Việt Nam đặt mục tiêu tới năm 2025 sẽ thành công nâng hạng thị trường chứng khoán, hiện tại đã đáp ứng 7/9 tiêu chí nâng hạng FTSE. Hai tiêu chí còn lại đều có những vướng mắc liên quan đến Prefunding – ký quỹ trước giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài. Vậy Prefunding là gì? Còn vướng mắc như thế nào vào dự kiến giải pháp là gì? Mời bạn cùng VNSC tìm hiểu trong bài viết dưới đây.

Prefunding là gì?

Prefunding là quy định về ký quỹ trước giao dịch đối với nhà đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam, được đề cập tới trong Thông tư 120 của Bộ Tài chính. Quy định này yêu cầu các nhà đầu tư nước ngoài muốn đặt lệnh giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam bắt buộc phải ký quỹ đủ 100% giá trị giao dịch bằng tiền hoặc chứng khoán. Điều này nhằm đảm bảo giao dịch được thực hiện 100%.

Ưu nhược điểm của Prefunding

Quy định ký quỹ 100% đối với nhà đầu tư nước ngoài có những ưu điểm và nhược điểm riêng đối với thị trường chứng khoán Việt Nam, cụ thể:

Ưu điểm

• Giảm rủi ro thanh toán: Ký quỹ 100% giúp đảm bảo nhà đầu tư nước ngoài có khả năng tài chính để thực hiện giao dịch. Điều này giúp giảm rủi ro thanh toán, tránh tình trạng nhà đầu tư không có đủ tiền hoặc cổ phiếu để hoàn thành giao dịch.
• Tăng cường minh bạch và ổn định: Việc yêu cầu ký quỹ đầy đủ đảm bảo rằng các giao dịch được thực hiện minh bạch, giảm nguy cơ xảy ra các hoạt động giao dịch không hợp lệ hoặc vi phạm quy tắc thị trường.
• Bảo vệ nhà đầu tư trong nước: Quy định này có thể bảo vệ nhà đầu tư trong nước, tránh tác động tiêu cực khi nhà đầu tư nước ngoài thao túng giá cổ phiếu, đầu cơ…
• Giảm rủi ro về tỷ giá: Do nhà đầu tư nước ngoài phải nộp toàn bộ tiền ký quỹ trước khi thực hiện giao dịch nên giúp giảm thiểu rủi ro về biến động tỷ giá giữa các đồng tiền trong quá trình thực hiện giao dịch.

Nhược điểm

• Hạn chế dòng vốn nước ngoài: Yêu cầu ký quỹ 100% có thể tạo ra rào cản lớn cho các nhà đầu tư nước ngoài, khiến họ ngần ngại tham gia vào thị trường chứng khoán Việt Nam. Điều này có thể làm giảm tính thanh khoản và khả năng thu hút vốn quốc tế của thị trường.
• Giảm cơ hội giao dịch ký quỹ: Bản chất giao dịch ký quỹ cho phép nhà đầu tư vay tiền để đầu tư thêm, quy định ký quỹ 100% khiến nhà đầu tư nước ngoài không thể tận dụng được tính năng này. Điều này có thể làm giảm mức độ hấp dẫn của thị trường chứng khoán Việt Nam so với các thị trường khác.
• Giảm tính linh hoạt trong đầu tư: Việc phải ký quỹ toàn bộ số tiền trước khi thực hiện giao dịch làm giảm tính linh hoạt của nhà đầu tư trong việc xoay vòng vốn. Điều này có thể gây khó khăn cho những nhà đầu tư muốn tham gia nhanh chóng vào thị trường để tận dụng các cơ hội đầu tư ngắn hạn.
• Chi phí vốn cao: Yêu cầu ký quỹ 100% làm tăng chi phí vốn cho nhà đầu tư nước ngoài, nhất là trong các giai đoạn thị trường biến động hoặc khó khăn tài chính có thể làm giảm khả năng thu lợi nhuận và cản trở sự tham gia của họ vào thị trường Việt Nam.

Những vướng mắc về Prefunding trong nâng hạng thị trường chứng khoán

Theo đánh giá của FTSE, Việt Nam chưa đáp ứng được tiêu chí về Chuyển giao đối ứng thanh toán (DvP) – hạn chế và Chi phí xử lý giao dịch thất bại – không chấm điểm. 

• Tiêu chí Chuyển giao đối ứng thanh toán không đạt do nhà đầu tư buộc phải có tiền trong tài khoản trước khi đặt lệnh. 
• Tiêu chí Chi phí xử lý giao dịch thất bại không đạt do nhà đầu tư cần có tiền trong tài khoản trước khi đặt lệnh nên không xảy ra trường hợp giao dịch thất bại.

Như vậy, cả 2 tiêu chí này đều gặp vấn đề liên quan đến quy định ký quỹ 100% trước khi đặt lệnh. Trong khi hiện tại, đa số các thị trường nước ngoài không yêu cầu nhà đầu tư phải ký quỹ mà chỉ cần có đủ tiền hoặc chứng khoán trước khi thanh toán hoặc yêu cầu ký quỹ một phần.

Giải pháp giải quyết vướng mắc

Những giải pháp trước mắt được đưa ra để giải quyết vướng mắc liên quan đến Prefunding là gì, một dự thảo thông tư liên quan đến các vấn đề về giao dịch chứng khoán; hoạt động của công ty chứng khoán và công bố thông tin trên thị trường chứng khoán đã được đăng tải nhằm giải quyết những vướng mắc hiện tại.

Theo đó, thay vì ký quỹ 100%, thông tư dự thảo đã có phương án cho phép nhà đầu tư nước ngoài là tổ chức chỉ cần đặt cọc một phần giao dịch. Cụ thể, nhà đầu tư chỉ cần có sẵn tiền trong tài khoản tương ứng với một phần giá trị giao dịch là có thể đặt lệnh. Tuy nhiên, nếu không thực hiện giao dịch, nhà đầu tư sẽ phải chịu phí phạt. Điều này vừa tạo cơ hội tiếp cận thị trường cho nhà đầu tư nước ngoài, vừa đảm bảo an toàn giao dịch.

Số tiền cần cần có để đủ điều kiện đặt lệnh do Công ty chứng khoán xác định dựa trên đánh giá rủi ro thanh toán của nhà đầu tư nước ngoài trong mỗi giao dịch hoặc theo thỏa thuận giữa nhà đầu tư và công ty chứng khoán. Nếu nhà đầu tư không thực hiện thanh toán đủ, nghĩa vụ thanh toán sẽ được chuyển cho công ty chứng khoán nơi nhà đầu tư này đặt lệnh giao dịch.

Trên đây là nội dung giải thích Prefunding là gì, ưu nhược điểm, những vướng mắc và giải pháp khắc phục trước mắt liên quan đến Prefunding. Mặc dù đã có dự thảo từ tháng 3/2024 nhưng đến tháng 9/2024 vẫn chưa có hiệu lực do gặp nhiều khó khăn liên quan đến nghĩa vụ thanh toán

Trên đây là nội dung giải thích Prefunding là gì cùng một số vấn đề liên quan. Quy định này giúp đảm bảo an toàn giao dịch nhưng cũng tạo ra những vướng mắc khi Việt Nam muốn nâng hạng thị trường. Các để xuất giải quyết đã được đưa ra nhưng cần thời gian để đưa vào thực hiện. Khi đó, Việt Nam có thể hoàn thành mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán, góp phần to lớn trong sự phát triển bền vững của nền kinh tế.

Disclaimers: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo và cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư. Nội dung chia sẻ có thể đã cũ do yếu tố thời gian. Vui lòng chủ động tìm hiểu thêm thông tin.

VNSC by Finhay – Tích lũy và đầu tư từ đây

Finhay, chủ quản của Chứng khoán Vina (VNSC): Giấy phép số 50/UBCK-GPHĐKD do Ủy ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp ngày 29 tháng 12 năm 2006

• Website
• Hỗ trợ trực tiếp
• Group Cộng đồng Finhay