Hệ thống KRX – dự án công nghệ hợp tác giữa Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc – là bước tiến quan trọng nhằm hiện đại hóa thị trường chứng khoán Việt Nam. Với mục tiêu khắc phục các hạn chế của hệ thống hiện tại, KRX mang đến nhiều cải tiến vượt trội, từ nâng cao hiệu quả giao dịch đến đa dạng hóa sản phẩm tài chính. Vậy hệ thống KRX có gì mới? Cùng khám phá trong bài viết dưới đây nhé!
Tổng quan về hệ thống KRX
KRX là nền tảng công nghệ thông tin quản lý và vận hành giao dịch chứng khoán, được thiết kế để thay thế hệ thống cũ nhằm hỗ trợ thị trường hoạt động hiệu quả hơn
Hệ thống này không chỉ nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật mà còn hỗ trợ Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế, hướng tới nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi theo tiêu chuẩn FTSE Russell và MSCI.
Bảng so sánh sự sự khác nhau giữ hệ thống KRX so với hiện tại
Dưới đây là bảng tổng hợp khái quát các thay đổi so với hiện tại.
| Thay đổi | Hệ thống hiện tại | Hệ thống KRX | Tác động đến nhà đầu tư |
| Thay đổi trong phiên lệnh ATO/ATC | Lệnh ATO/ATC được ưu tiên trước lệnh giới hạn tại mức giá "ATO"/"ATC". | Lệnh ATO/ATC không còn ưu tiên trước lệnh giới hạn, hiển thị mức giá xác định, dư mua/bán chỉ thể hiện phần chưa khớp. | Giúp nhà đầu tư dễ dự đoán giá khớp trong phiên mở/đóng cửa, nhưng cần chú ý thời gian đặt lệnh. |
| Quy định sửa, hủy lệnh | Cho phép sửa, hủy lệnh mà không có quy định cụ thể, trừ lệnh nguy cơ cao. | Không cho phép sửa đồng thời giá và khối lượng; khối lượng sửa phải lớn hơn hoặc bằng ban đầu. | Tăng tính kỷ luật trong giao dịch, nhưng đòi hỏi nhà đầu tư cẩn trọng khi sửa lệnh để tránh mất ưu tiên. |
| Lệnh MP thay bằng lệnh MTL trên sàn HOSE | Sử dụng lệnh MP để khớp lệnh nhanh chóng. | Thay bằng lệnh MTL, chuyển phần lệnh chưa khớp thành lệnh giới hạn. | Nhà đầu tư kiểm soát giá tốt hơn, đặc biệt trong các phiên biến động mạnh. |
| Giao dịch thỏa thuận và giao dịch lô lẻ | Giao dịch thỏa thuận trong giờ chính, không sửa lệnh nếu sai (phải hủy); lô lẻ chỉ trong phiên liên tục. | Giao dịch thỏa thuận từ 9h-14h45; lô lẻ từ 9h-11h30 và 13h-14h45, mở rộng sang phiên sau giờ. | Tăng cơ hội giao dịch cho nhà đầu tư nhỏ lẻ, đặc biệt với lô lẻ; nhà đầu tư lớn có thêm thời gian giao dịch thỏa thuận. |
| Room nhà đầu tư nước ngoài (NDTNN) | Room giảm ngay sau khi lệnh mua của NDTNN được khớp. | Room giảm khi lệnh mua được nhập, tăng nếu hủy/sửa giảm khối lượng. | Tăng tính linh hoạt trong quản lý room, hỗ trợ thu hút vốn ngoại, giúp thị trường sôi động hơn. |
| Giao dịch mã Hàn chế giao dịch | Chỉ giao dịch theo phương thức khớp lệnh liên tục và thỏa thuận. | Giao dịch theo phương thức khớp lệnh định kỳ (phiên 15 phút), từ 9h-11h30 và 13h-14h45, không sửa lệnh 5 phút cuối. | Nhà đầu tư có thêm thời gian giao dịch mã hạn chế, nhưng cần chú ý quy định sửa lệnh để tránh rủi ro. |
| Tên mã hợp đồng phái sinh | Đặt tên mã như VN30F2403, không theo chuẩn quốc tế. | Chuẩn hóa theo thông lệ quốc tế, dễ nhận biết thông tin sản phẩm và thời gian đáo hạn. | Tăng tính minh bạch, giúp nhà đầu tư phái sinh dễ dàng nhận diện và lập kế hoạch giao dịch. |
| VSDC thu phí bù trí thiệt hại giao dịch phái sinh | Thu phí quản lý vị thế qua đêm 2.550 đồng/hợp đồng/đêm. | Thu phí bù trừ 2.550 đồng/hợp đồng ngay khi khớp lệnh. | Nhà đầu tư phái sinh tính toán chi phí dễ dàng hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế. |
| Mức thời gian kiểm soát giá trị ký quỹ | Kiểm soát ngay khi giao dịch thực hiện, rút ngay nếu vi phạm. | Kiểm soát vào cuối ngày (T+1), cho thời gian bổ sung ký quỹ. | Giảm áp lực rút ngay, giúp nhà đầu tư và CTCK quản lý rủi ro linh hoạt hơn. |
Nội dung chi tiết hơn cho từng thay đổi, nhà đầu tư có thể theo dõi phần bên dưới.
Hệ thống KRX có gì mới?
KRX mang đến nhiều cải tiến quan trọng nhằm tăng tính linh hoạt, hiệu quả và đa dạng hóa cơ hội đầu tư. Dưới đây là các điểm mới đáng chú ý, được tham khảo và điều chỉnh dựa trên thông tin chính xác:
1. Thay đổi trong phiên lệnh ATO/ATC
Hệ thống hiện tại ưu tiên lệnh ATO/ATC tuyệt đối, kể cả trước lệnh mua giá trần hoặc bán giá sàn, và hiển thị giá dưới dạng “ATO” hoặc “ATC”.
Với KRX, lệnh ATO/ATC không còn được ưu tiên trước lệnh giới hạn, mà phụ thuộc vào thời gian nhập lệnh (so với lệnh bán giá sàn và mua giá trần, tuy nhiên vẫn sẽ được ưu tiên trước lệnh LO). Giá ATO/ATC được hiển thị như một mức giá xác định, với khối lượng dư mua/dư bán chỉ thể hiện phần chưa khớp, giúp minh bạch hơn trong phiên mở và đóng cửa.
2. Quy định sửa, hủy lệnh
KRX cho phép sửa giá hoặc khối lượng của lệnh giới hạn (LO) trong phiên khớp lệnh liên tục, nhưng với các quy tắc cụ thể:
- Giảm khối lượng sẽ giữ nguyên thứ tự ưu tiên, trong khi sửa tăng khối lượng hoặc sửa giá sẽ làm mất ưu tiên.
- Nhà đầu tư không thể đồng thời sửa cả giá và khối lượng trong một lần.
- Trong phiên ATO/ATC, lệnh vẫn không được hủy hoặc sửa, tương tự hệ thống hiện tại.
3. Lệnh MP thay bằng lệnh MTL trên sàn HOSE
Hệ thống hiện tại sử dụng lệnh MP (Market Price) trên sàn HOSE để khớp lệnh nhanh chóng. Với KRX, lệnh MP được thay thế bằng lệnh MTL (Market to Limit), cho phép nhà đầu tư đặt lệnh mua/bán với giá tốt nhất tại thời điểm giao dịch và chuyển phần lệnh chưa khớp thành lệnh giới hạn. Thay đổi này giúp nhà đầu tư kiểm soát giá tốt hơn, đặc biệt trong các phiên biến động.
4. Giao dịch thỏa thuận và giao dịch lô lẻ
Hiện tại, giao dịch thỏa thuận chỉ được thực hiện trong giờ giao dịch chính và không cho phép sửa lệnh nếu nhập sai (phải hủy và nhập lại). KRX cho phép giao dịch thỏa thuận từ 9h đến 14h45, và giao dịch lô lẻ từ 9h đến 11h30 và 13h đến 14h45, với lệnh LO (Limit Order). Giao dịch lô lẻ cũng được mở rộng sang phiên sau giờ, giúp tăng tính linh hoạt cho nhà đầu tư nhỏ lẻ.
Đồng thời, KRX cũng cải thiện giao dịch thỏa thuận bằng cách cho phép cả bên mua và bán khởi tạo lệnh, thay vì chỉ bên bán như hiện nay. Giao dịch sau giờ (14h45-15h) được hỗ trợ với biên độ giá từ -7% đến +25%. Ngoài ra, lệnh Buy-in (8h45-9h) cũng được giới thiệu, cho phép công ty chứng khoán mua cổ phiếu chủ động.
5. Room nhà đầu tư nước ngoài (NDTNN)
Trong hệ thống hiện tại, “room nước ngoài” giảm ngay sau khi lệnh mua của NDTNN được khớp. Với KRX, room được cập nhật ngay khi lệnh mua được nhập, và tăng trở lại nếu lệnh bị hủy hoặc sửa giảm khối lượng. Thay đổi này giúp quản lý room linh hoạt hơn, tạo điều kiện thu hút vốn ngoại và tăng thanh khoản thị trường.
6. Giao dịch mã Hạn chế giao dịch
Hiện tại, các mã Hạn chế giao dịch trên HOSE chỉ được giao dịch theo phương thức khớp lệnh liên tục và thỏa thuận. KRX cho phép giao dịch các mã này theo phương thức khớp lệnh định kỳ (mỗi phiên 15 phút), với thời gian giao dịch từ 9h đến 11h30 và 13h đến 14h45, sử dụng lệnh LO. Nhà đầu tư không thể sửa lệnh trong 5 phút cuối mỗi phiên, nhằm giảm thiểu rủi ro.
7. Tên mã hợp đồng phái sinh
Hệ thống hiện tại đặt tên mã hợp đồng phái sinh theo dạng VN30F2403 (hợp đồng VN30 đáo hạn tháng 3/2024), không theo chuẩn quốc tế. KRX sẽ chuẩn hóa tên mã theo thông lệ quốc tế, giúp nhà đầu tư dễ dàng nhận biết thông tin về sản phẩm phái sinh, chỉ số tham chiếu và thời gian đáo hạn, tăng tính minh bạch và chuyên nghiệp.
Ngoài ra, KRX cũng hỗ trợ đa dạng hóa sản phẩm phái sinh, bao gồm hợp đồng quyền chọn (option contract) và hợp đồng tương lai VN100, bên cạnh hợp đồng tương lai VN30 hiện tại.
8. VSDC thu phí bù trí thiệt hại giao dịch phái sinh
Hiện tại, VSDC thu phí quản lý vị thế qua đêm với mức 2.550 đồng/hợp đồng/đêm. KRX thay đổi thành phí bù trừ, cũng với mức 2.550 đồng/hợp đồng, nhưng thu ngay khi lệnh khớp, thay vì chờ qua đêm. Thay đổi này giúp nhà đầu tư phái sinh tính toán chi phí rõ ràng hơn, phù hợp với thông lệ quốc tế.
9. Mức thời gian kiểm soát giá trị ký quỹ
Hệ thống hiện tại kiểm soát giá trị ký quỹ ngay khi giao dịch được thực hiện, và nhà đầu tư (NDT) hoặc công ty chứng khoán (CTCK) sẽ bị rút ngay nếu vi phạm. Với KRX, việc kiểm soát giá trị ký quỹ được thực hiện vào cuối ngày (T+1), cho phép NDT hoặc CTCK có thời gian bổ sung ký quỹ, giảm áp lực rút ngay và tăng tính linh hoạt trong quản lý rủi ro.
Lợi ích của KRX đối với thị trường và nhà đầu tư
KRX mang lại nhiều lợi ích chiến lược, bao gồm:
- Tăng thanh khoản: Khả năng xử lý hàng triệu lệnh mỗi ngày giúp thanh khoản khớp lệnh có thể đạt 4 tỷ USD/phiên, gấp 5 lần hiện tại.
- Thu hút vốn ngoại: Các cải tiến kỹ thuật và quy định minh bạch hỗ trợ nâng hạng thị trường, có thể thu hút 3,5-4 tỷ USD vốn ngoại.
- Giảm rủi ro: Tốc độ xử lý lệnh nhanh và hệ thống ổn định giúp giảm thiểu tình trạng nghẽn lệnh, đảm bảo giao dịch thông suốt.
- Tăng cơ hội đầu tư: Các cải tiến như giao dịch lô lẻ, giao dịch sau giờ và chuẩn hóa phái sinh mở ra nhiều cơ hội cho nhà đầu tư.
Thách thức khi triển khai KRX
KRX đối mặt với một số thách thức cần giải quyết:
- Rủi ro kỹ thuật: Các đợt kiểm thử cho thấy vẫn còn lỗi nhỏ, đòi hỏi sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ các công ty chứng khoán. Trong quá trình ban đầu sử dụng hệ thống mới, việc vận hành có thể chưa trơn tru hoàn toàn, các ứng dụng giao dịch cũng có thể gặp sự cố không mong muốn. Do đó, nhà đầu tư cần theo dõi cẩn trọng.
- Thời gian thích nghi: Nhà đầu tư và công ty chứng khoán cần đào tạo để làm quen với các quy định mới, đặc biệt về giao dịch lô lẻ và chứng khoán hạn chế.
- Biến động thị trường: Các thay đổi như giao dịch sau giờ và sửa lệnh có thể làm tăng biến động, yêu cầu nhà đầu tư có kỹ năng quản trị rủi ro.
Bài viết đã giải đáp được câu hỏi Hệ thống KRX có gì mới của nhiều nhà đầu tư hiện tại. Nhìn chung, Những thay đổi này không chỉ nâng cao hiệu suất giao dịch mà còn tạo tiền đề để Việt Nam nâng hạng thị trường chứng khoán. Nhà đầu tư nên cập nhật thông tin từ HOSE và các công ty chứng khoán để tận dụng tối đa cơ hội từ KRX, đồng thời chuẩn bị kiến thức để quản lý rủi ro hiệu quả.
VNSC by Finhay 
25-04-2025 3:36:02 
