Bảo hiểm nhân thọ là gì? Những điều cần lưu ý khi ký bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm nhân thọ là một sản phẩm được nhắc tới khá nhiều trong cuộc sống. Tuy nhiên, phần lớn mọi người đều không thật sự hiểu rõ về khái niệm này. Bảo hiểm nhân thọ là gì? Người mua bảo hiểm nhân thọ có những quyền lợi nào? Hãy cùng VNSC tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Tìm hiểu về bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm nhân thọ là gì?

Khoản 13 Điều 4 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022 có đưa ra khái niệm về bảo hiểm nhân thọ, đây là loại hình bảo hiểm cho trường hợp người được bảo hiểm sống hoặc chết.

Cụ thể hơn, bảo hiểm nhân thọ là bảo hiểm tự nguyện, bảo đảm cho các rủi ro liên quan tới con người như sức khỏe, tai nạn, tiết kiệm, tuổi thọ… Theo đó, khi bất kỳ rủi ro nào được quy định trong hợp đồng bảo hiểm xảy ra, người thụ hưởng bảo hiểm sẽ được công ty bảo hiểm đền bù số tiền theo đúng thỏa thuận.

Trường hợp không có bất kỷ rủi ro nào xảy ra trong thời hạn hợp đồng, khách hàng mua bảo hiểm sẽ được hoàn trả một phần hoặc toàn bộ số tiền bảo hiểm theo thỏa thuận hợp đồng. Như vậy, bảo hiểm nhân thọ không chỉ là khoản đảm bảo cho các rủi ro có thể xảy ra trong tương lai, có thể coi là một khoản tiết kiệm.

Bảo hiểm nhân thọ có từ khi nào?

Hình thức đầu tiên của bảo hiểm nhân thọ xuất hiện từ thời La Mã cổ đại, gọi là “Câu lạc bộ chôn cất”. Theo đó, họ chi trả phí chôn cất cho người đã mất và hỗ trợ tài chính cho người còn sống. Các nhà khảo cổ học cũng tìm được phiên đá ghi các điều lệ bảo hiểm có niên đại từ thời Đế chế La Mã, năm 133 sau Công nguyên.

Một tài liệu bảo hiểm do luật gia La Mã Ulpian biên soạn khoảng năm 220 sau Công nguyên cũng được tìm thấy. Chính sách bảo hiểm chính thức đầu tiên xuất hiện tại London vào năm 1583. Công ty đầu tiên cung cấp bảo hiểm nhân thọ là Amicable Society for a Perpetual Assurance, thành lập tại London năm 1706.

Tại Mỹ, bảo hiểm nhân thọ được bán từ những năm 1760. Nhiều quỹ bảo hiểm, rồi tới các công ty bảo hiểm nhân thọ được thành lập. Giai đoạn 1787 – 1837 có tới hơn 20 công ty bảo hiểm ra đời.

Giá bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm nhân thọ có nhiều mức giá khác nhau, phụ thuộc vào nhu cầu của người mua bảo hiểm. Số tiền đóng phí bảo hiểm càng lớn, quyền lợi nhận được càng cao.

Hiện nay, mức phí bảo hiểm tối thiểu khoảng 3 – 4 triệu đồng/năm/kỳ bảo hiểm. Tuy nhiên, bạn nên tham gia các gói bảo hiểm nhân thọ có mức phí từ 7 – 15 triệu đồng/năm/kỳ bảo hiểm để được nhận nhiều quyền lợi. Nếu có thu nhập cao, bạn cũng có thể tham gia các gói bảo hiểm 15 – 30 triệu đồng/năm/kỳ bảo hiểm.

Xem thêm:

Có nên mua bảo hiểm nhân thọ? Những quan điểm sai lầm về bảo hiểm nhân thọ

Các loại bảo hiểm nhân thọ

Dựa vào mục đích ký kết hợp đồng bảo hiểm, bảo hiểm nhân thọ gồm 7 loại như sau:

• Bảo hiểm sinh kỳ: Công ty bảo hiểm sẽ trả cho người thụ hưởng bảo hiểm một khoản tiền theo thỏa thuận nếu người thụ hưởng còn sống đến thời gian quy định trong hợp đồng.
• Bảo hiểm tử kỳ: Công ty bảo hiểm sẽ trả một khoản tiền theo thỏa thuận cho người thụ hưởng nếu người thụ hưởng tử vong trong thời gian quy định trong hợp đồng.
• Bảo hiểm trọn đời: Công ty bảo hiểm sẽ trả cho người thụ hưởng một khoản tiền theo thỏa thuận nếu người được bảo hiểm chết tại bất kỳ thời điểm nào.
• Bảo hiểm hỗn hợp: Là loại bảo hiểm nhân thọ kết hợp sinh kỳ và tử kỳ.
• Bảo hiểm trả tiền định kỳ: Công ty bảo hiểm sẽ trả cho người thụ hưởng khoản tiền theo quy định nếu người được bảo hiểm sống đến thời gian quy định. Đồng thời, người thụ hưởng cũng nhận được số tiền định kỳ theo thỏa thuận.
• Bảo hiểm liên kết đầu tư: Bảo hiểm kết hợp hình thức bảo hiểm và đầu tư. Phí và quyền lợi bảo hiểm được phân chia rõ ràng giữa 2 loại.
• Bảo hiểm hưu trí: Nghiệp vụ bảo hiểm cung cấp một khoản thu nhập cho người về hưu tới một độ tuổi nhất định.

Xem chi tiết:

Danh sách các loại bảo hiểm nhân thọ phổ biến tại Việt Nam 2023

Ý nghĩa bảo hiểm nhân thọ là gì?

Đối với xã hội, bảo hiểm nhân thọ giúp giảm gánh nặng tài chính cho ngân sách nhà nước đối với các đối tượng là người già, trẻ em, người chưa đủ độ tuổi lao động, người neo đơn… 

Đối với kinh tế, bảo hiểm là kênh huy động vốn trung và dài hạn cho các hoạt động kinh tế, giúp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động, đưa nền kinh tế đất nước phát triển.

Đối với người thụ hưởng bảo hiểm, đây như một quỹ dự phòng tài chính cho những rủi ro có thể xảy ra trong tương lai. Nhờ có khoản tiền bảo hiểm mà khi rủi ro xảy ra, người thụ hưởng giảm bớt gánh nặng tài chính, hỗ trợ vượt qua thời gian khó khăn.

Có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ không?

Để trả lời cho câu hỏi này, bạn cần nắm rõ lợi ích và rủi ro khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, từ đó so sánh 2 mặt để đưa ra quyết định có nên đầu tư vào bảo hiểm nhân thọ hay không. Cụ thể:

Lợi ích của bảo hiểm nhân thọ

Bảo hiểm nhân thọ mang lại nhiều lợi ích như sau:

• Là một khoản dự phòng cho những rủi ro có thể xảy ra trong tương lai. Giúp bạn an tâm hơn, giảm gánh nặng tài chính và hỗ trợ bạn vượt qua khó khăn.
• Như một công cụ tích lũy tài chính, số tiền bảo hiểm được nhận có thể sử dụng làm tiền vốn đầu tư sinh lời theo thời gian.
• Bảo hiểm giúp nâng cao chất lượng y tế khi cần chăm sóc sức khỏe. Khi gặp vấn đề sức khỏe, nhờ có số tiền bảo hiểm, bạn sẽ được hưởng điều kiện y tế tốt hơn.
• Bảo hiểm nhân thọ giúp giảm gánh nặng tài chính khi gặp bệnh nặng, cần sử dụng các phương pháp điều trị đắt tiền như phẫu thuật, xạ trị, nằm nội trú… Đây là những trường hợp bảo hiểm y tế không chi trả hoặc trả rất ít

Rủi ro khi tham gia bảo hiểm nhân thọ

Bên cạnh những lợi ích được nhận, người tham gia bảo hiểm cũng có thể đối mặt với một số rủi ro như sau:

• Ký kết hợp đồng giả mạo: Nhiều đối tượng giả mạo nhân viên bán bảo hiểm để lừa mọi người ký hợp đồng bảo hiểm không có giá trị.
• Bạn quên đóng phí bảo hiểm: Thông thường, thời hạn đóng phí bảo hiểm là 60 ngày kể từ ngày ký kết hợp đồng. Nếu bạn quên không đóng phí, công ty bảo hiểm có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng của bạn. Khi xảy ra rủi ro theo quy định, bạn không được nhận khoản bảo hiểm tương ứng.
• Cung cấp thông tin cá nhân, cư trú, liên hệ không chính xác: Bạn sẽ không nhận được các thông tin do công ty bảo hiểm cung cấp như nhắc hạn đóng phí, rút phí bảo hiểm… ảnh hưởng đến quyền lợi bảo hiểm của bạn.
• Thẩm định viên sai quy định: Vấn đề thẩm định bảo hiểm vô cùng quan trọng, quyết định quyền lợi bảo hiểm của bạn. Trường hợp thẩm định sai, khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, bạn sẽ không nhận được đầy đủ hoặc không được nhận đền bù bảo hiểm theo thỏa thuận.
• Không hiểu rõ điều khoản hợp đồng: Việc này dẫn tới việc bạn không thực hiện đúng nghĩa vụ bảo hiểm và không nhận được quyền lợi tương ứng.

Sự khác nhau giữa bảo hiểm nhân thọ – bảo hiểm phi nhân thọ

Cùng là bảo hiểm nhưng bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm phi nhân thọ có sự khác biệt về đối tượng, tính chất, thời hạn, hình thức đóng phí… Cụ thể trong bảng dưới đây:

Lưu ý khi mua bảo hiểm nhân thọ

Để đảm bảo việc thực hiện đầy đủ nghĩa vụ bảo hiểm và được hưởng toàn bộ quyền lợi bảo hiểm theo quy định, khi ký hợp đồng bảo hiểm nhân thọ bạn cần hiểu rõ điều khoản hợp đồng, thời hạn hợp đồng, hình thức đóng phí… Cụ thể một số lưu ý như sau:

Quyền lợi của người mua bảo hiểm nhân thọ

Theo điều 34 Luật Kinh doanh bảo hiểm 2022, đối tượng bảo hiểm có thể là những người có quan hệ như sau với người mua bảo hiểm:

• Bản thân người mua bảo hiểm (mua cho chính mình)
• Vợ, chồng, cha, mẹ, con cái
• Anh ruột, chị ruột, em ruột hoặc người có quan hệ nuôi dưỡng, cấp dưỡng
• Người có quyền lợi về tài chính hoặc có quan hệ lao động
• Người được bảo hiểm đồng ý cho bên mua bảo hiểm mua bảo hiểm sức khỏe cho mình. Việc đồng ý phải thực hiện bằng văn bản, có chữ ký xác nhận của người được bảo hiểm.

Tùy từng loại bảo hiểm mà bạn nhận được những quyền lợi khác nhau. Tuy nhiên, nhìn chung bảo hiểm nhân thọ có những quyền lợi cơ bản như sau:

• Được chi trả phí khám sức khỏe, viện phí theo quy định trong hợp đồng.
• Nhận được tiền bảo hiểm khi gặp rủi ro về tài chính, tài sản… theo quy định trong hợp đồng.
• Hoàn lại tiền bảo hiểm khi đáo hạn hợp đồng theo thỏa thuận.
• Nhận được khoản thu nhập theo thỏa thuận khi đến tuổi hưu trí.

Thời hạn và nội dung của hợp đồng bảo hiểm nhân thọ

Hiện nay, Luật Kinh doanh bảo hiểm không có quy định về thời hạn hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Tuy nhiên, trong hợp đồng bảo hiểm cần có những nội dung cụ thể như sau:

• Bên mua bảo hiểm là người ký hợp đồng bảo hiểm và thực hiện các nghĩa vụ đóng phí bảo hiểm.
• Người được bảo hiểm là đối tượng được bảo hiểm, các rủi ro được đền bù bảo hiểm liên quan đến người này.
• Người thụ hưởng là người được hưởng các quyền lợi của bảo hiểm khi có rủi ro xảy ra hoặc khi hợp đồng đáo hạn.
• Thông tin về doanh nghiệp cung cấp sản phẩm bảo hiểm: Bao gồm tên, địa chỉ, phương thức liên hệ…
• Số tiền bảo hiểm, giá trị tài sản được bảo hiểm, giới hạn trách nhiệm bảo hiểm
• Phạm vi hoặc quyền lợi, quy tắc, điều kiện, điều khoản bảo hiểm được trình bày đầy đủ, rõ ràng, chi tiết, chặt chẽ.
• Quyền và nghĩa vụ của doanh nghiệp cung cấp sản phẩm bảo hiểm nhân thọ được trình bày đầy đủ, chi tiết, rõ ràng.
• Thời hạn bảo hiểm, thời điểm có hiệu lực của hợp đồng bảo hiểm được trình bày rõ ràng, chi tiết ngày, tháng, năm.
• Mức phí bảo hiểm, phương thức đóng phí bảo hiểm được quy định rõ ràng trong hợp đồng.
• Phương thức bồi thường, trả tiền bảo hiểm khi sự kiện bảo hiểm phát sinh.
• Phương thức giải quyết tranh chấp khi có mâu thuẫn giữa 2 bên.

Chi phí ban đầu trong bảo hiểm nhân thọ là gì?

Đây là khoản phí bạn nhất định phải hiểu rõ khi tham gia hợp đồng bảo hiểm nhân thọ. Bởi nếu không hiểu, khi thấy khoản phí lớn bị trừ sau khi đóng tiền bảo hiểm, bạn sẽ dễ xảy ra mâu thuẫn với công ty bảo hiểm. Bạn hãy yêu cầu nhân viên tư vấn giải thích rõ ràng về khoản phí này.

Phí ban đầu là số tiền được khấu trừ từ phí bảo hiểm định kỳ và phí bảo hiểm đóng thêm ngay khi khách hàng đóng các khoản phí này, trước khi phân bổ vào tài khoản bảo hiểm. Chi phí ban đầu được xác định theo tỷ lệ phần trăm trên phí bảo hiểm định kỳ và phí bảo hiểm đóng thêm. Tỷ lệ phần trăm bao nhiêu phụ thuộc vào quy định của công ty bảo hiểm và từng sản phẩm bảo hiểm bạn tham gia.

Ví dụ: Phí sản phẩm bảo hiểm bạn cần đóng là 20 triệu đồng, mức phí ban đầu là 75%. Ngay khi bạn đóng khoản phí 20 triệu đồng này, 75% số tiền, tức 15 triệu đồng sẽ bị khấu trừ, tài khoản bảo hiểm của bạn chỉ còn 5 triệu đồng để tiếp tục tính các loại phí khác.

Tại sao bạn cần phải nộp khoản phí ban đầu này? Phí ban đầu là chi phí công ty bảo hiểm sử dụng để xây dựng và phát triển sản phẩm bảo hiểm mà bạn tham gia. Khoản phí này có thể bao gồm chi phí marketing, chi phí tính phí, chi phí thẩm định, chi phí cho nhân viên tư vấn…

Cách đóng tiền bảo hiểm nhân thọ

Người mua bảo hiểm có thể đóng phí một lần hoặc định kỳ theo thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm. Bạn cần nắm rõ cách đóng tiền bảo hiểm trong hợp đồng của mình như đóng một lần hay định kỳ, mỗi lần đóng bao nhiêu, thời hạn đóng phí khi nào, tần suất đóng phí…

Hiện nay, bạn có thể đóng phí bảo hiểm nhân thọ một cách trực tiếp (tại công ty bảo hiểm), hoặc online (chuyển khoản).

Một điều quan trọng khác liên quan đến việc đóng phí bảo hiểm là thời gian gia hạn đóng phí. Nghĩa là, nếu bạn không thể đóng tiền đúng hạn thì có thời gian chờ là bao nhiêu. Nếu bạn đóng tiền trong thời gian chờ, hợp đồng vẫn được tiếp tục, không bị chấm dứt do chậm đóng phí. Thời gian chờ có thể xác định theo thỏa thuận giữa bạn và công ty bảo hiểm.

Những trường hợp bảo hiểm nhân thọ không chi trả

Trường hợp bảo hiểm không chi trả là vấn đề được nhiều khách hàng bảo hiểm quan tâm nhất, cũng là vấn đề gây tranh cãi nhiều nhất. Đối với bảo hiểm nhân thọ, một số trường hợp bệnh hiểm nghèo sẽ không được chi trả chi phí điều trị. Công ty bảo hiểm sẽ thông báo những trường hợp cụ thể cho khách hàng trước khi ký kết hợp đồng.

Bạn có thể tham khảo danh sách một số bệnh hiểm nghèo bảo hiểm nhân thọ không chi trả dưới đây:

• Bệnh liên quan đến tim như thay van tim, nhồi máu cơ tim…
• Đột quỵ
• Sốt bại liệt
• Suy thận
• Ung thư ác tính
• Bệnh liên quan đến tế bào thần kinh thực vật
• Chấn thương sọ não
• Nang tủy thận.

Bên cạnh đó, công ty bảo hiểm cũng được phép không thực hiện nghĩa vụ bảo hiểm khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra trong các trường hợp sau:

• Rủi ro được cơ quan có thẩm quyền xác nhận là cố ý gây thương tích, tai nạn, tự tử.
• Người thụ hưởng, người mua bảo hiểm có hành vi phạm tội. 
• Chứng minh được sự việc cố ý làm sai, không tuân thủ theo chỉ định điều trị chuyên môn trong quá trình chăm sóc sức khỏe, hay điều trị bệnh tật có khai báo.
• Rủi ro liên quan tới thiên tai, xung đột chính trị, xung đột vũ trang như bão lũ, bạo động, xô xát đánh nhau, khủng bố.
• Căn bệnh xuất phát từ bệnh nền có sẵn, hoặc bệnh nền do di truyền.
• Gặp tai nạn, thương tật do chủ động chống lại người thi hành công vụ.
• Gặp tai nạn, thương tật do chủ động tham gia các hoạt động nguy hiểm, có khả năng gây tai nạn thương tật, đe dọa đến tính mạng.
• Các trường hợp khác theo quy định của từng công ty bảo hiểm.

Trên đây là tất cả thông tin tổng hợp về định nghĩa, lợi ích, rủi ro và các lưu ý khi tham gia bảo hiểm nhân thọ. VNSC hy vọng những thông tin này có thể giúp bạn hiểu rõ về bảo hiểm nhân thọ và tránh được các rủi ro khi ký kết hợp đồng bảo hiểm này.