Người Thái đầu tư bao nhiêu vào thị trường chứng khoán Việt Nam?

Khi nhắc đến Thái Lan, nhiều người thường liên tưởng ngay tới đối thủ đối trọng của Việt Nam tại các kỳ Đại hội thể thao trong khu vực. Tuy nhiên, ít ai để ý rằng Thái Lan cũng nằm trong top đầu các quốc gia đầu tư vào Việt Nam. Không chỉ đầu tư trực tiếp, nhà đầu tư Thái Lan còn rót hàng tỷ USD vào thị trường chứng khoán Việt Nam.

Trong vòng chừng 10 năm trở lại đây, người Thái đã đầu tư mạnh vào lĩnh vực sản xuất của Việt Nam, thể hiện qua việc thâu tóm các doanh nghiệp lớn như Sabeco, Vinamilk và Nhựa Bình Minh trên sàn chứng khoán. Vào năm 2017, tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi của Thaibev đã chi ra gần 5 tỷ USD để mua trọn lô 343,66 triệu cổ phiếu SAB, giúp công ty này nắm quyền chi phối hãng bia lớn nhất Việt Nam. 

Sau thương vụ này, giá trị cổ phần SAB mà Thaibev nắm giữ đã giảm sâu, chỉ còn khoảng 2,7 tỷ USD. Trong khi đó, Vinamilk cũng đã trở thành mục tiêu của người Thái khi TCC Holding mua lại Fraser & Neave và nắm giữ hơn 20% vốn của Vinamilk. Tỷ phú Charoen Sirivadhanabhakdi cũng sở hữu một số cổ phần Vinamilk ước tính trị giá khoảng 1,2 tỷ USD. Ngoài ra, Tập đoàn SCG cũng đã thâu tóm Nhựa Bình Minh và đến nay đã nắm gần 55% cổ phần BMP tương ứng giá trị thị trường khoảng 150 triệu USD.

Tập đoàn SCG thông qua công ty thành viên TCG Solutions đã thâu tóm Bao bì Biên Hòa (SVI) sau khi đã sở hữu Nhựa Bình Minh. SVI là doanh nghiệp tiền thân là nhà máy sản xuất bao bì giấy gợn sóng đầu tiên tại Việt Nam và hiện tại, TCG Solutions nắm giữ 94% cổ phần của SVI với giá trị thị trường khoảng 29 triệu USD.

Vào đầu năm 2022, tập đoàn đa ngành Thái Lan Indorama Ventures thông qua công ty con Indorama Netherlands B.V đã thâu tóm 97,8% vốn của Nhựa Ngọc Nghĩa (NNG) từ VinaCapital và lãnh đạo công ty. NNG là đối tác lâu đời của nhiều tên tuổi lớn như Unilever, Coca-cola, Pepsi, Vinamilk,… với vốn hoá hơn 1.500 tỷ đồng. Khoản đầu tư của người Thái vào NNG ước tính có giá trị thị trường khoảng 64 triệu USD.

Trước đó vài tháng, C.P Group – một trong những doanh nghiệp lớn nhất Thái Lan trong lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp và chế biến thực phẩm – đã tăng sở hữu tại Fimex (FMC) lên khoảng 25%. Fimex tiền thân là doanh nghiệp nhà nước chuyên chế biến tôm đông lạnh xuất khẩu thành lập năm 1996 và chuyển sang hoạt động theo mô hình cổ phần từ năm 2003. Ước tính, khoản đầu tư vào FMC của C.P Group hiện có giá trị thị trường khoảng 28 triệu USD.

Nhiều quỹ đầu tư đang tham gia vào thị trường cổ phiếu Việt Nam, bao gồm cả các quỹ đầu tư lớn của Thái Lan như K-VIETNAM, quy mô lớn nhất với NAV hơn 7,4 tỷ Bath (~222 triệu USD), và PRINCIPAL VNEQ-A, quy mô 6,9 tỷ Bath (~208 triệu USD). Các khoản đầu tư lớn nhất của quỹ bao gồm: chứng chỉ quỹ DCVFM VNDiamond ETF, FPT, HPG,…

Ngoài ra, Bualuang Vietnam Equity Fund (B-Vietnam) cũng đang đầu tư vào cổ phiếu Việt Nam với quy mô khiêm tốn hơn là 2,66 tỷ Bath (~80 triệu USD). Quỹ này tập trung vào các cổ phiếu hưởng lợi từ xu hướng đô thị hóa, phát triển công nghệ và thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế.

Các quỹ do ASP quản lý bao gồm ASP-VIETRMF và ASP-VIET cũng đang đầu tư vào thị trường cổ phiếu Việt Nam. Hai quỹ này có danh mục khá tương đồng và chủ yếu đầu tư vào các quỹ khác đang hoạt động trên thị trường Việt Nam như Vietnam Equity Fund, JPMorgan Vietnam Opportunities Fund, SSIAM VNFinLead ETF hay Premia MSCI Vietnam ETF.

Các quỹ có quy mô khá nhỏ khác như UVO, KFVIET-A, SCBRMViet lại chủ yếu đầu tư vào Việt Nam thông qua các quỹ khác như JPMorgan Vietnam Opportunities Fund, VNM ETF, FTSE Vietnam ETF, Vietnam Equity Fund… theo hình thức đầu tư gián tiếp.

Thông qua sự phát triển của thị trường chứng khoán và các sản phẩm hỗ trợ như chứng chỉ lưu ký (DR – một loại chứng khoán có thể chuyển nhượng, đại diện cho một loại chứng khoán khác được phát hành bởi một công ty đại chúng niêm yết ở một quốc gia khác). Với sự ra đời này, ngay cả nhà đầu tư cá nhân Thái Lan cũng có thể gián tiếp đầu tư vào cổ phiếu Việt Nam, không chỉ các tập đoàn và quỹ đầu tư lớn. 

Một trong những DR mới nhất, được phát hành từ tháng 3/2022, dựa trên DCVFM VNDiamond ETF (FUEVFVND) đã gây sốt tại Thái Lan khi liên tục hút vốn mạnh. Quy mô của chứng chỉ lưu ký FUEVFVND phát hành bởi Bualuang Securities hiện đạt khoảng 5,35 tỷ Bath (~3.800 tỷ đồng), tương đương với khoảng 20% danh mục của DCVFM VNDiamond ETF.

Trước đó, Bualuang Securities đã phát hành DR đầu tiên dựa trên DCVFM VN30 ETF (E1VFVN30) từ năm 2018 và sản phẩm này đã được nhà đầu tư Thái Lan rất ưa chuộng. Hiện tại, quy mô của DR E1VFVN30 mà Bualuang Securities phát hành vào khoảng 5,53 tỷ Bath (3.900 tỷ đồng), tương đương 1/2 danh mục DCVFM VN30 ETF.

Việc mua chứng khoán Việt Nam cho nhà đầu tư nước ngoài là rất khó khăn vì thị trường này bị hạn chế về tỷ lệ sở hữu nước ngoài và có nhiều rào cản. Tuy nhiên, sản phẩm DR đang phát triển được kỳ vọng sẽ giải quyết những vấn đề này và thu hút nhà đầu tư nước ngoài trở lại thị trường Việt Nam trong tương lai. Tuy nhiên, DR cũng có rủi ro về tỷ giá khi đồng tiền của nước sở tại tăng giá so với đồng tiền tại quốc gia mà chứng khoán được DR đại diện đang niêm yết.