Trái phiếu chiết khấu là gì? Có nên đầu tư vào trái phiếu chiết khấu hay không?

Trong đầu tư tài chính, trái phiếu là một kênh hấp dẫn với nhiều người có dòng tiền nhàn rỗi nhưng không muốn mạo hiểm mua cổ phiếu. Trái phiếu chiết khấu cũng là một loại chứng khoán như vậy. Tuy nhiên, đây vẫn là một khái niệm khá lạ đối với nhiều nhà đầu tư. Vậy trái phiếu chiết khấu là gì? Loại trái phiếu này có gì đặc biệt? Có nên mua trái phiếu chiết khấu hay không? Hãy cùng VNSC tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

Trái phiếu chiết khấu là gì? Vì sao trái phiếu được bán với giá chiết khấu?

Trái phiếu chiết khấu (Discount Bond) là loại trái phiếu được phát hành với giá trị thấp hơn mệnh giá của nó trong thực tế. Trên thị trường, trái phiếu chiết khấu còn có tên gọi là trái phiếu trả trước.

Trái phiếu chiết khấu thường được bán với giá trị thấp hơn 20% trở lên so với mệnh giá thực. Loại trái phiếu này có thể được mua bán bởi các nhà đầu tư cá nhân, tổ chức. Tuy nhiên, để giao dịch loại trái phiếu này, nhà đầu tư cần phải tuân thủ một số quy định khá ngặt nghèo.

Ví dụ về trái phiếu chiết khấu sẽ giúp nhà đầu tư hiểu rõ hơn: Công ty A phát hành trái phiếu với mệnh giá 10 triệu đồng vào ngày 20.1.2021 và ngày đáo hạn là 20.1.2023. Nhà đầu tư X mua trái phiếu chiết khấu với giá trị 8 triệu đồng vào ngày 25.1.2021 thì đến ngày đáo hạn, nhà đầu tư này sẽ nhận lại 10 triệu đồng từ công ty A. Điều này có nghĩa là, nhà đầu tư X sẽ nhận lại lãi suất tương ứng với trái phiếu chiết khấu là 20%. Như vậy, trái phiếu công ty A phát hành là trái phiếu chiết khấu.

Vậy vì sao trái phiếu lại được bán với giá chiết khấu? Trái phiếu thông thường tương ứng thường được bán với giá chiết khấu bởi một số lý do sau:

• Nguyên nhân đầu tiên do lãi suất thị trường cao hơn so với lãi suất tổ chức phát hành trả cho mỗi trái phiếu. Do vậy, nhà đầu tư sẽ mua trái phiếu với giá rẻ hơn để nhận lãi suất thực tế cao hơn so với khoản đầu tư của họ.
• Nguyên nhân thứ 2 có thể là do xếp hạng tín nhiệm của tổ chức phát hành bị cơ quan xếp hạng đánh giá thấp, giảm điểm. Điều này có thể khiến khối lượng bán ra trái phiếu cao hơn trên thị trường thứ cấp, làm giảm giá trị loại trái phiếu này.

Lãi suất trái phiếu chiết khấu là gì?

Lãi suất trái phiếu chiết khấu là phần chênh lệch giữa giá trái phiếu nhà đầu tư mua so với mệnh giá ban đầu.

Do trái phiếu chiết khấu là một loại chứng khoán nợ, nên trái chủ sẽ nhận được tiền lãi định kỳ do tổ chức phát hành trả. Lãi suất thường được trả nửa năm một lần hoặc theo quý hay theo tháng, tùy từng loại trái phiếu quy định. 

Với trái phiếu chiết khấu, nhà đầu tư sẽ được nhận cả lãi và gốc khi đến ngày đáo hạn.

Đặc điểm của trái phiếu chiết khấu

Trái phiếu chiết khấu sinh ra do nhiều yếu tố thị trường, tác động chủ quan và khách quan từ công ty phát hành hay nhà đầu tư. Một số đặc điểm của trái phiếu chiết khấu mà nhà đầu tư cần nắm rõ, để đánh giá và quyết định đầu tư hiệu quả:

• Giá trị chiết khấu: Giá trị trái phiếu nhà đầu tư mua vào tối thiểu sẽ thấp hơn 20% so với mệnh giá phát hành ban đầu.
• Đối tượng mua trái phiếu chiết khấu: Là nhà đầu tư cá nhân hoặc tổ chức, cần tuân thủ quy định mua bán trái phiếu trên thị trường.
• Lãi suất của trái phiếu chiết khấu: Không có lãi suất, nhà đầu tư cũng không nhận được tiền lãi định kỳ như các trái phiếu thông thường mà thay vào đó sẽ nhận khoản chênh lệch giữa mệnh giá và giá trị trái phiếu phát hành ban đầu. Mức lãi suất này được gọi là Zero Coupon, lãi suất là lãi suất bằng 0 và sẽ tăng trưởng ổn định cho đến ngày đáo hạn.

Ưu điểm và hạn chế của trái phiếu chiết khấu, có nên đầu tư hay không?

Nếu còn băn khoăn không biết có nên đầu tư trái phiếu chiết khấu hay không thì bạn có thể tham khảo ưu và nhược điểm của loại trái phiếu này để ra quyết định:

Ưu điểm của trái phiếu chiết khấu:

• Mức lãi nhà đầu tư thu được sẽ ổn định cho đến ngày đáo hạn và đã được xác định ngay từ khi mua vào loại trái phiếu đó. Do đó, nhà đầu tư có thể xác định được lãi lỗ ngay từ đầu để quyết định nắm giữ hay bán ra.
• Mức lãi suất chiết khấu thường dao động từ 20%-50% giá trị ban đầu, tùy đơn vị phát hành trái phiếu. Mức lãi suất này sẽ cao hơn so với hình thức đầu tư trái phiếu truyền thống, mang lại lợi nhuận cao hơn cho trái chủ sở hữu. 
• Nhà đầu tư có thể mua trái phiếu không lãi suất với thời gian ngắn dưới 1 năm hoặc dài (từ 5 năm, 10 năm, 15 năm…). Nếu thời gian đáo hạn ngắn hơn 1 năm, sẽ mang lại cơ hội xoay vòng vốn nhanh hơn.

Hạn chế của trái phiếu chiết khấu:

• Tính rủi ro của trái phiếu chiết khấu khá cao. Khi mức chiết khấu càng cao, càng chứng tỏ công ty phát hành đang gặp các vấn đề tài chính nên cần chiết khấu cao để huy động vốn. Công ty phát hành này có nguy cơ cao không thực hiện được cam kết ban đầu khi phát hành, rủi ro vỡ nợ cao. Do vậy, nhà đầu tư cũng có thể mất trắng số tiền đầu tư hoặc mất thời gian chờ đợi để được thanh toán tiền gốc và lãi như cam kết ban đầu.
• Tính thanh khoản của trái phiếu chiết khấu sẽ thấp hơn so với các loại trái phiếu thông thường do nhà đầu tư cân nhắc nhiều trong việc có nên đầu tư hay không. Lãi suất chiết khấu càng cao càng phản ánh khả năng vỡ nợ của doanh nghiệp đó, khiến các nhà đầu tư đắn đo có nên mua vào không.
• Kỳ hạn trái phiếu càng dài thì khả năng vỡ nợ càng cao và khó xoay vòng vốn thấp, hạn chế khả năng đầu tư vào các kênh khác.

Có thể thấy, trái phiếu chiết khấu mang lại lãi suất hấp dẫn, cao hơn so với hình thức đầu tư trái phiếu truyền thống. Thông thường, điều kiện chỉ cần nhà phát hành không vỡ nợ thì cơ hội tăng giá loại trái phiếu này khác cao. Tuy nhiên, loại trái phiếu này tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn, nguy cơ vỡ nợ cao hơn. Nhà đầu tư muốn kiếm lợi từ loại trái phiếu này cần hiểu kỹ về doanh nghiệp và có chiến lược đầu tư cẩn trọng và linh hoạt.

Sự khác biệt giữa trái phiếu chiết khấu và trái phiếu thông thường

So sánh trái phiếu chiết khấu và trái phiếu thông thường dưới đây sẽ giúp nhà đầu hiểu rõ hơn về những sản phẩm này, tránh nhầm lẫn trong quá trình đầu tư. Sự khác biệt giữa trái phiếu chiết khấu và trái phiếu thông thường dựa trên các yếu tố đánh giá sau đây:

Những điểm quan trọng cần chú ý khi đầu tư trái phiếu chiết khấu

Việc đầu tư trái phiếu chiết khấu có nhiều cơ hội nhưng cũng tồn tại nhiều rủi ro. Nhà đầu tư cần cân nhắc một số điểm quan trọng sau khi chọn đầu tư trái phiếu chiết khấu:

• Mua trái phiếu chiết khấu nhà đầu tư cần lựa chọn những loại trái phiếu được phát hành bởi các doanh nghiệp có mức độ uy tín cao, dựa trên điểm xếp hạng của cơ quan có thẩm quyền trên thị trường chứng khoán. Xem xét các yếu tố đánh giá mức độ uy tín như: Vốn hóa thị trường, lịch sử phát hành trái phiếu, tỷ lệ vốn doanh nghiệp, chiến lược kinh doanh…
• Nhà đầu tư cần tìm hiểu rõ hơn về thông tin doanh nghiệp, kế hoạch đầu tư, cơ cấu tổ chức, tình hình tài chính kinh doanh của công ty đó như thế nào… Bạn cần cập nhật liên tục tất cả các thông tin kinh doanh, báo cáo tài chính từ nhiều nguồn uy tín. Từ đó đánh giá rủi ro, nguy cơ phát sản và khả năng thanh toán của doanh nghiệp phát hành trái phiếu.
• Nhà đầu tư nên chọn những trái phiếu chiết khấu có thời gian đáo hạn ngắn, có thể dưới 1 năm, để giảm thiểu rủi ro vỡ nợ, tăng khả năng xoay vòng vốn. Bạn nên cẩn trọng tránh mua các trái phiếu có thời gian đáo hạn quá dài 10-15 năm, lãi suất chiết khấu lên đến 50%. Bởi loại trái phiếu chiết khấu này sẽ tiềm ẩn rất nhiều rủi ro khó lường trước và khó xoay vòng vốn.
• Nhà đầu tư cần có tư duy đầu tư độc lập, không bị ảnh hưởng bởi tâm lý thị trường hay xu hướng đầu tư bởi các cá nhân khác về trái phiếu chiết khấu.
• Nhà đầu tư cần có kế hoạch tài chính rõ ràng, phân bổ tài sản linh hoạt vào các loại trái phiếu chiết khấu khác nhau, kết hợp với trái phiếu thông thường để giảm thiểu tối đa rủi ro có thể gặp phải.

Có thể thấy, trái phiếu chiết khấu là một loại sản phẩm tài chính mang lại nhiều cơ hội sinh lời hấp dẫn, nhưng cũng tồn tại những hạn chế. Nhà đầu tư muốn sinh lời cao từ loại trái phiếu này cần hiểu rõ bản chất, tìm hiểu kỹ về thị trường, doanh nghiệp phát hành để lựa chọn mua vào hay không? Hy vọng những thông tin trên đây về trái phiếu chiết khấu sẽ hữu ích giúp bạn có cái nhìn rõ ràng hơn về loại trái phiếu chiết khấu trên thị trường và kinh nghiệm đầu tư hiệu quả nhất.