Sức khỏe tài chính của Vietnam Airlines liệu đã phục hồi về ngưỡng an toàn?

Với nỗ lực tự thân và những giải pháp hỗ trợ từ Nhà nước trong thời gian qua, tình hình sản xuất kinh doanh của Tổng công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines – VNA) đã được cải thiện. Dù vậy, đến nay, VNA vẫn phải đối mặt với nhiều khó khăn cần vượt qua do hệ lụy kéo dài của Covid-19…

Những nỗ lực tự thân của VNA

Xác định sớm khôi phục những hệ lụy từ sau giai đoạn Covid-19 ảnh hưởng nặng nề đến ngành hàng không nói chung và VNA nói riêng, ông Lê Hồng Hà – Tổng giám đốc VNA cho rằng, Hãng đã khôi phục toàn bộ được 100% đường bay nội bộ và hầu hết các đường bay quốc tế, đồng thời đã mở thêm 7 đường bay quốc tế trong thời gian gần đây. Hiện nay, VNA đã khai thác hơn 90 điểm đến trên thế giới, trong đó 60 điểm nội địa và 30 điểm đến quốc tế, kết nối với 20 quốc gia khác.

Giải thích cho kết quả khả quan này, ông Hà cho rằng, VNA đã thực hiện tái cơ cấu tài sản, nguồn vốn, nhân lực và nâng cao an toàn hàng không cũng như chất lượng dịch vụ. Trong hơn 3 năm qua, VNA đã tái cơ cấu lại doanh nghiệp, triển khai nhiều giải pháp về quản trị dòng tiền, tiết kiệm chi phí, đàm phán với các đối tác.

Cụ thể, giai đoạn 2020-2023, tổng chi phí mà Hãng đã tiết kiệm là hơn 18.000 tỷ đồng, đàm phán giảm giá tiền thuê mặt bằng từ 2021 đến hết thời hạn thuê tiết kiệm được hơn 16.000 tỷ và giãn hoãn thanh toán tiền thuê từ năm 2020-2026 hơn 8.000 tỷ đồng.

Ngoài ra, VNA đã tái cấu trúc lại các khoản nợ với tổng giá trị tương đương hơn 6.000 tỷ đồng nhằm giảm áp lực tài chính. Việc tổ chức lại bộ máy và lực lượng lao động cũng được chặt chẽ hơn. Vietnam Airlines Group đã giảm 4 cấp đơn vị và 51 đầu mối cấp phòng. Năm 2023 đã tiết kiệm chi phí nhân công hơn 2.000 tỷ đồng so với năm 2019.

Nhờ tái cấu trúc triệt để vấn đề quản trị doanh nghiệp, linh hoạt trong kế hoạch kinh doanh, tổng doanh thu hợp nhất của VNA trong 9 tháng đầu năm đạt hơn 85.466 tỷ đồng, tăng 24,64% so với cùng kỳ năm trước. Lợi nhuận hợp nhất sau thuế hơn 6.263 tỷ đồng. Riêng quý III/2024, lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 862 tỷ.

Tuy nhiên, ông Hà thừa nhận hệ lụy kéo dài của Covid-19 cũng là trở ngại và tác động tiêu cực lên toàn bộ kế hoạch khai thác cũng như kinh doanh của VNA. Tính đến hết năm 2023, doanh nghiệp vẫn đang âm vốn chủ sở hữu hơn 17.026 tỷ đồng. Thị trường hàng không vẫn phải đối mặt với các thách thức từ xung đột chính trị, biến động tỷ giá, nhiên liệu và các vấn đề triệu hồi động cơ từ nhà sản xuất, chi phí vật tư, bảo dưỡng, thuê máy bay tăng…

Cấp thiết hỗ trợ thêm để sức khỏe tài chính doanh nghiệp được an toàn

Đánh giá kết quả tích cực gần đây của VNA chưa thể giúp doanh nghiệp vượt qua được những khó khăn và khắc phục hoàn toàn được những hậu quả do đại dịch để lại. Theo ông Đinh Việt Thắng – Cục trưởng Cục hàng không Việt Nam và các tiêu chí hoạt động tài chính của VNA chưa trở lại ngưỡng an toàn mà vẫn ở trạng thái xấu với mức đánh giá xếp hạng rủi ro cao. Đây là khó khăn lớn cho nỗ lực và cố gắng của VNA cũng như hạn chế khả năng tiếp cận nguồn lực từ xã hội để cải thiện năng lực tài chính doanh nghiệp.

Từ đó, ông Thắng cho rằng, VNA cần thêm những hỗ trợ và tạo điều kiện hoạt động, thực hiện theo các quy định và cơ chế chính sách từ các cấp, cơ quan có thẩm quyền. Trong đó, việc hoàn thiện, phê duyệt Đề án tổng thể các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho VNA do ảnh hưởng của dịch Covid-19, đặc biệt với những giải pháp về bổ sung nguồn lực tài chính, ổn định dòng tiền, cải thiện thanh khoản, triển khai đầu tư tổng hợp các công trình dịch vụ chuyên ngành hàng không tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành của VNA, gia hạn chính sách hỗ trợ thuế, phí, lãi suất vay, cơ cấu lại nhóm nợ vay…

Để trở lại với nhịp độ và đà tăng trưởng ổn định với các hãng hàng không, cụ thể với VNA sẽ là con đường dài còn nhiều thách thức. Theo ông Đặng Ngọc Hòa – Chủ tịch Hội đồng quản trị VNA, giải pháp quan trọng nhất lúc này là tháo gỡ điểm nghẽn về cơ chế để VNA phục hồi, phát triển bền vững. Việc thông qua Đề án tổng thể các giải pháp tháo gỡ khó khăn từ đại dịch Covid-19 không chỉ giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn mà còn chuẩn bị cho sự phát triển trong tương lai, có những chính sách hỗ trợ cho toàn ngành nói chung về thuế bảo vệ môi trường, bổ sung nguồn vốn vay, chi phí bay…

“Nhà nước cần đẩy mạnh phân cấp và phân quyền giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong kinh doanh, quyết định các dự án đầu tư. Trong môi trường cạnh tranh hiện nay, không phải chỉ cá lớn nuốt cá bé mà còn cả cá nhanh nuốt cá chậm”, ông Hòa chỉ ra.

Ông Nguyễn Đức Kiên – Nguyên tổ trưởng tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ cho hay, xu hướng phục hồi khó khăn đòi hỏi doanh nghiệp đầu ngành như VNA cần được phục hồi về trạng thái tốt nhất để dẫn dắt toàn ngành.

“VNA chỉ đạt được mục tiêu đó khi đồng bộ và nhất quán, kịp thời thực hiện các nhóm nhiệm vụ, giải pháp cần thiết. Bất kỳ một giải pháp nào không thực hiện được hay thực hiện được 1 phần và chậm tiết độ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng phục hồi của Vietnam Airline”, ông Kiên đánh giá.