Trong phân tích kỹ thuật, “phiên FTD” (Follow-Through Day) được xem là tín hiệu quan trọng để xác nhận sự chuyển đổi từ xu hướng giảm sang xu hướng tăng mới. Đây là một công cụ hữu ích giúp nhà đầu tư đánh giá và đưa ra quyết định trong thời điểm then chốt của thị trường. Vậy phiên FTD là gì, cách nhận diện và áp dụng hiệu quả ra sao? Cùng tìm hiểu trong bài viết chi tiết dưới đây.
1. Phiên FTD Là Gì?
Phiên FTD, viết tắt của “Follow-Through Day,” – hay còn gọi là phiên Bùng nổ theo đà, là một phiên giao dịch mà thị trường hoặc cổ phiếu có sự tăng giá mạnh với khối lượng giao dịch cao hơn so với ngày trước đó, thường xuất hiện sau một giai đoạn điều chỉnh hoặc giảm điểm.
Khái niệm này khá quan thuộc trong phân tích kỹ thuật, được giới thiệu bởi William J. O’Neil, nhà sáng lập của phương pháp CANSLIM.
Phiên FTD là tín hiệu cho thấy thị trường có khả năng bước vào một chu kỳ tăng giá mới, giúp nhà đầu tư nhận diện thời điểm phù hợp để bắt đầu giải ngân. Ví dụ, sau một đợt giảm điểm mạnh, VN-Index có phiên tăng hơn 2% với khối lượng giao dịch cao hơn 20% so với ngày trước, điều này có thể được coi là một phiên FTD.
2. Các tiêu chí để nhận diện phiên FTD
Phiên FTD (Follow-Through Day) là một tín hiệu quan trọng để xác nhận xu hướng tăng mới trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, không phải bất kỳ phiên tăng giá nào cũng được xem là phiên FTD. Để nhận diện đúng, nhà đầu tư cần kiểm tra các tiêu chí cụ thể sau:
2.1. Xuất hiện sau giai đoạn điều chỉnh
Phiên FTD chỉ có ý nghĩa khi xuất hiện sau một giai đoạn thị trường giảm điểm hoặc điều chỉnh. Đây là tín hiệu cho thấy thị trường có thể đang dần phục hồi từ đáy. Nếu thị trường vẫn đang trong xu hướng tăng ổn định hoặc không rõ xu hướng, thì một phiên tăng giá mạnh sẽ không được coi là FTD.
Phiên FTD thường xuất hiện trong khoảng từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 sau khi thị trường chạm đáy. Nếu tín hiệu xuất hiện quá sớm (ví dụ trong 1-3 ngày đầu), có thể thị trường chỉ đang trong giai đoạn “hồi kỹ thuật” mà chưa thực sự bước vào xu hướng tăng mới. Ngược lại, nếu xuất hiện sau ngày thứ 7, tín hiệu có thể không còn đủ mạnh để xác nhận xu hướng.
Ví dụ, trong đợt điều chỉnh mạnh vào tháng 5/2023, VN-Index giảm từ 1.100 điểm xuống 1.000 điểm trong vòng 2 tuần. Sau đó, vào ngày 18/5, một phiên FTD xuất hiện với mức tăng hơn 2% cùng khối lượng giao dịch lớn, báo hiệu thị trường có khả năng phục hồi từ vùng đáy.
2.2. Mức tăng giá mạnh
Mức tăng giá trong phiên FTD phải đạt ít nhất từ 1,2% đến 2% hoặc hơn, tùy thuộc vào tình hình thị trường. Sự gia tăng này cho thấy lực mua mạnh đang trở lại, đặc biệt từ các nhà đầu tư tổ chức, tạo động lực để thị trường bước vào xu hướng tăng.
Tuy nhiên, mức tăng giá quá cao (ví dụ trên 5%) có thể không bền vững và thường đi kèm với sự biến động mạnh trong ngắn hạn. Nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi xác nhận tín hiệu.
2.3. Khối lượng giao dịch lớn
Khối lượng giao dịch là yếu tố quan trọng nhất để xác nhận phiên FTD. Trong phiên này, khối lượng phải tăng ít nhất 20% so với trung bình của 10-20 phiên trước đó. Khối lượng tăng cao cho thấy có sự tham gia mạnh mẽ của các nhà đầu tư lớn, tạo nền tảng vững chắc cho xu hướng tăng mới.
Ví dụ, nếu khối lượng giao dịch trung bình của VN-Index trong 20 phiên trước là 700 triệu cổ phiếu/ngày, thì phiên FTD phải có khối lượng ít nhất 840 triệu cổ phiếu để được coi là hợp lệ.
3. Cách áp dụng phiên Bùng nổ theo đà trong đầu tư
Phiên FTD (Follow-Through Day) không chỉ là một tín hiệu xác nhận xu hướng tăng mới trên thị trường mà còn là cơ sở quan trọng giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định giải ngân. Để áp dụng phiên FTD một cách hiệu quả, bạn cần tuân thủ các bước sau:
3.1. Xác định đúng phiên FTD
Bước đầu tiên và quan trọng nhất là xác định chính xác phiên FTD. Hãy đảm bảo rằng phiên giao dịch đó đáp ứng đủ các tiêu chí: xuất hiện sau giai đoạn điều chỉnh, mức tăng giá từ 1,2%-2% trở lên, khối lượng giao dịch tăng ít nhất 20% so với trung bình, và xuất hiện sau một khoảng thời gian đủ dài sau thời gian điều chỉnh.
Ví dụ, nếu thị trường vừa trải qua giai đoạn giảm điểm mạnh, hãy theo dõi chặt chẽ diễn biến của chỉ số VN-Index. Khi xuất hiện phiên tăng giá 2% với khối lượng giao dịch cao hơn 25% so với trung bình 20 phiên, bạn có thể xác nhận đây là một phiên FTD.
3.2. Đánh giá xu hướng thị trường chung
Phiên FTD chỉ có giá trị khi thị trường chung có xu hướng đồng thuận. Bạn cần đánh giá các chỉ số chính như VN-Index, VN30 hoặc HNX-Index để xác định xem toàn bộ thị trường có thực sự phục hồi hay không.
Ngoài ra, hãy quan sát các nhóm ngành dẫn dắt. Một phiên FTD mạnh thường đi kèm với sự tăng giá của các cổ phiếu thuộc nhóm ngành quan trọng như ngân hàng, bất động sản, hoặc công nghệ. Ví dụ, nếu VN-Index có phiên FTD nhưng nhóm cổ phiếu ngân hàng vẫn yếu, tín hiệu này có thể chưa đủ mạnh để xác nhận xu hướng tăng.
3.3. Lựa chọn cổ phiếu dẫn dắt
Sau khi xác nhận phiên FTD, bước tiếp theo là tìm kiếm các cổ phiếu dẫn dắt, thường là những cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt và thuộc nhóm ngành được thị trường ưu tiên. Các cổ phiếu này thường tăng mạnh hơn so với thị trường chung và duy trì đà tăng trong thời gian dài.
Hãy tập trung vào những cổ phiếu vừa vượt qua các ngưỡng kháng cự quan trọng với khối lượng giao dịch lớn. Ví dụ, trong một phiên FTD của thị trường, cổ phiếu HPG (Hòa Phát) tăng giá 5% với khối lượng cao gấp 3 lần trung bình, đồng thời phá vỡ ngưỡng kháng cự 40.000 VNĐ. Đây có thể là một lựa chọn tốt để đầu tư.
3.4. Giải ngân và phân bổ vốn phù hợp
Khi áp dụng phiên FTD, bạn nên giải ngân vốn một cách thận trọng và theo từng giai đoạn, thay vì đầu tư toàn bộ ngay từ đầu. Điều này giúp bạn giảm thiểu rủi ro nếu tín hiệu FTD không bền vững.
Hãy bắt đầu với 30%-50% vốn dự kiến và theo dõi diễn biến thị trường trong các ngày tiếp theo. Nếu xu hướng tăng được duy trì, bạn có thể giải ngân thêm vào các cổ phiếu có tiềm năng.
3.5. Theo dõi diễn biến sau phiên FTD
Sau phiên FTD, bạn cần tiếp tục theo dõi sát sao diễn biến của thị trường và cổ phiếu. Các yếu tố quan trọng cần quan sát bao gồm:
- Khối lượng giao dịch: Nếu khối lượng tiếp tục duy trì ở mức cao trong các phiên tiếp theo, đây là tín hiệu tích cực.
- Sự duy trì của đà tăng giá: Nếu thị trường và cổ phiếu dẫn dắt tiếp tục tăng giá trong vài phiên, xu hướng tăng được xác nhận mạnh mẽ hơn.
- Biến động thị trường chung: Nếu xuất hiện các phiên giảm điểm mạnh ngay sau FTD, hãy cân nhắc cẩn trọng vì đây có thể là dấu hiệu đảo chiều.
4. Những sai lầm thường gặp khi đánh giá phiên FTD
Phiên bùng nổ theo đà là tín hiệu mạnh mẽ giúp nhà đầu tư xác nhận xu hướng tăng mới của thị trường. Tuy nhiên, nếu không hiểu rõ hoặc áp dụng sai cách, nhà đầu tư có thể mắc phải những sai lầm nghiêm trọng, dẫn đến thua lỗ hoặc bỏ lỡ cơ hội tốt. Dưới đây là các sai lầm phổ biến cùng với phân tích chi tiết và giải pháp để tránh.
4.1. Hiểu sai ý nghĩa phiên FTD
Nhiều nhà đầu tư nhầm lẫn giữa phiên FTD và các phiên tăng giá thông thường. Phiên FTD không chỉ đơn thuần là một phiên tăng giá mạnh mà còn phải đáp ứng đầy đủ các tiêu chí về mức tăng giá, khối lượng giao dịch, và thời điểm xuất hiện.
Ví dụ, nếu một phiên tăng giá 2% nhưng khối lượng giao dịch không đạt yêu cầu (tăng dưới 20% so với trung bình), thì đó không phải là phiên FTD. Sai lầm này thường dẫn đến việc nhà đầu tư giải ngân vào thời điểm không phù hợp, gây thua lỗ nếu thị trường không thực sự chuyển sang xu hướng tăng.
Giải pháp:
- Luôn kiểm tra kỹ lưỡng tất cả các tiêu chí của phiên FTD trước khi hành động.
- Đừng vội vàng giải ngân chỉ vì thấy giá tăng mạnh trong một ngày.
4.2. Áp dụng phiên FTD trong bối cảnh thị trường thiếu đồng thuận
Một sai lầm khác là áp dụng phiên FTD trong khi thị trường chung chưa có tín hiệu đồng thuận. Ví dụ, VN-Index có phiên FTD, nhưng chỉ số VN30 hoặc các nhóm ngành lớn như ngân hàng, bất động sản lại không thể hiện sức mạnh tương tự.
Điều này có thể khiến tín hiệu FTD trở nên kém đáng tin cậy, vì thị trường chung vẫn đang trong trạng thái phân hóa hoặc suy yếu. Khi xu hướng chung không rõ ràng, việc giải ngân dựa trên một phiên FTD đơn lẻ dễ dẫn đến rủi ro.
Giải pháp:
- Chỉ xác nhận phiên FTD khi có sự đồng thuận từ các chỉ số lớn và các nhóm ngành dẫn dắt.
- Theo dõi các cổ phiếu lớn thuộc VN30 để đánh giá sức mạnh của thị trường.
4.3. Mua Đuổi Giá Sau Phiên FTD
Sau một phiên FTD mạnh, nhiều cổ phiếu có thể tăng giá nhanh chóng trong 1-2 phiên tiếp theo. Điều này dễ khiến nhà đầu tư bị cuốn theo tâm lý FOMO (Fear of Missing Out) và quyết định mua đuổi khi giá đã tăng cao.
Mua đuổi ở vùng giá quá cao làm tăng rủi ro khi cổ phiếu điều chỉnh ngắn hạn, đặc biệt nếu thị trường chung không duy trì được đà tăng. Ví dụ, cổ phiếu HPG tăng từ 40.000 VNĐ lên 44.000 VNĐ trong phiên FTD, và nhiều nhà đầu tư mua vào ở mức 45.000 VNĐ. Ngay sau đó, giá điều chỉnh về 42.000 VNĐ, khiến những người mua đuổi chịu lỗ ngắn hạn.
Giải pháp:
- Không tham gia nếu giá cổ phiếu đã tăng trên 10%-15% so với vùng bùng nổ.
- Chờ các cơ hội khác khi giá điều chỉnh về vùng hỗ trợ hợp lý.
5. Ví dụ về phiên FTD
Tháng 10/2020, sau khi VN-Index giảm mạnh từ 900 điểm xuống gần 850 điểm, thị trường xuất hiện phiên FTD với mức tăng hơn 2% kèm khối lượng giao dịch cao gấp đôi ngày trước đó. Tín hiệu này mở đầu cho một đợt tăng giá kéo dài, đưa VN-Index vượt mốc 1.200 điểm chỉ sau vài tháng. Những cổ phiếu dẫn dắt như VCB, HPG, và FPT đều tăng mạnh trong giai đoạn này.
Phiên FTD là một công cụ quan trọng giúp nhà đầu tư xác nhận xu hướng tăng mới trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, để áp dụng hiệu quả, bạn cần hiểu rõ bản chất của tín hiệu này, kết hợp với các yếu tố phân tích kỹ thuật và quản lý rủi ro chặt chẽ. Hy vọng bài viết đã giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về phiên FTD và cách tận dụng tín hiệu này trong chiến lược đầu tư của mình.