Quỹ mở là gì? Có nên đầu tư vào quỹ mở không?

Quỹ mở đang dần trở thành kênh đầu tư phổ biến nhờ tính linh hoạt, khả năng đa dạng hóa danh mục và sự chuyên nghiệp trong quản lý. Vậy quỹ mở là gì? Cách vận hành của quỹ mở ra sao? Đâu là những ưu và nhược điểm khi đầu tư vào quỹ mở? Hãy cùng VNSC tìm hiểu chi tiết trong bài viết này.

Quỹ mở là gì?

Quỹ mở (Open-ended Fund) là quỹ đầu tư tập trung vốn từ nhiều nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, sau đó phân bổ vào các danh mục tài sản đa dạng như cổ phiếu, trái phiếu hoặc các công cụ tài chính khác, do công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp điều hành.

Điểm nổi bật của quỹ mở là tính thanh khoản cao, cho phép nhà đầu tư mua hoặc bán chứng chỉ quỹ vào bất kỳ lúc nào theo giá trị tài sản ròng (NAV – Net Asset Value) được cập nhật thường xuyên. Điều này cho phép nhà đầu tư rút vốn hoặc tái đầu tư linh hoạt mà không bị ràng buộc về thời gian nắm giữ như các quỹ đóng.

Ví dụ: Nếu bạn đầu tư vào một quỹ mở chuyên về cổ phiếu, công ty quản lý quỹ sẽ thay mặt bạn chọn lọc các cổ phiếu tiềm năng, thực hiện giao dịch và quản lý danh mục đầu tư theo chiến lược cụ thể nhằm tối ưu hóa lợi nhuận. Bạn chỉ cần mua chứng chỉ quỹ và theo dõi hiệu suất của quỹ thay vì tự phân tích và giao dịch cổ phiếu. Lợi nhuận sẽ được chia lại cho bạn tương ứng với số tiền đóng góp vào quỹ.

Cách vận hành của quỹ mở

Mỗi công ty quản lý quỹ có cách vận hành riêng nhưng nhìn chung, các quỹ mở có quy trình vận hành gồm các bước như sau:

Huy động vốn từ nhà đầu tư

Quỹ mở huy động vốn bằng cách phát hành chứng chỉ quỹ cho các nhà đầu tư. Khi nhà đầu tư mua chứng chỉ quỹ, số tiền đó sẽ được bổ sung vào tổng tài sản (hay NAV – giá trị tài sản ròng) của quỹ để thực hiện các hoạt động đầu tư.

Đầu tư vào danh mục tài sản đa dạng

Công ty quản lý quỹ sử dụng số vốn huy động được để đầu tư vào một danh mục tài sản bao gồm:

• Cổ phiếu (đối với quỹ cổ phiếu)
• Trái phiếu (đối với quỹ trái phiếu)
• Công cụ tiền tệ ngắn hạn (đối với quỹ thị trường tiền tệ)
• Kết hợp nhiều loại tài sản (đối với quỹ cân bằng)

Danh mục đầu tư của quỹ thường xuyên được điều chỉnh để tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro.

Tính toán giá trị tài sản ròng (NAV)

NAV là giá trị tài sản ròng của quỹ, được tính bằng công thức:

NAV = (Tổng giá trị tài sản – Tổng nợ)/Tổng số lượng chứng chỉ quỹ đang lưu hành

Trong đó:

• Tổng giá trị tài sản của quỹ: Bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, tiền mặt và các khoản đầu tư khác.
• Tổng nợ phải trả: Các khoản chi phí vận hành quỹ, phí quản lý, thuế…
• Tổng số chứng chỉ quỹ đang lưu hành: Số lượng chứng chỉ quỹ mà nhà đầu tư đang sở hữu.

Giá trị NAV thể hiện giá trị của mỗi chứng chỉ quỹ tại thời điểm tính toán. Do giá trị các tài sản trong danh mục đầu tư của quỹ thay đổi theo ngày nên giá trị NAV cũng thay đổi theo ngày. Nhà đầu tư có thể theo dõi biến động NAV để quyết định thời điểm mua vào/bán ra chứng chỉ quỹ phù hợp.

Mua và bán chứng chỉ quỹ theo NAV

Giá trị NAV được cập nhật theo ngày là căn cứ định giá mỗi chứng chỉ quỹ bán ra hoặc mua vào của nhà đầu tư. Cụ thể:

• Khi nhà đầu tư muốn tham gia quỹ, họ có thể mua chứng chỉ quỹ theo giá NAV tại thời điểm giao dịch.
• Khi nhà đầu tư muốn rút vốn, họ có thể bán chứng chỉ quỹ và nhận lại tiền mặt dựa trên NAV hiện tại.

Giám sát và quản lý quỹ

Quỹ mở được giám sát và quản lý bởi nhiều bên nhằm đảm bảo bạch bạch và bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư. Cụ thể:

• Công ty quản lý trách nhiệm huy động vốn, xây dựng danh mục đầu tư và thực hiện các giao dịch mua bán tài sản theo chiến lược đã đề ra.
• Ngân hàng giám sát đóng vai trò độc lập, theo dõi hoạt động của thế giới, kiểm soát công việc định giá tài sản và xác nhận giá trị tài sản ròng (NAV) để tránh gian lận.
• Ủy ban Chứng chứng Nhà nước thực hiện giám sát tổng thể, đảm bảo xi măng các quy định pháp lý. Đầu tư có thể theo dõi tình hình thông qua các báo cáo bất kỳ công việc quản lý bố cục nào.

Ưu và nhược điểm khi đầu tư quỹ mở

Để quyết định có nên đầu tư quỹ mở hay không hoặc để đầu tư quỹ mở hiệu quả, bạn cần nắm rõ ưu và nhược điểm khi đầu tư quỹ mở. Nội dung chi tiết như sau:

Ưu điểm

Đầu tư quỹ mở có một số ưu điểm về chi phí, tính an toàn, linh hoạt như sau:

• Đầu tư chuyên nghiệp với chi phí thấp: Nhà đầu tư không cần tự nghiên cứu thị trường hay thực hiện giao dịch, mà chỉ cần đầu tư vào quỹ và hưởng lợi từ chiến lược của các chuyên gia tài chính. So với việc tự đầu tư chứng khoán hoặc thuê cố vấn tài chính riêng, quỹ mở có chi phí thấp hơn nhiều.
• Tính thanh khoản cao: Không giống như quỹ đóng hoặc bất động sản, quỹ mở cho phép mua/bán chứng chỉ quỹ vào bất kỳ ngày giao dịch nào. Điều này giúp nhà đầu tư dễ dàng rút vốn hoặc tái đầu tư khi có nhu cầu.
• Giảm thiểu rủi ro nhờ đa dạng hóa danh mục đầu tư: Thay vì đầu tư vào một số ít tài sản, quỹ mở phân bổ vốn vào nhiều loại chứng khoán khác nhau, giúp giảm thiểu rủi ro khi một tài sản gặp biến động mạnh.
• Minh bạch và an toàn: Các công ty quản lý quỹ phải công khai thông tin về danh mục đầu tư, hiệu suất quỹ, phí quản lý… Điều này giúp nhà đầu tư dễ dàng theo dõi và đánh giá hoạt động của quỹ.
• Phù hợp với nhà đầu tư nhỏ lẻ: Quỹ mở cho phép đầu tư với số vốn nhỏ, chỉ từ 500.000 – 1.000.000 VNĐ, giúp nhiều người có thể tiếp cận thị trường tài chính mà không cần số vốn lớn như khi đầu tư bất động sản hay chứng khoán trực tiếp.

Nhược điểm

Ngoài những ưu điểm trên, quỹ mở có một số hạn chế như sau:

• Không kiểm soát trực tiếp danh mục đầu tư: Nhà đầu tư không có quyền quyết định mua/bán từng cổ phiếu hoặc trái phiếu cụ thể mà phải tin tưởng vào chiến lược của công ty quản lý quỹ. Nếu quỹ hoạt động kém hiệu quả, nhà đầu tư có thể không đạt được lợi nhuận như kỳ vọng.
• Biến động giá theo thị trường: Mặc dù danh mục đầu tư được đa dạng hóa, quỹ mở vẫn chịu ảnh hưởng từ biến động của thị trường tài chính. Nếu thị trường chứng khoán hoặc trái phiếu giảm mạnh, giá trị chứng chỉ quỹ cũng có thể giảm theo.
• Phí quản lý quỹ: Nhà đầu tư phải trả phí quản lý quỹ (thường từ 1% – 2%/năm) và phí mua/bán chứng chỉ quỹ. Tuy mức phí này không cao so với lợi ích mang lại, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến lợi nhuận khi đầu tư dài hạn.

Quỹ mở phù hợp với ai?

Quỹ mở là một lựa chọn linh hoạt, phù hợp với nhiều nhóm nhà đầu tư khác nhau:

• Nhà đầu tư cá nhân mới tham gia thị trường: Những người chưa có nhiều kinh nghiệm đầu tư có thể hưởng lợi từ chiến lược của các chuyên gia quản lý quỹ mà không cần nghiên cứu thị trường quá sâu.
• Nhà đầu tư bận rộn, không có thời gian theo dõi thị trường: Nếu bạn không có thời gian để nghiên cứu thị trường, theo dõi tin tức hoặc phân tích cổ phiếu, đầu tư vào quỹ mở giúp bạn có thể tham gia thị trường mà không cần tự giao dịch.
• Nhà đầu tư muốn đa dạng hóa danh mục nhưng có vốn nhỏ: Thay vì phải bỏ số tiền lớn để đầu tư vào nhiều loại tài sản, quỹ mở giúp bạn tiếp cận một danh mục đa dạng ngay cả khi số vốn đầu tư ban đầu chỉ vài triệu đồng.
• Nhà đầu tư dài hạn tìm kiếm lợi nhuận ổn định: Quỹ mở phù hợp với những ai muốn đầu tư dài hạn và tận dụng lãi kép, thay vì đầu tư lướt sóng ngắn hạn.

Trên đây là nội dung giải thích quỹ mở là gì cùng cách vận hành, ưu – nhược điểm và gợi ý những đối tượng nhà đầu tư phù hợp với hình thức đầu tư này. Đây là kênh đầu tư hấp dẫn, giúp nhà đầu tư tiếp cận thị trường tài chính một cách an toàn và linh hoạt. Với tính thanh khoản cao, quản lý chuyên nghiệp và khả năng đa dạng hóa danh mục, quỹ mở phù hợp với cả người mới tham gia thị trường lẫn nhà đầu tư dài hạn. Nếu bạn đang tìm kiếm một hình thức đầu tư bền vững, quỹ mở có thể là lựa chọn lý tưởng!