Sổ tay hướng dẫn cách đầu tư chứng khoán cho sinh viên chi tiết từ A – Z

Chứng khoán là một thị trường tiềm năng, phù hợp với nhiều đối tượng, trong đó có cả các bạn sinh viên. Rất nhiều nhà đầu tư lâu năm trên thị trường chứng khoán cũng bắt đầu đầu tư khi vẫn còn ngồi trên giảng đường đại học. Tuy nhiên, đầu tư sao cho đúng, cho hiệu quả thì không phải là việc dễ dàng. Để việc đầu tư hiệu quả hơn, hãy cùng tìm hiểu chi tiết từ A – Z cách đầu tư chứng khoán cho sinh viên dưới đây. 

Sinh viên có nên đầu tư chứng khoán không?

Chứng khoán là kênh đầu tư phổ biến, được nhiều người lựa chọn nhờ tính thanh khoản cao, khả năng sinh lời tốt. Tuy nhiên, đối với các bạn sinh viên, đây có thực sự là một lựa chọn phù hợp?

Trên thực tế, các bạn sinh viên cũng hoàn toàn có thể đầu tư chứng khoán. Đầu tư từ khi còn đi học sẽ giúp bạn tích lũy kinh nghiệm, có thêm thông tin, kiến thức tài chính và có cơ hội nhận mức lợi nhuận hấp dẫn. Tuy nhiên, nếu chưa có kinh nghiệm, bạn chỉ nên bắt đầu với số vốn nhỏ để làm quen với thị trường và có thêm kinh nghiệm trong tương lai. 

Cần lưu ý rằng, bạn đừng nên thần thánh hóa sự kỳ diệu của chứng khoán, rằng chứng khoán là con đường dễ dàng và nhanh chóng để kiếm được nhiều tiền. Đối với thị trường Việt Nam, đây chỉ mới là thị trường hơn 20 năm tuổi, sẽ còn rất nhiều điều về thị trường này mà bạn cần phải khám phá.

Vậy nên để tích lũy kinh nghiệm, hãy bắt đầu hành trình với số vốn nhỏ. Bởi mục đích ưu tiên của giai đoạn khởi đầu không phải là kiếm lợi nhuận, mà là tích lũy kinh nghiệm sau này. 

Những lợi ích nhận được khi sinh viên đầu tư chứng khoán 

Có thể bắt đầu với số vốn đầu tư thấp

Nhiều bạn sinh viên nghĩ rằng để có thể đầu tư chứng khoán, cần phải có số tiền lên đến hàng chục triệu đồng. Tuy nhiên thực tế, chỉ với vài trăm ngàn là các bạn sinh viên có thể tiến hành đầu tư tài chính.

Hiện nay, trên HOSE đã cho phép nhà đầu tư mua lô lẻ chỉ từ 01 cổ phiếu. Nhiều ứng dụng đầu tư tài chính cũng đã hỗ trợ người chơi đầu tư lô lẻ. Vậy nên, chỉ với số vốn từ 10.000đ, bạn đã có thể tiến hành mua cổ phiếu, đầu tư chứng khoán.  

Giả sử nếu giá bán trên sàn HOSE của cổ phiếu Công ty Xuất nhập khẩu An Giang (AGM) vào ngày 15/03/2023 là 5.040 VNĐ/cổ phiếu. Vậy thì để thực hiện lệnh mua 10 cổ phiếu, nhà đầu tư chỉ cần phải bỏ ra 50.400 VNĐ. 

Tuy nhiên với vốn đầu tư thấp, thì đồng nghĩa với việc lợi nhuận nhận được sẽ không nhiều. Cho nên mức vốn đầu tư này nên được thay đổi tùy theo mục đích đầu tư, khả năng chịu đựng rủi ro, khả năng tài chính đối với từng người. 

Được học hỏi và tích lũy kiến thức 

Khi đầu tư chứng khoán, các bạn sinh viên sẽ được rèn luyện thêm các kỹ năng phân tích tình hình thị trường, phân tích các chỉ số kinh doanh của doanh nghiệp. Từ đó chọn ra các doanh nghiệp tốt, phù hợp với bản thân và tiến hành đầu tư.

Khi bắt đầu đầu tư ngay từ sớm, các bạn sinh viên trong khối ngành Tài chính nói riêng và sinh viên kinh tế nói chung sẽ được học hỏi thêm nhiều kiến thức, kỹ năng để phục vụ cho việc học tập trên trường. Từ đó ứng dụng vào công việc thực tế sau này. 

Sớm định hình tư duy tài chính

Có một thực trạng ở Việt Nam hiện nay, đó là nhiều người không hình thành cho mình một tư duy tài chính cụ thể. Tư duy tài chính là việc quản lý, suy nghĩ, tính toán, lập kế hoạch để tối ưu và hiệu quả trong việc đầu tư tài chính. 

Vậy nên, khi sinh viên đầu tư chứng khoán, vì có số vốn khá ít nên các bạn sẽ phải đưa ra những tính toán, lập ra kế hoạch để tối ưu hóa danh mục đầu tư của mình. Từ đó đem lại lợi nhuận tốt nhất. 

Hướng dẫn đầu tư chứng khoán cho sinh viên

Vậy thì đâu là cách đầu tư chứng khoán cho sinh viên? Dưới đây là những hướng dẫn giúp bạn có thể từng bước lấn thân vào thị trường này: 

Bước 1: Tích lũy các kiến thức cần thiết về chứng khoán và chuẩn bị nguồn vốn

Ông bà ta thường nói: “Biết người, biết ta, trăm trận trăm thắng”. Vì vậy trước khi tiến hành đầu tư, các bạn sinh viên cần phải tích lũy các kiến thức cơ bản về thị trường. 

Ví dụ: Số lượng cổ phiếu tối thiểu được giao dịch trên các sàn, ngày mua bán chứng khoán, cách đặt lệnh giao dịch, các chỉ số cần thiết để đánh giá cổ phiếu,…

Ngoài ra, bạn cũng nên xem xét mục đích đầu tư của mình là gì? Khả năng tài chính của mình là bao nhiêu để quyết định lựa chọn cổ phiếu đầu tư phù hợp. 

Bước 2: Tạo tài khoản tại các công ty chứng khoán 

Tiếp theo hãy tạo cho mình một tài khoản để giao dịch chứng khoán. Khi tạo tài khoản giao dịch, các bạn nên chọn mở tài khoản tại những công ty chứng khoán uy tín. Hãy tham khảo và so sánh với các tiêu chí: Biểu phí giao dịch, Hệ thống giao dịch thân thiện, có tính bảo mật cao, môi giới viên uy tín, chất lượng,…

Bước 3: Theo dõi thị trường và chọn mã cổ phiếu

Sau khi đã tạo tài khoản giao dịch chứng khoán và tích lũy những kiến thức cơ bản về thị trường, bạn có thể bắt đầu tiến hành đầu tư với những bước cơ bản sau: 

• Xác định số vốn mình có thể bỏ ra: Hiểu được khả năng tài chính cá nhân của mình, sinh viên có thể chọn ra giá của cổ phiếu phù hợp. 
• Chọn ngành tiềm năng: Tích cực thu thập thông tin trên thị trường, tình hình diễn biến kinh tế trên thế giới, để xác định lĩnh vực tiềm năng trong tương lai.
• Phân tích các yếu tố vĩ mô tác động đến ngành: Khi đã xác định được ngành, các bạn sinh viên cần phải phân tích các yếu tố sẽ tác động đến ngành đó. 

Ví dụ: Khi xác định ngành xuất nhập khẩu thiết bị y tế, cần phải theo dõi tình hình kinh tế thị trường như thế nào, tác động đến tình hình xuất nhập khẩu thiết bị ra sao. Thuế xuất nhập khẩu sản phẩm đó ảnh hưởng như thế nào? Khi nền kinh tế như thế, thì ảnh hưởng ra sao đến nguồn cung của sản phẩm?

• Chọn top các doanh nghiệp tốt trong ngành (mã cổ phiếu): Khi lựa chọn các doanh nghiệp tốt trong ngành, cần thực hiện so sánh các công ty dựa trên các tiêu chí sau đây: 

• Thông tin về CEO, ban lãnh đạo, đội ngũ nhân viên của doanh nghiệp
• Giá trị mà doanh nghiệp hướng đến có tác động ra sao đến với khách hàng và thị trường tiềm năng. 
• Sự minh bạch và rõ ràng về báo cáo tài chính của doanh nghiệp
• Xác định được biên lợi nhuận an toàn, giá trị và thời gian hoàn vốn trung bình của cổ phiếu.

• Phân tích doanh nghiệp và so sánh các mã cổ phiếu với nhau: Khi đã chọn ra top các doanh nghiệp hàng đầu trong ngành, hẳn là các bạn sẽ rất hoang mang khi không biết căn cứ vào đâu để so sánh các mã cổ phiếu với nhau để đầu tư. Lúc này bạn có thể sử dụng các chỉ số như P/B, P/E, P/S hay chiết khấu giá trị tương lai để so sánh giữa các cổ phiếu. 

• Chọn mã cổ phiếu phù hợp với khẩu vị rủi ro: Cuối cùng, khi đã so sánh và tính toán các giá trị cổ phiếu, các bạn chỉ cần lựa chọn các cổ phiếu hợp với khẩu vị rủi ro và khả năng tài chính của bản thân. 

Bước 4: Đặt lệnh mua/ bán 

Ở bước này, khi đã chọn ra những cổ phiếu hợp lý, nhà đầu tư “trẻ tuổi” chỉ cần đặt lệnh mua. Sau đó theo dõi tình hình thị trường để tiếp tục vào tiền, cắt lỗ hoặc trung bình giá.

Những sai lầm thường gặp phải khi sinh viên đầu tư chứng khoán 

Sau khi đã xác định được cách đầu tư chứng khoán cho sinh viên, đâu là những sai lầm mà các bạn cần phải nhận biết để phòng tránh? 

Quá nóng vội trong việc tích lũy kiến thức hay đặt lệnh mua bán 

Với tâm lý mong muốn được giàu nhanh, mong muốn được kiếm lời, nhiều bạn sinh viên đã quá nóng vội trong việc tích lũy kiến thức và ra quyết định. Khi đó những kiến thức cơ bản về thị trường, các dữ liệu phân tích chưa được đầy đủ. Vì thế nhiều người sẽ mắc sai lầm trong việc đưa ra quyết định mua hoặc bán chứng khoán không đúng thời điểm. 

Đầu cơ thay vì đầu tư

Đầu cơ tức là việc mua một tài sản với mong muốn giá trị của chúng sẽ tăng lên trong tương lai gần. Nhiều cá nhân với tâm lý mong muốn kiếm lời nhanh, nên khi thấy giá của cổ phiếu vào một thời điểm thay đổi lên một chút so với quá khứ thì đã lập tức bán đi. 

Trên thực tế nếu đợi thêm một thời gian nữa, thì giá của cổ phiếu đã tăng cao hơn và thích hợp hơn để bán. Cũng chính vì vậy, các bạn sinh viên đầu tư chứng khoán vì thiếu kiến thức, thiếu kinh nghiệm sẽ rơi vào tình trạng tim hồi hộp lên xuống theo từng nhịp di chuyển của thị trường và bỏ lỡ cơ hội tốt. 

Bí quyết đầu tư chứng khoán dành cho sinh viên

Vậy thì đối với một người nhập môn, đâu là những bí quyết đầu tư để đầu tư chứng khoán thành công?

Đầu tư dài hạn

Hãy lựa chọn những mã cổ phiếu tốt trong dài hạn dựa vào những phân tích về tình hình số liệu vĩ mô của ngành, dự đoán giá trị nội tại của cổ phiếu. Việc đầu tư dài hạn sẽ thường kéo dài trong nhiều năm. Trong thời gian này, bạn cũng có thể nhận lợi nhuận từ việc công ty chia cổ tức.

Lựa chọn cổ phiếu phòng thủ, cổ phiếu có giá trị nội tại

Vì có số vốn ít nên bạn sẽ cần thực sự cẩn thận trong việc chọn ra cổ phiếu tiềm năng. Giá trị nội tại của cổ phiếu có thể được hiểu là cổ phiếu sẽ luôn mang lại giá trị nhất định cho người sở hữu mặc cho thị trường đánh giá cổ phiếu như thế nào. Để tính toán được giá trị nội tại, cần xem xét đến các khía cạnh của doanh nghiệp như mô hình kinh doanh, bộ máy quản trị, báo cáo tài chính,…

Bạn có thể ưu tiên lựa chọn các mã cổ phiếu quốc dân như HPG, hay các ngành có tính chất phòng thủ như cổ phiếu điện, năng lượng, y tế, các ngành thiết yếu và ít bị ảnh hưởng bởi lạm phát. 

Chỉ đầu tư bằng nguồn tiền nhàn rỗi

Khi tìm hiểu cách đầu tư chứng khoán cho sinh viên, bạn cần đặc biệt lưu ý, chỉ nên sử dụng nguồn tiền nhàn rỗi để đầu tư. Nếu vẫn chưa thực sự tự chủ về tài chính, bạn không nên dồn toàn bộ số tiền gia đình chu cấp để mua cổ phiếu, thay vào đó, hãy lên kế hoạch phù hợp, phân chia dòng tiền. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng tiền làm thêm để bắt đầu đầu tư. 

Tránh tâm lý Fomo, hiệu ứng đám đông

Hiệu ứng FOMO đề cập đến tình trạng sợ bị bỏ lỡ mất cơ hội, kết hợp với hiệu ứng đám đông dễ khiến cho các bạn sinh viên đưa ra những quyết định sai lầm. Vì vậy, trước khi đưa ra quyết định, hãy bình tĩnh phân tích thị trường hiện thời để đánh giá những rủi ro có thể xảy ra đối với cổ phiếu mình đang nắm giữ và đưa ra quyết định sáng suốt. Đừng để bị số đông tác động đến tâm lý, bởi không phải lúc nào số đông cũng đúng.

Trên đây là những hướng dẫn cơ bản về cách đầu tư chứng khoán cho sinh viên. Đầu tư chưa bao giờ là việc đơn giản, hãy chuẩn bị cho mình tâm lý, kiến thức để có thể tự tin bước vào thị trường. Đồng thời, hãy giữ bình tĩnh khi thị trường có sự biến động, xác định đầu tư dài hạn và đừng để bị tác động bởi tâm lý đám đông nhé. 

Disclaimers: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo và cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư. Nội dung chia sẻ có thể đã cũ do yếu tố thời gian. Vui lòng chủ động tìm hiểu thêm thông tin.

VNSC by Finhay – Tích lũy và đầu tư từ đây

Finhay, chủ quản của Chứng khoán Vina (VNSC): Giấy phép số 50/UBCK-GPHĐKD do Ủy ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp ngày 29 tháng 12 năm 2006

• Website: https://vnsc.vn
• Hỗ trợ trực tiếp: m.me/finhayvn
• Group Cộng đồng Finhay: https://www.facebook.com/groups/finhay/