ROA là gì? Những điều cần biết về chỉ số ROA trong đầu tư chứng khoán

Có rất nhiều chỉ số trong một báo cáo tài chính và mỗi chỉ số lại phản ánh một khía cạnh khác nhau trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, ROA chính là một trong số đó. Nếu bạn vẫn chưa biết ROA là gì trong chứng khoán và giúp ích như thế nào cho công cuộc đầu tư thì hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây của Chứng khoán Vina .

ROA là gì? 

ROA là cách viết tắt của Return On Asset, chỉ số biểu thị tỷ suất lợi nhuận ròng trên tổng tài sản. Đây là chỉ số quan trọng giúp doanh nghiệp và nhà đầu tư nhìn ra mức độ hiệu quả khi sử dụng tài sản doanh nghiệp khi biến số tài sản đó thành lợi nhuận .

Để tính được ROA, chúng ta cần nắm được lợi nhuận sau thuế trong bảng kết quả kinh doanh và tổng giá trị tài sản nằm ở bảng cân đối kế toán.

Ý nghĩa của chỉ số ROA là gì?

Chỉ số ROA có ý nghĩa quan trọng với cả tổ chức tài chính, nhà đầu tư và chính bản thân doanh nghiệp. 

Đối với doanh nghiệp

ROA là chỉ số mà doanh nghiệp dùng để đánh giá mức độ hiệu quả của hoạt động kinh doanh. Dựa vào ROA, các nhà quản lý sẽ nhận thấy lợi nhuận ròng thu được từ số vốn bỏ ra ban đầu là bao nhiêu, điều đó cũng có nghĩa là chỉ số ROA càng cao càng chứng tỏ công ty đó đang hoạt động hiệu quả và có nhiều tiềm năng phát triển trong tương lai. 

Ví dụ: Công ty A thu về 100 triệu đồng lợi nhuận trong năm 2021 trên tổng số tài sản là 1 tỷ đồng, vậy công ty A có hệ số ROA = 10%.

Doanh nghiệp có thể dựa vào chỉ số ROA làm yếu tố cơ sở để đưa ra các quyết định kinh doanh. Để đánh giá ROA trên thị trường, chỉ số này thường được so sánh giữa các thời kỳ hoặc với các doanh nghiệp cùng quy mô trong lĩnh vực. Chỉ số ROA cao cho thấy đường hướng và chiến lược của công ty hiện tại đang đem lại hiệu quả, ngược lại ROA thấp là báo hiệu cho việc cần thay đổi chiến lược kinh doanh.

Đối với nhà đầu tư

ROA là một trong những chỉ số tài chính để các nhà đầu tư đánh giá lựa chọn cổ phiếu tốt. Doanh nghiệp có chỉ số ROA cao hơn so với các doanh nghiệp cùng lĩnh vực tức là có khả năng sinh lời tốt hơn.

Tuy nhiên, điều này đồng nghĩa với việc giá cổ phiếu của các công ty này cũng sẽ cao hơn. Vì vậy theo dõi chỉ số ROA trong lịch sử hoạt động của các công ty sẽ giúp nhà đầu tư biết công ty đó có đang phát triển hơn không. 

Bên cạnh đó, một doanh nghiệp có tiềm năng phát triển tốt trong tương lai khi ROA của họ chưa quá cao thì đây là đối tượng đầu tư tuyệt vời bởi giá cổ phiếu của những công ty này đang ở mức thấp, cơ hội tăng trưởng cao và sẽ giúp các nhà đầu tư thu được một khoản lớn.

Đối với ngân hàng 

Đối với các tổ chức tài chính như ngân hàng, chỉ số ROA sẽ là căn cứ để đánh giá tình hình tài chính cũng như hoạt động kinh doanh của một công ty để cân nhắc về quyết định cho vay vốn.

Cách tính ROA

Trong đó:

• ROA (đơn vị: %): Tỷ suất lợi nhuận sau thuế trên tài sản 
• Lợi nhuận sau thuế: Doanh thu trừ đi thuế và chi phí sản xuất (lợi nhuận ròng)
• Tài sản: Vốn chủ sở hữu và vốn vay nợ

Ví dụ: Công ty A có tổng giá trị tài sản là 1.000 tỷ, lợi nhuận sau thuế của công ty là 200 tỷ. Vậy ROA của công ty A là 20%.

Ưu điểm và nhược điểm khi dùng chỉ số ROA để đánh giá doanh nghiệp 

Để sử dụng chỉ số ROA hiệu quả trong phân tích tài chính của doanh nghiệp. Tuy nhiên, bên cạnh những ưu điểm, chỉ số này cũng có những nhược điểm mà bạn cần nắm rõ. Vậy ưu nhược điểm của chỉ số ROA là gì? 

Ưu điểm

• Chỉ số ROA là chỉ số dễ tính, dễ sử dụng, được nhiều nhà đầu tư ứng dụng để phân tích cổ phiếu.
• Các nhà đầu tư mới cũng có thể dễ dàng đánh giá doanh nghiệp thông qua chỉ số ROA.
• Các nhà quản lý doanh nghiệp cũng như nhà đầu tư có thể dễ dàng theo dõi để đánh giá hiệu quả kinh doanh và bộ máy vận hành của doanh nghiệp, so sánh với các doanh nghiệp cùng ngành. 

Nhược điểm

• Như nhiều chỉ số khác, ROA không có tính chính xác tuyệt đối mà chỉ phản ánh một khía cạnh của doanh nghiệp, không thể hiện được toàn bộ bức tranh tài chính. Bạn cần kết hợp với nhiều chỉ số khác để có cái nhìn đa chiều và đưa ra quyết định chính xác hơn.
• Lưu ý rằng, nếu bạn so sánh các doanh nghiệp khác ngành với nhau thì ROA hoàn toàn không có ý nghĩa hay cung cấp cho bạn thông tin chính xác của thị trường. Ví dụ như những công ty trong lĩnh vực tài chính ngân hàng hay bảo hiểm thì ROA trên 2% đã được xem là hoạt động hiệu quả. Mặt khác, các công ty trong ngành công nghiệp nặng thì ROA phải trên 10% mới được đánh giá là tín hiệu tốt. 
• ROA là chỉ số cần theo dõi theo thời gian dài bởi lợi nhuận là con số biến động thường xuyên. Đặc biệt, đây là chỉ số mà các công ty có thể sử dụng phương pháp kế toán để bóp méo vì mục đích riêng nên cần cân nhắc sử dụng cẩn thận cùng các chỉ số khác.

ROA bao nhiêu là tốt?

Vai trò và ý nghĩa của ROA đã được đề cập đến nhưng ROA đạt con số bao nhiêu là tốt? Sẽ không có một con số cụ thể cho câu hỏi này, mà sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: 

• Lĩnh vực mà công ty đó đang hoạt động: Lĩnh vực khác nhau sẽ dẫn đến những đặc điểm khác nhau của cơ cấu tài sản và cách thức hoạt động. Các công ty hoạt động trong ngành công nghiệp nặng đòi hỏi tài sản cố định rất lớn nên ROA thường tương đối thấp. Những công ty thuộc lĩnh vực hàng tiêu dùng hay công nghệ thông tin lại có chỉ số ROA cao vì không đòi hỏi tài sản cố định lớn để hoạt động.
• So sánh ROA các đối thủ cùng ngành: So sánh sẽ cho thấy tình hình phát triển của doanh nghiệp trong bối cảnh chung của thị trường và của riêng lĩnh vực hoạt động.
• So sánh ROA với kết quả trong quá khứ: Để tránh trường hợp ROA có xu hướng giảm sút nhưng vẫn cao hơn các đối thủ cùng ngành, các nhà đầu tư nên theo dõi để đưa ra đánh giá. Có thể doanh nghiệp đó đang sử dụng tài sản hiệu quả hơn với chính nó trong quá khứ.

Mối quan hệ giữa ROA và ROE 

ROE thường được các nhà đầu tư chú trọng hơn bởi nó phản ánh hiệu quả sử dụng vốn cùng mức độ rủi ro cơ cấu tài sản. Tuy nhiên, nếu ROE cao trong khi ROA thấp là dấu hiệu đáng báo động về khả năng sử dụng nợ của một doanh nghiệp.

ROA và ROE có mối quan hệ thông qua hệ số vay nợ, tức là nợ càng ít càng tốt. Trường hợp lý tưởng nhất là tỷ lệ giữa nợ trên vốn chủ sở hữu nhỏ hơn 1.

Theo quy chuẩn quốc tế, một công ty nếu có chỉ số ROE > 15% và ROA > 7,5% tức là công ty đó có đủ năng lực tài chính.

Tuy nhiên, để đánh giá tình hình công ty được chính xác, nhà đầu tư nên đánh giá chỉ số ít nhất trong vòng ba năm. Nếu trong khoảng thời gian này doanh nghiệp duy trì ROE trên 10% thì đây là một doanh nghiệp tốt. ROA trên 7,5% trong ít nhất ba năm cũng là dấu hiệu cho thấy một doanh nghiệp tiềm năng.

ROA là một chỉ số quan trọng đối với cả chủ doanh nghiệp và nhà đầu tư, vì vậy việc nắm rõ chỉ số này sẽ giúp bạn đưa ra những nhận định đúng đắn hơn về kết quả kinh doanh. Hy vọng kiến thức trên sẽ giúp bạn trả lời được được câu hỏi ROA là gì, qua đó giúp ích cho các nhà đầu tư trong quá trình sàng lọc và lựa chọn cổ phiếu. Hãy nhớ rằng bất kỳ chỉ số nào cũng không thể hiệu quả khi sử dụng độc lập, cần kết hợp giữa nhiều chỉ số để đánh giá được khách quan và giảm thiểu tối đa rủi ro.