tới thời điểm đăng ký niêm yết cổ phiếu, trừ trường hợp DNNN chuyển đổi cổ phần hóa.
Tỷ lệ ROE của năm liền trước năm đăng ký niêm yết phải từ 5% trở lên. Đồng thời, không có khoản nợ phải trả quá hạn trên 1 năm, không có lỗ lũy kế tính đến thời điểm đăng ký niêm yết, tuân thủ quy định pháp luật về lập BCTC.
Tối thiểu 15% cổ phần có quyền biểu quyết thuộc ít nhất 100 cổ đông không phải cổ đông lớn nắm giữ, trừ trường hợp DNNN cổ phần hóa.
Cá nhân, tổ chức có đại diện sở hữu (thành viên hội đồng quản trị, giám đốc, phó giám đốc, ban kiểm soát, kế toán trưởng) và những cổ đông lớn liên quan đến những người trên phải cam kết nắm giữ 100% cổ phiếu sở hữu trong thời gian 6 tháng kể từ ngày niêm yết, nắm giữ tối thiểu 50% cổ phiếu sở hữu trong 6 tháng tiếp theo, trừ cổ phần thuộc Nhà nước.
Có hồ sơ đăng ký niêm yết cổ phiếu hợp lệ theo pháp luật.

Dieu-kien-niem-yet-chung-khoan-tren-san-HNX1

Muốn niêm yết trái phiếu tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội, doanh nghiệp phải đáp ứng những điều sau:

Doanh nghiệp phải là CTCP hoặc Công ty TNHH.
Trên báo cáo kiểm toán, vốn điều lệ đã góp tại thời điểm đăng ký niêm yết từ 10 tỷ đồng trở lên.
Hoạt động kinh doanh của năm liền trước năm đăng ký niêm yết trái phiếu có lãi.
Tất cả trái phiếu cùng đợt phát hành phải có cùng ngày đáo hạn.
Hồ sơ đăng ký niêm yết trái phiếu đúng theo quy định.

So sánh điều kiện niêm yết cổ phiếu trên sàn HoSE và HNX

Sàn HNX và sàn HoSE là 2 sàn giao dịch chứng khoán uy tín và lớn nhất Việt Nam. Cổ phiếu, quy định và phương thức giao dịch 2 sàn này có một số điểm khác biệt như sau:

Tên chứng chỉ quỹ	Điểm nổi bật
BVBF	Là Quỹ đầu tư Trái phiếu của Baoviet Fund - Công ty quản lý quỹ Bảo Việt. Danh mục đầu tư của BVBF tập trung vào những trái phiếu và công cụ nợ đem lại lợi nhuận cao trên thị trường. Từ đó mang lại tỷ suất lợi nhuận cao hơn so với gửi tiết kiệm với mức rủi ro thấp
BVPF	BVPF cũng là quỹ đầu tư cổ phiếu của Công ty quản lý quỹ Bảo Việt. Quỹ tập trung vào cổ phiếu của các doanh nghiệp có nền tảng hoạt động tốt và triển vọng phát triển trong tương lai. Số tiền đầu tư tối thiểu vào quỹ BVPF là 1 triệu đồng, NĐT có thể chuyển nhượng chứng chỉ quỹ 2 lần/tuần.
TCBF	Là quỹ mở đầu tư trái phiếu thuộc Techcom Capital, được đánh giá là quỹ đầu tư trái phiếu nội địa lớn nhất ở thời điểm hiện tại. Đã có hơn 30.000 khách hàng tham gia vào TCBF. Danh mục đầu tư hiện tại của TCBF bao gồm 25% Trái phiếu Chính phủ, 68% Trái phiếu doanh nghiệp và 7% chứng chỉ tiền gửi.
DCBF	Là chứng chỉ quỹ đầu tư trái phiếu của Dragon Capital. Qũy hoạt động theo mô hình quỹ mở, tập trung chủ yếu vào Trái phiếu (86,6%), còn lại là chứng chỉ tiền gửi (6,4%) và các khoản đầu tư khác (7%). Có thể thấy, quỹ đầu tư này có tính ổn định và an toàn cao, phù hợp với nhà đầu tư muốn có nguồn thu nhập ổn định trong dài hạn.
DCBF	Là quỹ đầu tư cổ phiếu và trái phiếu top đầu trên thị trường hiện nay. Quỹ do Dragon Capital quản lý, tập trung vào các loại cổ phiếu của công ty đã niêm yết trên thị trường, hoạt động thời gian dài và phát triển ổn định. Các lĩnh vực đầu tư đa dạng như bán lẻ, ngân hàng, chứng khoán, bất động sản, bảo hiểm, dệt may…
DCBF	Cũng thuộc Dragon Capital, DCBC là quỹ đầu tư doanh nghiệp hàng đầu, huy động vốn từ nhà đầu tư cá nhân và tổ chức trong nước và quốc tế. Quỹ cũng ưu tiên đầu tư vào cổ phiếu của các doanh nghiệp đầu ngành, lợi nhuận kỳ vọng cao, phù hợp với đầu tư trong dài hạn.
DCVFMVN30	Là quỹ hoán đổi danh mục (ETF), nghĩa là hoán đổi chứng khoán cơ cấu lấy chứng chỉ quỹ. Chứng chỉ này sau đó được giao dịch trên thị trường như một chứng chỉ quỹ thông thông thường. Quỹ DCMVN30 sẽ mô phỏng gần đúng nhất với những biến động của chỉ số VN30. Do đó, nhà đầu tư dễ dàng theo dõi và dự đoán biến động của quỹ tương ứng với chỉ số VN30.
DCBF	Do VNDIRECT phát hành, là chứng chỉ của quỹ mở đầu tư chủ động VNDAF. Quỹ này chủ yếu đầu tư vào cổ phiếu trong rổ VN30 của những công ty lớn, phát triển ổn định. Nhiều nhà đầu tư lựa chọn VNDAF như một kênh để phân bổ tỷ trọng đầu tư và giảm thiểu rủi ro. Nhà đầu tư dễ dàng tham gia quỹ chỉ với 100.000đ.
SSI-SCA	Là quỹ đầu tư mở thuộc Công ty quản lý quỹ SSI, tập trung vào những cổ phiếu của những công ty lớn, lợi thế cạnh tranh bền vững và các loại tài sản tạo thu nhập cố định. Quỹ hướng tới tạo thu nhập ổn định cho nhà đầu tư trong thời gian dài. Danh mục đầu tư được thay đổi linh hoạt theo tình hình thị trường.
FUEVNN100	FUEVNN100 là quỹ ETF VINACAPITAL VN100 của VinaCapital, mô phỏng biến động của chỉ số VN100. Rổ VN100 gồm 100 cổ phiếu của công ty có giá trị vốn hóa và thanh khoản tốt nhất trên sàn HoSE. Đây là quỹ hoán đổi danh mục duy nhất của VinaCapital chỉ mới được thành lập năm 2020.

(*) Quỹ DCBC hiện nay đã đổi tên thành quỹ DCDE (DC Dividend Focus Equity Fund).

Cách đăng ký tài khoản trên sàn HNX

Nhà đầu tư có thể đăng ký tham gia sàn HNX trực tuyến hoặc trực tiếp tại trụ sở HNX.

Cach-dang-ky-tai-khoan-tren-san-HNX1

Đăng ký trực tuyến

Nhà đầu tư có thể nhanh chóng đăng ký tài khoản giao dịch chỉ với 5 bước như sau:

Bước 1: Truy cập website HNX tại địa chỉ https://www.HNX.vn > Chọn mục “Mở thông tin tài khoản”.
Bước 2: Điền thông tin đầy đủ và chính xác theo hướng dẫn
Bước 3: Tải ảnh chụp CMND/CCCD và ảnh chân dung để xác nhận danh tính.
Bước 4: Điền đầy đủ thông tin vào hợp đồng điện tử > In hợp đồng > Ký chữ ký tươi > Gửi chuyển phát tới Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội.
Bước 5: Chờ xét duyệt, nhận thông tin tài khoản và thông tin đăng nhập được HNX gửi qua mail đã đăng ký

Đăng ký trực tiếp

Đăng ký tài khoản trực tiếp với 2 bước:

Bước 1: Mang CMND/CCCD bản gốc và photo tới trụ sở HNX.
Bước 2: Hoàn thành hợp đồng và ký nhận. Sau đó chờ xét duyệt và nhận thông tin tài khoản.

Trên đây là tất cả thông tin về sàn HNX – một trong những sàn giao dịch chứng khoán lớn hàng đầu tại Việt Nam. Chứng khoán VINA hy vọng những thông tin này có thể giúp nhà đầu tư giao dịch thuận lợi và hiệu quả trên sàn HNX. Từ đó nâng cao hiệu quả đầu tư tài chính của mình.

Sàn HNX là gì? Điều kiện để niêm yết chứng khoán trên sàn HNX

Sàn HNX là gì?