Mô hình vai đầu vai là gì? Giao dịch như thế nào cho hiệu quả?

Mô hình vai đầu vai là gì? Giao dịch với mô hình vai đầu vai như thế nào cho hiệu quả?

Đối với nhà đầu tư theo trường phái phân tích kỹ thuật thì sẽ không quá xa lạ với mô hình vai đầu vai – một mô hình giá phản ánh các tín hiệu quan trọng trên thị trường. Vậy mô hình vai đầu vai là gì? Cách để giao dịch dựa trên mô hình này cũng như mô hình vai đầu vai ngược là như thế nào? Hãy cùng VNSC tìm kiếm câu trả lời trong bài viết này nhé!

Mô hình vai đầu vai là gì? 

Mô hình vai đầu vai được hiểu là sự hình thành xu hướng đảo chiều từ tăng sang giảm giá trên biểu đồ nến, dựa vào đó các nhà giao dịch xác định sự đảo chiều sắp xảy ra sau khi một xu hướng kết thúc.

Trong sự hình thành biểu đồ, các tín hiệu xuất hiện dưới dạng đường cơ sở với 3 đỉnh. Mô hình thường sẽ xuất hiện vào cuối một xu hướng tăng và báo hiệu sự đảo chiều sắp tới.

Cái tên vai đầu vai được giải thích là đại diện cho một đường cơ sở với ba đỉnh, đỉnh ở giữa cao hơn hai đỉnh còn lại và chúng sẽ nằm tại vị trí lý tưởng trên cùng một đường thẳng. Đường cơ sở người ta gọi là đường viền cổ – chịu trách nhiệm kích hoạt tín hiệu giảm giá. Cụ thể, khi giá giảm xuống dưới đường này đồng nghĩa rằng xu hướng giảm đã xuất hiện.

Mô hình này dễ dàng nhìn thấy qua những dạng biến thế như hình tam giác, hai đáy, hai đỉnh, … Nhiều nhà đầu tư đánh giá mô hình vai đầu vai cung cấp tín hiệu mạnh, nếu bạn kết hợp sử dụng với các chỉ báo phân tích kỹ thuật khác thì mô hình sẽ càng chính xác hơn.

Các yếu tố hình thành mô hình vai đầu vai

Có rất nhiều yếu tố độc đáo, dễ phát hiện về mô hình nến vai đầu vai. Dựa vào điều này, bạn có thể dễ dàng phân biệt chúng với các dạng biểu đồ khác. Nhà đầu tư giải mã các đỉnh (vai) được hình thành, đỉnh cao hơn (đầu) cùng đỉnh thấp hơn (vai) hay điểm viền cố qua nội dung sau:

• Vai trái: Thời điểm bắt đầu hình thành của xu hướng tăng giá chứng khoán, kết hợp với khối lượng giao dịch lớn. Sau khi tạo đỉnh đầu tiên, thị trường sẽ có điều chỉnh giảm tạo đáy.
• Đầu ở giữa: Tính từ điểm đáy của vai trái, giá chứng khoán bắt đầu tăng trở lại, tạo đỉnh cao hơn đỉnh của vai trái. Song song đó là khối lượng giao dịch có thể thay đổi tăng mạnh – thấp hơn – bằng giai đoạn tạo đỉnh vai trái. Sau khi tạo đỉnh, mức giá bắt đầu điều chỉnh đi xuống tạo đáy ngang bằng với đáy đầu tiên. Nếu nối 2 đáy của vai trái và đầu lại sẽ tạo thành đường neckline.
• Vai phải: Điểm này xuất hiện tại thời điểm cố gắng phục hồi của mã chứng khoán. Khi đó, giá ở đáy sẽ tăng dần trở lại, tạo đỉnh nhưng chỉ cao bằng đỉnh vai trái. Tiếp theo giá quay đầu giảm, đồng thời phá vỡ đường viền neckline và báo hiệu xu hướng giá đi xuống.
• Đường viền cổ: Đây là yếu tố rất quan trọng trong mô hình, đóng vai trò mức hỗ trợ khi dự đoán mô hình vai đầu vai sẽ giảm giá. Có thể coi đường viền cổ là mức hỗ trợ để các nhà đầu tư tìm kiếm nơi mà đầu và vai tăng giá trở lại. Đường viền cổ có thể thẳng hoặc hơi vênh một chút tùy xu hướng.

Mô hình vai đầu vai hoàn hảo sẽ có đường 2 đáy và 2 đỉnh bằng nhau. Nhưng rất hiếm khi xuất hiện mô hình này với độ hoàn hảo như vậy trong thực tế. Thông thường các đỉnh vai trái và vai phải sẽ không bằng nhau và 2 đáy cũng có sự chênh lệch.

Đặc điểm giúp nhận biết mô hình vai đầu vai

Bạn cần phải xác định chính xác mô hình nến vai đầu vai để tránh khỏi nguy cơ giao dịch ngược lại với xu hướng chung của thị trường. Theo đó, mô hình có các yếu tố chính sau:

• Vai trái
• Đầu
• Vai phải
• Đường viền cổ sẽ kích hoạt tín hiệu giảm giá

Đường viền cổ không phải lúc nào cũng là một đường thẳng, trong thực tế hầu như nó sẽ bị nghiêng theo hướng này hay hướng khác. Và nhiều chuyên gia dự báo rằng nếu nó đang dốc xuống sẽ tạo ra một tín hiệu đáng tin cậy hơn.

Nếu các chỉ báo của mô hình nằm trên xu hướng tăng, việc xác định xu hướng trước đó là điều rất quan trọng, nhiều nhà đầu tư vận dụng đường trung bình động để làm điều này. 

Khi đã xác nhận được xu hướng tăng và bạn phát hiện sự hình thành của mô hình vai đầu vai trong đầu tư chứng khoán, các nhân tố dưới đây cần được xem xét:

• Khối lượng (Volume): Khi mô hình mở ra, chỉ báo khối lượng (thường nằm bên dưới biểu đồ giá) cần được xem xét để tăng tính tin cậy của mô hình. Khối lượng trong quá trình hình thành vai trái cao hơn so với hình thành vai phải được xem là lý tưởng hơn. Khi đó sự sụt giảm về khối lượng và đỉnh mới của đầu phản ánh xu hướng tăng đang suy yếu dần. Trường hợp khối lượng tăng đột biến khi giá hình thành vai phải và sắp phá vỡ xuống dưới đường viễn cổ được xem là lý tưởng. Khi đó, bạn có thể yên tâm rằng xu hướng đã bắt đầu đảo chiều tốt.
• Mức giá mục tiêu: Mục tiêu giá của lệnh bán thường được đo từ khoảng cách giữa đường viền cổ và đỉnh đầu. Do đó, nhà đầu tư cần ước lượng để đặt lệnh chốt lời phù hợp, tránh trường hợp đánh mất thời điểm chốt lời lý tưởng.

Ý nghĩa mô hình vai đầu vai là gì?

Sau đây là một số lý do bạn nên thử giao dịch bằng mô hình vai đầu vai trong chứng khoán:

• Mô hình được đánh giá có khả năng cung cấp các tín hiệu đảo chiều mạnh mẽ nhất hiện nay. Rất nhiều nhà giao dịch xem đây là một trong những mô hình phân tích kỹ thuật đáng tin cậy nhất.
• Bạn có thể sử dụng mô hình vai đầu vai đối với bất cứ thị trường và tài sản giao dịch nào, bao gồm cả tiền điện tử.
• Việc xác định mô hình trên biểu đồ nến tương đối dễ dàng khi bạn đã hiểu các yếu tố của nó và bắt đầu thực hành một vài lần.
• Mô hình có các mức độ rủi ro – chốt lời được xác định khá rõ ràng, rất phù hợp cho người mới bắt đầu.

Phân loại mô hình vai đầu vai trong đầu tư chứng khoán

Nhắc tới mô hình đầu vai người ta sẽ nhớ đến 2 dạng phổ biến của nó: Mô hình đầu vai thuận và mô hình đầu vai ngược.

Mô hình vai đầu vai thuận

Mô hình này thường xuất hiện trong xu hướng tăng nhằm báo hiệu giá sẽ đảo chiều từ tăng sang giảm. Khi mẫu hình vai đầu vai xuất hiện, giá thường sẽ đảo chiều nên nhà đầu tư cần cân nhắc vào lệnh bán (sell) để thu lợi nhuận hoặc thoát lệnh để hạn chế tổn thất. Đặc biệt nếu mức giá giá vượt ra (break out) khỏi đường viền cổ là dự báo sự đảo chiều rất mạnh.

Mô hình vai đầu vai ngược

Ngược lại với mô hình đầu vai thuận, mô hình đầu vai ngược thường xuất hiện trong xu hướng giảm và báo hiệu giá đảo chiều từ chiều giảm sang tăng. Khi đó đỉnh vai và đỉnh đầu sẽ lộn ngược xuống bên dưới.

Nếu mô hình vai đầu vai ngược xuất hiện chính là tín hiệu mà giá sẽ tăng, nhà đầu tư nên cân nhắc vào lệnh mua (buy) để tối ưu lợi nhuận.

Cách giao dịch chứng khoán theo mô hình vai đầu vai

Nhà đầu tư nên thực hiện lệnh bán ra khi thị trường xuất hiện vai đầu vai và thời điểm tốt nhất để bán là khi giá phá vỡ đường viền cổ. Đây là dấu hiệu mạnh báo hiệu giá có thể đảo chiều giảm.

Tuy nhiên, nhà đầu tư nên đợi cho mô hình hoàn thiện, nếu nó vẫn đang trong quá trình hình thành thì bạn không nên vội đặt lệnh mua/ bán vì rủi ro thị trường đổi hướng bất ngờ. Trong quá trình chờ đợi, bạn có thể lập các kế hoạch giao dịch trước và sẵn sàng hành động ngay khi giá bắt đầu phá vỡ đường viền cổ. Khi giao dịch dựa vào mô hình vai đầu vai, nhà đầu tư cần cân nhắc việc thay đổi điểm dừng và mục tiêu lợi nhuận.

Khi sử dụng mô hình này, nhà đầu tư dễ dàng thiết lập các lệnh chốt lời và cắt lỗ. Đối với vấn đề rủi ro, việc đặt mức cắt lỗ cao hơn một chút so với đỉnh cao nhất (đầu) sẽ giúp giảm thiểu tổn thất. Trường hợp mô hình bị đảo ngược, bạn nên đặt lệnh cắt lỗ ngay bên dưới đáy thấp hơn.

Lưu ý về việc sử dụng mô hình vai đầu vai

Hầu hết các nhà giao dịch sử dụng mô hình biểu đồ này để tìm kiếm vị trí mà tại đó cho phép họ xác định một mức rủi ro chấp nhận được và một mức chốt lời cụ thể có thể đạt được. Trong thực tế, không có một mô hình đầu tư nào lý tưởng 100%, bởi vì thị trường không thể đoán trước được.

Trong trường hợp mức giá bị kéo lùi lại so với đường viền cổ thì nhà đầu tư phải chờ khi mô hình hoàn thiện mới xác định được xu hướng và tiến hành đặt lệnh được. Ngược lại nếu mô hình chưa rõ ràng, việc đặt lệnh sẽ dẫn đến rủi ro cao hơn.

Mô hình này cũng không thể đảm bảo mức lợi nhuận tối đa cho nhà đầu tư nên có nhiều lúc bạn phải thực hiện cắt lỗ để bảo toàn vốn. Chưa có một nhận định nào về việc sử dụng mô hình vai đầu vai là an toàn tuyệt đối và không có rủi ro nên tốt hơn hết bạn hãy đợi mô hình hoàn thiện trong mọi hình thái biểu đồ để đạt được hiệu quả đầu tư tốt nhất.

Vậy, sử dụng mô hình vai đầu vai cần có thời gian nghiên cứu và thực hành thực tế để có những đánh giá cá nhân đối với thị trường. Đối với người mới bắt đầu mô hình này có thể hơn phức tạp, tuy nhiên, nó giúp các nhà giao dịch mới và thậm chí là các nhà giao dịch lâu năm hiểu rõ thị trường và suy đoán dựa trên sự logic.

Với những nội dung mà VNSC chia sẻ trên đây tin chắc sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ mô hình vai đầu vai là gì. Dựa vào đó để bạn có nhận định cũng như dự đoán về giá chứng khoán một cách hiệu quả, giúp đưa ra quyết định đầu tư sinh lời, giảm thiểu rủi ro, tối ưu chi phí thành công.