Lạm phát châu Âu xuống thang liệu ECB có sắp giảm lãi suất?

Việc lạm pháp giảm chậm hơn dự kiến có thể là căn cứ ủng hộ quan điểm của các quan chức ECB – những người cho rằng không nên vội hạ lãi suất…

Hiện nay, lạm phát ở khu vực sử dụng đồng tiền chung châu Âu đang tiếp tục giảm trong tháng 2, điều này củng cố khả năng ngân hàng TW châu Âu (ECB) sẽ bắt đầu giảm lãi suất trong năm 2024. Tuy nhiên, tỷ lệ lạm phát giảm chậm hơn so với dự kiến có thể ủng hộ các quan chức của ECB có lập trường cứng rắn rằng không nên vội hạ lãi suất.

Số liệu do Eurostat – cơ quan thống kê của Liên minh châu Âu đã công bố vào hôm thứ 6 tuần trước, cho thấy chỉ số giá tiêu dùng CPI của khu vực này đã tăng 2,6% trong tháng 2, so với cùng kỳ năm ngoái. Mức tăng thực tế đã cao hơn so với dự đoán 2,5% mà các chuyên ra kinh tế đã đưa ra trong một cuộc khảo sát của hãng tin Bloomberg. Chỉ số CPI lõi – không tính đến 2 nhóm mặt hàng có biến đông cao về giá cả (Thực phẩm và năng lượng) đã tăng 3,1%, cũng cao hơn so với dự báo của các chuyên gia kinh tế đã đưa ra trước đó.

ECB sẽ giảm lãi suất trong tháng 6?

Mặc dù, sự giảm tốc của lạm phát vẫn tiếp tục diễn ra ở hầu hết 20 quốc gia thành viên, trong bối cảnh các cơn sốt giá năng lượng đã hạ nhiệt, nền kinh tế khu vực này đang có nhiều dấu hiệu đuối sức. Trong tuần vừa qua, nhiều nền kinh tế lớn như Đức, Tây Ban Nha, Pháp đều báo cáo lạm phát giảm. Trong tháng 2, riêng Italy tốc độ lạm phát lại đang đi ngang.

Sau báo cáo lạm phát của EU, thị trường tài chính vẫn giữ nguyên kỳ vọng về thời điểm và lượng cắt giảm lãi suất của ECB trong năm 2024. Theo đó, nhiều dự đoán ECB sẽ có đợt giảm lãi suất đầu tiên vào tháng 6. Mặc dù vậy, khả năng này đã giảm chỉ còn 80% sẽ diễn ra, từ mức gần như chắc chắn của đầu tuần trước.

Theo dữ liệu lạm phát mới nhất được đưa ra, chỉ vài ngày trước khi ECB có cuộc họp chính thức về chính sách tiền tệ tiếp theo. Giới chuyên gia đã dự báo lãi suất cơ bản sẽ giữ ở mức cao kỷ lục 4% lần thứ 4 liên tiếp, trong cuộc họp này. Nhiều quan chức ECB có chủ trương đợt cắt giảm lãi suất sẽ vào tháng 6, trong khi 1 số khác ủng hộ nên có hành động sớm hơn.

Một vài chính trị gia của các quốc gia EU cũng mong muốn việc cắt giảm lãi suất sẽ được diễn ra sớm hơn, do nền kinh tế của nước họ đang gặp nhiều khó khăn. Bộ trưởng tài chính Bồ Đào Nha – ông Fernando Medina là người mới đây vừa lên tiếng về vấn đề này, sẽ có rủi ro cao trong việc ECB vẫn duy trì chính sách tiền tệ thắt chặt như hiện nay.

Hôm thứ Năm tuần trước, khi đang tham dự hội nghị quan chức tài chính nhóm 20 nền kinh tế phát triển và mới nổi lớn nhất thế giới, tại Sao Paulo, Brazil, ông Medina chia sẻ: “Nhiều quốc gia châu Âu đang trải qua thời kỳ suy thoái tăng trưởng kinh tế mạnh. Thậm chí một số nước đã xảy ra tình trạng suy thoái và trì trệ kinh tế. Ở thời điểm này, nếu giữ nguyên lãi suất còn có nhiều rủi ro hơn việc bắt đầu cắt giảm lãi suất. Các nền kinh tế đã giảm tốc đủ để hạ lãi suất.’’

Luồng quan điểm cứng rắn về việc thận trọng trong việc giảm lãi suất

Dù lạc quan về khả năng lạm phát sẽ giảm về mức mục tiêu 2%, các nhà hoạch định kinh tế của ECB vẫn lo ngại xu hướng tăng lương và chi phí nhân công có thể gây ra nhiều áp lực lạm pháp, kéo dài trong thời gian lâu hơn. Mặc dù kinh tế đang suy yếu, thị trường việc làm ở khu vực này vẫn duy trì thắt chặt. Một báo cáo khác của Eurostat thể hiện rằng tỷ lệ thất nghiệp trong khu vực này vẫn ở mức thấp kỷ lục là 6,4% trong tháng 1 vừa qua.

“Chúng tôi đã theo dõi dữ liệu lạm phát toàn châu Âu và các quốc gia riêng lẻ nói riêng, các số liệu đã xác nhận quan điểm của tôi rằng chúng ta nên chờ đợi, thận trọng không nên vội vàng đưa ra quyết định giảm lãi suất’’  – Thống đốc ngân hàng TW Áo – ông Robert Holzmann đã phát biểu hôm thứ 6.

Hôm thứ 2, chủ tịch ECB – Christine Lagarde cho biết “Quá trình giảm phát hiện nay được dự đoán sẽ tiếp tục trong thời gian tới”, nhưng các nhà hoạch định cần thêm thời gian và dữ liệu cho thấy lạm phát đang giảm về mục tiêu một cách bền vững.

Các nhà phân tích tài chính cũng lo ngại dữ liệu lạm phát mới nhất đã che đậy sự gia tăng của chỉ số lạm phát được tính theo cơ sở tháng – những con số không bị bóp méo bởi biến động chi phí năng lượng – yếu tố thường ảnh hưởng dẫn đến sai lệch khi so sánh trên cơ sở năm.

Một số quan chức ECB cho rằng lạm phát có thể giảm hoặc thậm chí thấp hơn mục tiêu 2% trong năm nay và sớm hơn nhiều tháng so với dự đoán đưa ra vào tháng 12/2023. ECB sẽ dưa ra đợt cập nhật dự báo kinh tế tiếp theo vào tuần tới, giới phân tích kỳ vọng cơ quan sẽ thực hiện giảm nhẹ về lạm phát hay tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn.

Trong tuần trước, thống đốc ngân hàng TW Hy Lạp – ông Yannis Stournaras đưa ra nhận định “Bộ dữ liệu gần đây cho thấy mục tiêu lạm phát 2% sẽ diễn ra vào mùa thu năm nay”. Người đồng cấp Bồ Đào Nha là ông Mario Centeno cho rằng sau khi giảm lạm phát về mục tiêu, ‘’tỷ lệ lạm phát khu vực Eurozone sẽ khoảng 2% và đó là điều chúng tôi mong ngóng’’.

Dù có nhận định mềm mỏng về lạm phát, ông Stournaras vẫn cùng quan điểm với các quan chức có quan điểm cứng rắn tại Ngân hàng TW Hy Lạp cho rằng, ECB sẽ không đủ dữ liệu để đưa ra quyết định cắt giảm lãi suất vào tháng 6 tới đây, đặc biệt là dữ liệu tiền lương.

Các chỉ số như tiền lương thỏa thuận đã bắt đầu đưa ra một hướng đi đúng cho lạm phát, thước đo mới và có tầm nhìn dài hơi hơn của ECB lại cho thấy chưa có bước ngoặt nào về tiền lương, để họ có thể tin rằng chỉ số lạm phát sẽ đạt mục tiêu sớm. Một số chuyên gia phân tích dự đoán lạm phát tại khu vực EU có thể tăng trong trung hạn. Chẳng hạn, chuyên gia kinh tế trưởng Holger Schmieding – ngân hàng Berenberg dự báo áp lực tăng giá sẽ đần tăng trong năm 2025 và có thể đẩy lạm phát lên ngưỡng 2,5%.