Trong thị trường chứng khoán, việc nắm bắt các biến động và xu hướng của giá cổ phiếu là điều vô cùng quan trọng đối với nhà đầu tư. Một trong những hiện tượng đáng lưu ý là phân phối đỉnh – giai đoạn mà giá cổ phiếu có thể đột ngột chững lại và giảm mạnh sau một thời kỳ tăng trưởng. Vậy phân phối đỉnh là gì? Và đâu là cách nhận biết để có chiến lược ứng phó hiệu quả? Hãy cùng VNSC tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!

phan-phoi-dinh-la-gi

Phân phối đỉnh là gì?

Phân phối đỉnh là hiện tượng khi giá cổ phiếu đang tăng, nhưng đột nhiên giá chững lại hoặc giảm mạnh trong vài phiên giao dịch.

Điều này thường là dấu hiệu cho thấy xu hướng tăng giá có thể sắp kết thúc, và có khả năng giá sẽ đảo chiều hoặc thị trường sẽ bước vào giai đoạn điều chỉnh.

khai-niem-phan-phoi-dinh

Nguyên nhân nào dẫn đến phân phối đỉnh?

Phân phối đỉnh xảy ra do một số nguyên nhân chính sau:

Tâm lý chốt lời của nhà đầu tư: Khi thị trường hoặc cổ phiếu đã tăng giá trong một thời gian dài, nhiều nhà đầu tư nhận thấy mức giá có thể đã đạt đỉnh. Họ bắt đầu bán ra để chốt lời, điều này tạo áp lực bán lớn, làm giảm giá cổ phiếu và dẫn đến hiện tượng phân phối đỉnh.
Sự bán ra của các nhà đầu tư tổ chức: Các nhà đầu tư tổ chức thường nắm giữ lượng lớn cổ phiếu. Khi họ quyết định bán ra để thu lợi nhuận, khối lượng giao dịch sẽ tăng đột biến, khiến giá cổ phiếu khó duy trì đà tăng, thậm chí có thể giảm mạnh, nhất là với các cổ phiếu có sức mạnh yếu.
Lực bán cuối cùng tạo cú giảm mạnh: Khi các nhà đầu tư tổ chức đã bán gần hết lượng cổ phiếu, họ sẽ thực hiện lệnh bán lớn cuối cùng để thoát hàng, dẫn đến sự sụt giảm mạnh của giá cổ phiếu trong vài phiên.

vi du ve phan phoi dinh

Có thể thấy, VNIndex đã tạo ra hiện tượng phân phối đỉnh trong giai đoạn cuối năm 2021 và đầu năm 2022. Chỉ số dao động trong biên độ hẹp, quanh vùng 1430-1500, trong suốt một thời gian dài sau khi có một đợt tăng mạnh. Đáng chú ý, những phiên có khối lượng giao dịch tăng đột biến hầu hết lại là các phiên giảm giá, cho thấy áp lực bán gia tăng và nhiều nhà đầu tư lớn đang chốt lời.

Đồng thời, đã có một số thời điểm VNIndex vượt ngưỡng kháng cự 1500, nhưng ngay sau đó quay đầu giảm điểm, tạo thành những bẫy tăng giá nguy hiểm cho nhà đầu tư nhỏ lẻ. Những bẫy tăng giá này có thể khiến nhiều nhà đầu tư bị mắc kẹt khi kỳ vọng vào một đợt tăng mới nhưng thị trường lại nhanh chóng đảo chiều.

Cuối cùng, vào giữa tháng 4/2022, VNIndex đã thủng mốc hỗ trợ quan trọng, chính thức bước vào giai đoạn giảm sâu. Đây là dấu hiệu xác nhận rằng hiện tượng phân phối đỉnh đã kết thúc, mở đầu cho một chu kỳ giảm giá mạnh của chỉ số.

Các dấu hiệu nhận biết hiện tượng phân phối đỉnh

Giá cổ phiếu thay đổi nhanh trong phiên

Khi thị trường xuất hiện hiện tượng phân phối đỉnh, giá cổ phiếu thường có xu hướng tăng mạnh vào đầu phiên, tạo ra tâm lý lạc quan và thu hút nhiều nhà đầu tư mua vào.

Điều này thúc đẩy một lực mua lớn trong khoảng thời gian đầu. Tuy nhiên, đến cuối phiên, giá bắt đầu giảm, thường đi kèm với khối lượng giao dịch tăng cao hơn mức trung bình. Nguyên nhân là do các nhà đầu tư tổ chức thường thực hiện các lệnh bán lớn vào thời điểm này, gây áp lực lên giá cổ phiếu.

Hiện tượng này trong phân tích kỹ thuật được gọi là “bẫy tăng giá” (bull-trap), vì nó khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ dễ bị mắc kẹt khi giá đảo chiều bất ngờ.

Giá cổ phiếu giằng co lực mua và bán

Khi thị trường vẫn trong xu hướng tăng, các nhà đầu tư nhỏ lẻ thường có tâm lý lạc quan và tiếp tục mua vào. Điều này duy trì lực cầu ở mức cao. Đồng thời, các nhà đầu tư tổ chức bắt đầu tăng lượng bán ra, khiến lượng cung tăng lên đáng kể.

Mặc dù lượng cung lớn, nhưng lực cầu vẫn đủ mạnh để hấp thụ, khiến giá cổ phiếu chỉ dao động nhẹ hoặc giảm không đáng kể. Đây là dấu hiệu của sự cân bằng tạm thời trước khi thị trường có sự chuyển biến rõ ràng hơn.

Giá cổ phiếu giảm mạnh vào đầu phiên cùng khối lượng giao dịch lớn

Hiện tượng này thường xuất hiện khi các nhà đầu tư tổ chức đã bán phần lớn cổ phiếu trong các phiên trước và tiến hành bán hết lượng cổ phiếu còn lại trong vài phiên cuối.

Áp lực bán mạnh ngay từ đầu phiên khiến giá cổ phiếu nhanh chóng giảm sâu, kèm theo khối lượng giao dịch tăng đột biến. Sự giảm giá đột ngột này thường khiến các nhà đầu tư nhỏ lẻ không kịp phản ứng, dẫn đến việc phải chịu thiệt hại nặng nề nếu không kịp thoát khỏi vị thế.

dau hieu phan phoi dinh

Làm sao để ứng phó khi phát hiện phân phối đỉnh?

Để ứng phó khi phát hiện quá trình phân phối đỉnh, nhà đầu tư cần trang bị kiến thức và có nhận định sắc bén về thị trường. Điều này giúp họ chủ động đối phó với các biến động bất ngờ và giảm thiểu rủi ro trong các giai đoạn nhạy cảm của thị trường.

Chia tỷ trọng danh mục hợp lý

Nguyên tắc “không bỏ tất cả trứng vào một rổ” luôn quan trọng trong đầu tư. Việc dồn toàn bộ vốn vào một cổ phiếu có thể khiến nhà đầu tư đối mặt với rủi ro lớn nếu cổ phiếu đó đang trong giai đoạn phân phối đỉnh.

Các tổ chức đầu tư lớn thường có nguồn lực và thông tin nhanh nhạy, có thể tác động đến giá cổ phiếu. Do đó, đa dạng hóa danh mục giúp nhà đầu tư hạn chế rủi ro và tránh tình trạng thụ động trước các biến động lớn.

lua-chon-danh-muc-dau-tu-chung-khoan

Hạ bớt tỷ trọng cổ phiếu khi thấy dấu hiệu phân phối

Khi nhận thấy các dấu hiệu phân phối như giá tăng mạnh kèm khối lượng giao dịch cao hoặc có nhiều thông tin tích cực lan tỏa trên thị trường, nhà đầu tư nên cân nhắc giảm tỷ trọng cổ phiếu có rủi ro cao trong danh mục.

Một lựa chọn khác là chuyển một phần vốn sang các mã cổ phiếu có tính ổn định và ít biến động hơn để bảo toàn tài sản. Điều này giúp nhà đầu tư tránh rủi ro lớn trong trường hợp thị trường có điều chỉnh mạnh, đồng thời vẫn duy trì danh mục đầu tư.

Cân nhắc bán cổ phiếu khi xuất hiện phiên phân phối rõ ràng

Khi thấy giá cổ phiếu có dấu hiệu giảm mạnh và xuất hiện phiên phân phối rõ ràng, nhà đầu tư có thể sử dụng lệnh cắt lỗ để tự động bán ra cổ phiếu nếu giá giảm đến một ngưỡng nhất định. Điều này giúp bảo toàn lợi nhuận và tránh thua lỗ lớn khi giá cổ phiếu lao dốc. Thiết lập lệnh cắt lỗ còn giúp nhà đầu tư giữ kỷ luật và tránh bị cảm xúc chi phối trong quyết định đầu tư, đồng thời mở ra cơ hội tìm kiếm các cơ hội đầu tư mới khi thị trường ổn định hơn.

Phân phối đỉnh là một trong những tín hiệu quan trọng báo hiệu khả năng đảo chiều của giá cổ phiếu sau một chu kỳ tăng trưởng. Việc nhận biết kịp thời các dấu hiệu của phân phối đỉnh giúp nhà đầu tư chủ động giảm thiểu rủi ro và bảo vệ danh mục đầu tư của mình.

Tuy nhiên, không có một phương pháp nào đảm bảo hiệu quả tuyệt đối, do đó, nhà đầu tư cần trang bị kiến thức, theo dõi sát sao thị trường và luôn chuẩn bị sẵn các kế hoạch ứng phó linh hoạt. Nhờ đó, nhà đầu tư sẽ có thể ứng biến trước những biến động khó lường và tìm kiếm cơ hội mới một cách tự tin hơn trong hành trình đầu tư của mình.

———————-

Disclaimers: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo và cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư. Nội dung chia sẻ có thể đã cũ do yếu tố thời gian. Vui lòng chủ động tìm hiểu thêm thông tin.

VNSC by Finhay – Tích lũy và đầu tư từ đây

Finhay, chủ quản của Chứng khoán Vina (VNSC): Giấy phép số 50/UBCK-GPHĐKD do Ủy ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp ngày 29 tháng 12 năm 2006