DEX là gì? Hướng dẫn cách chọn sàn DEX phù hợp

Khi tham gia vào thị trường tiền kỹ thuật số, nhiều người mới sẽ không hiểu CEX và DEX là gì. Nếu CEX được biết đến là thị trường giao dịch tập trung truyền thống, thì DEX là một giải pháp mới hơn nhưng thu hút sự quan tâm của nhiều trader trong cộng đồng. Vậy DEX là gì? Liệu có nên chọn giao dịch sàn DEX hay không? Hãy cùng VNSC tìm hiểu về sàn DEX và cách chọn sàn giao dịch uy tín.

Tổng quan về sàn DEX là gì trong crypto?

Sàn DEX được nhiều trader quan tâm. Vậy DEX là gì trong crypto? Nguyên lý hoạt động của sàn DEX diễn ra như thế nào?

DEX là gì trong Crypto?

DEX (Decentralized Exchange) được hiểu đơn giản là sàn giao dịch phi tập trung. Tại đó, DEX hoạt động trên nền tảng blockchain, cho phép trader giao dịch mua – bán với nhau mà không qua bất kỳ một bên trung gian nào. 

Tại sàn DEX, người chơi có thể thực hiện giao dịch tự do, không phải lưu ký tiền, không bị kiểm soát thông tin bởi bên thứ 3. Đồng thời, trader có thể tự quản lý tài sản của mình hoặc tham gia phát triển nền tảng đó.

Nguyên tắc hoạt động của sàn DEX như thế nào?

Nguyên tắc hoạt động của sàn DEX dựa trên hợp đồng thông minh để tự động hóa quy trình giao dịch. 

Smart contract sẽ tự động khớp các giao dịch khi điều kiện nhất định (theo tiêu chuẩn chung) được áp dụng. Không giống như CEX, giao dịch sẽ được kiểm soát bởi bên thứ 3, DEX dựa trên hợp đồng thông minh nên tốc độ khớp lệnh nhanh hơn.

Về cơ bản, sàn DEX hoạt động dựa trên các cơ chế cơ bản sau:

• Pool thanh khoản: DEX sử dụng các pool thanh khoản là những cặp giao dịch được khóa trong hợp đồng thông minh. 
• Tỷ lệ giá: Tỷ lệ giữa 2 token trong pool sẽ quyết định giá của chúng.
• Thực hiện giao dịch: Khi trader muốn mua hoặc bán 1 token. người chơi sẽ tương tác trực tiếp với pool thanh khoản và giao dịch được thực hiện.

Ưu điểm và hạn chế của sàn giao dịch phi tập trung DEX

Sàn giao dịch phi tập trung DEX đang dần phổ biến hơn, được giới trader ưa chuộng để thực hiện các giao dịch. Loại sàn này cũng có những ưu – nhược điểm mà người chơi cần đánh giá để quyết định chúng có phù hợp để giao dịch.

Ưu điểm sàn DEX:

• Sàn DEX không yêu cầu cung cấp thông tin cá nhân người dùng, điều này hạn chế rủi ro mất dữ liệu cá nhân. 
• Người chơi được tự kiểm soát tài sản, tiền kỹ thuật số của mình mà không cần sự can thiệp của bên thứ 3.
• Nguyên lý hoạt động dựa trên hợp đồng thông minh, nền tảng công nghệ blockchain nên mọi giao dịch, loại tiền đều được xác thực minh bạch, an toàn và đáng tin cậy.
• Phí giao dịch trên sàn DEX thấp hơn nhiều so với sàn truyền thống hoặc sàn CEX.

Bên cạnh những ưu điểm được đánh giá cao, DEX cũng tồn tại nhiều hạn chế cần lưu ý như: 

• Tính thanh khoản của sàn DEX thấp, khối lượng giao dịch hàng ngày thấp hơn nhiều so với CEX. Do vậy, đầu tư trên DEX còn tồn tại nhiều rủi ro từ thị trường.
• Giao dịch trên DEX yêu cầu nhiều kỹ thuật phức tạp, có thể gây khó khăn cho người dùng mới. Đồng thời, giao diện của các sàn DEX thường không thân thiện, cần thời gian để làm quen để sử dụng tối đa các công năng.
• Sàn DEX không có đội ngũ hỗ trợ, do hoạt động hoàn toàn dựa trên smart contract. Do vậy, một số trường hợp sự cố, người chơi không được hỗ trợ xử lý phù hợp.

Tiêu chí đánh giá sàn DEX uy tín 

Thị trường crypto hiện nay có nhiều sàn DEX để giao dịch phi tập trung. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại nhiều sàn kém chất lượng, lừa đảo. Để đánh giá sàn DEX uy tín cần xem xét nhiều yếu tố như:

Lịch sử hoạt động của sàn DEX

Tuổi đời sàn DEX càng lâu càng chứng minh mức độ uy tín. Nhà đầu tư nên chọn các sàn có tuổi đời từ 5 năm trở lên, có lịch sử giao dịch minh bạch. Đồng thời, cũng cần xem xét lịch sử hoạt động của sàn, cách họ xử lý các sự cố,…

Ngoài ra, các sàn DEX uy tín đều có kênh twitter hoặc website chính thống, họ sẽ thông báo các thông tin quan trọng, sự kiện của sàn trên các kênh quan trọng.

Mức độ bảo mật và an toàn của sàn

Để đánh giá mức độ bảo mật thì bạn có thể đánh giá thông qua lịch sử giao dịch, hoạt động. Sàn có mức độ bảo mật cao sẽ có ít các cuộc tấn công mạng, mức thiệt hại của họ thông qua các đợt tấn công này cũng tương đối ít.

Tính thanh khoản của sàn

Đây là tiêu chí hàng đầu đánh giá mức độ uy tín của sàn DEX. Dù các sàn DEX có thanh khoản thường thấp hơn CEX, trader vẫn cần xem xét yếu tố thanh khoản để đảm bảo giao dịch trượt giá ở mức độ thấp nhất.

Tiêu chí đánh giá mức độ thanh khoản của sàn DEX là chỉ số TVL (là tổng giá trị bị khóa trong giao thức DeFi)

Phí giao dịch và phí gas của sàn

Do giao dịch không nhờ vào bên thứ 3, nên phí giao dịch của sàn DEX thường khá thấp, sẽ dao động trong khoảng 0,3% và không có sự chênh lệch quá nhiều.

Tuy nhiên, khi giao dịch thông qua hợp đồng thông minh trên nền tảng blockchain, trader sẽ phải trả phí gas cho mỗi giao dịch hay phí Token Allowance. Khi giao dịch trên Ethereum, trader có thể sẽ phải trả phí gas từ 5-10 USD.

Thiết kế giao diện và trải nghiệm người dùng

Giao diện có thân thiện hay không, có thân thiện với người dùng hay không là tiêu chí quan trọng để trader giao dịch thuận lợi. Bạn cần xem đánh giá của người dùng khác trên cộng đồng về sàn, mức độ thân thiện, các tính năng hữu ích như thế nào.

Top 5 sàn DEX đáng tin cậy và nổi tiếng nhất hiện nay

Hiện nay, thị trường có rất nhiều sàn DEX ra đời, tạo nên thị trường sôi động cho người chơi giao dịch. Tuy nhiên, trader cần cẩn trọng trong việc chọn sàn giao dịch, đảm bảo an toàn cho tài sản. Dưới đây là top 5 sàn DEX uy tín, được nhiều trader chuyên nghiệp đánh giá tốt mà bạn có thể tham khảo:

Uniswap

Uniswap là nền tảng giao dịch phi tập trung rất phổ biến trên toàn thế giới, ra đời từ năm 2018. Sàn Uniswap xây dựng trên nền tảng Ethereum, ứng dụng mô hình tạp lập thị trường tự động AMM cho phép nhà đầu tư giao dịch token trực tiếp với các pool thanh khoản mà không cần tìm đối tượng giao dịch.

Tính thanh khoản của Uniswap rất cao, với khối lượng giao dịch trung bình vượt ngưỡng 4 tỷ USD/ngày. Mới đây, phiên bản Uniswap V3 đã thực hiện 15,5 triệu giao dịch và 2,8 triệu phí Gas cho thấy mức độ phổ biến của nền tảng này.

Ưu điểm của nền tảng giao dịch Uniswap:

• Có hơn 400 token được hỗ trợ giao dịch.
• Phí giao dịch thấp chỉ duy trì từ 0,1-1%.
• Trader có thể kiếm tiền thông qua giao dịch staking.
• Tính thanh khoản cao, linh hoạt với các pool thanh khoản.
• Uniswap được quản lý bởi DAO, cho phép người dùng nắm quyền kiểm soát.

Curve Finance

Curve Finance được xây dựng trên nền tảng Blockchain Ethereum cung cấp nhiều đặc quyền bổ sung cho người dùng. Nền tảng Curve Finance được ra đời từ năm 2020 và được thiết kế để giao dịch các loại stablecoin với nhau. 

Curve cung cấp nền tảng stablecoin hiệu quả giảm thiểu sự trượt giá. Phí giao dịch trên Curve thấp hơn nhiều so với các sàn DEX khác. Chỉ với 4 năm phát triển, hiện nay Curve Finance đã trở thành một nền tảng cốt lõi trong DeFi, cung cấp tính thanh khoản cho nhiều dự án khác. 

Ưu điểm của Curve Finance cung cấp nền tảng giao dịch với mức phí thấp, cạnh tranh. Bên cạnh đó, Curve Finance có token quản trị riêng là CRV, cho phép trader tham gia quản trị và phát triển nền tảng.

PancakeSwap

Sàn PancakeSwap cũng là sàn DEX được ra đời từ năm 2020 cùng với Curve Finance, được xây dựng trên nền tảng Binance Smart Chain (BSC). Hiện nay, PancakeSwap đang dần khẳng định vị thế và trở thành đối thủ cạnh tranh trực tiếp với Uniswap, nhờ vào phí giao dịch thấp và tốc độ giao dịch nhanh.

Ưu điểm của PancakeSwap được trader đánh giá cao: 

• Giao diện PancakeSwap trực quan, dễ sử dụng phù hợp cho cả người mới. 
• Phí giao dịch thấp nhờ sàn được xây dựng trên nền tảng BSC nên thấp hơn đáng kể so với các sàn DEX trên nền tảng Ethereum.
• PancakeSwap cung cấp nhiều tính năng hấp dẫn cho người dùng kiếm lợi nhuận như: staking, farming, lottery…

dYdX

Sàn dYdX ra mắt sản phẩm đầu tiên từ năm 2017, cũng đã trải qua một khoảng thời gian dài phát triển. Tuy nhiên, sàn này không có một thời điểm chính xác công bố ra mắt như các sàn DEX khác. dYdX khác biệt so với nhiều sàn DEX khác, bởi sàn này tập trung chủ yếu vào giao dịch Spot.

Đặc điểm sàn dYdX khác biệt so với các sàn DEX khác bởi: 

• dYdX sử dụng mô hình sổ lệnh truyền thống, trong khi các sàn DEX khác sử dụng mô hình tạo lập thị trường tự động AMM. Lợi thế của mô hình sổ lệnh truyền thống là khả năng đặt lệnh giới hạn, giảm sự trượt giá, tăng tính cạnh tranh. 
• dYdX hỗ trợ giao dịch nhiều loại tài sản, không chỉ giới hạn ở các loại tiền điện tử mà còn bao gồm các Token DeFi.

Ngoài ra, dYdX còn được đánh giá cao về tính bảo mật bảo vệ tài sản người chơi, phí giao dịch thấp và cộng đồng người dùng lớn cùng với đội ngũ phát triển có năng lực.

1inch

Sàn 1inch được đánh giá là sản giao dịch tổng hợp độc đáo uy tín trên thế giới, được ra đời từ năm 2019. Không giống như các sàn DEX khác chỉ hỗ trợ giao dịch cho 1 cặp cụ thể, 1inch hoạt động như “một sàn giao dịch của các sàn giao dịch”. Có nghĩa, 1inch cho phép trader tìm kiếm và so sánh các cặp giao dịch tốt nhất trên các sàn DEX khác.

Ưu điểm nổi bật của sàn 1inch:

• Sàn 1inch liên kết nhiều sàn DEX khác nhau, tạo nên một pool thanh khoản khổng lồ. Điều này sẽ giảm thiểu rủi ro trượt giá, tăng tính thanh khoản và tìm được giá tốt nhất cho giao dịch của mình.
• Giao diện thân thiện với người dùng, dễ tiếp cận và sử dụng, dù là một hệ sinh thái phức tạp. Người dùng mới có thể làm quen sử dụng 1inch đơn giản.
• Người dùng có thể tham gia và quản trị phát triển nền tảng, nhờ vào token quản trị riêng – 1inch.
• Phí giao dịch của 1inch thấp, nhờ tối ưu đường dẫn thông minh, giúp tạo con đường giao dịch ngắn và tiết kiệm chi phí nhất.
• 1Inch hỗ trợ nhiều tính năng cho người dùng kiếm lợi nhuận từ các nền tảng DEX. Các tính năng được 1inch hỗ trợ như: staking, lending hay quản lý danh mục đầu tư.

Sàn DEX mang đến cách thức giao dịch hoàn toàn mới, hiệu suất cao hơn, vượt trội hơn so với sàn CEX. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ hữu ích cho người chơi mới tham gia thị trường, hiểu rõ bản chất, đặc điểm của DEX là gì? Đồng thời, thông tin sẽ giúp người chơi đánh giá và chọn sàn DEX phù hợp để thực hiện giao dịch.

Disclaimers: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo và cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư. Nội dung chia sẻ có thể đã cũ do yếu tố thời gian. Vui lòng chủ động tìm hiểu thêm thông tin.

VNSC by Finhay – Tích lũy và đầu tư từ đây

Finhay, chủ quản của Chứng khoán Vina (VNSC): Giấy phép số 50/UBCK-GPHĐKD do Ủy ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp ngày 29 tháng 12 năm 2006

• Website: https://vnsc.vn
• Hỗ trợ trực tiếp: m.me/finhayvn
• Group Cộng đồng Finhay: https://www.facebook.com/groups/finhay/