Các doanh nghiệp điện có tỷ trọng thủy điện nhỏ sẽ hưởng lợi từ việc pha La Nina có thể quay trở lại từ tháng 8/2024 và hiện tượng này thường kéo dài từ 15-18 tháng.

Công ty Chứng Khoán MB – MBS vừa công khai báo cáo ngành điện với nhiều nội dung đáng chú ý, trong đó, MBS nhấn mạnh về nhóm thủy điện chính thức bước ra khỏi pha ảnh hưởng của El Nino từ quý II năm nay.

Cụ thể, dựa trên dữ liệu của Viện Nghiên cứu Quốc tế về Khí hậu – IRI thì pha EL Nino đã kết thúc kể từ quý II và pha La Nina có thể sẽ quay trở lại từ tháng 8 năm nay, với xác suất xảy ra rất cao. MBS cho rằng, nhóm thủy điện sẽ có thể được huy động tốt hơn ngay trong quý II, so với thấp điểm của quý I là giai đoạn các nhà máy thực hiện kế hoạch tích nước tối đa để phục vụ nước sản xuất cho cao điểm mùa nóng.

La Nina là hiện tượng thời tiết xảy ra sau khi lớp nước biển bề mặt ở các khu vực xích đạo Thái Bình Dương lạnh đi bất thường. Hiện tượng này cũng xuất hiện có chu kỳ tương tự hoặc thưa hơn so với El Nino và có thể xuất hiện ngay sau khi El Nino bị suy yếu. La Nina được hình thành từ tháng 3 đến tháng 6 hàng năm, gây ảnh hưởng mạnh nhất vào cuối năm cho đến cuối tháng 2 năm sau.

Ngoài ra, hiện tượng La Nina có ảnh hưởng lớn, gây ra nhiều tác hại như: Hạn hán, bão lũ, sóng nhiệt, cháy rừng ở nhiều khu vực. Ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động nông nghiệp, ngư nghiệp của nhiều quốc gia, đặc biệt là các nước Nam Mỹ, Đông Nam Á, Châu Phi, Úc.

EL Nino là hiện tượng tự nhiên xảy ra khi lớp nước biển trên bề mặt ở khu xích đạo Thái Bình Dương nóng lên bất thường, thường kéo dài 8-12 tháng hoặc có thể lâu hơn. Hiện tượng này sẽ thường xuất hiện từ 3 đến 4 năm 1 lần và có ảnh hưởng tiêu cực đến đến thời tiết, khí hậu toàn thế giới.

Hiện tại, các hồ thủy điện đang duy trì mực nước cao trong trạng thái sẵn sàng huy động. Thêm vào đó, nhóm thủy điện có thể duy trì sản lượng cao trong nửa cuối 2024 sang đến năm 2025, khi pha La Nina kéo dài từ 15-18 tháng. Cùng với đó, với đặc điểm giá rẻ, thủy điện thường được dùng để huy động cân đối ở mức tối đa.

Mặt khác, giá bán điện thủy điện có thể sẽ giảm so với cùng kỳ, gây ảnh hưởng đến doanh thu của các nhà máy. Nguyên nhân đến từ quyết định tăng tỷ lệ sản lượng hợp đồng của các nhà máy, trong chu kỳ giao dịch (Qc) từ 90% lên 98% trong năm nay. Điều này đồng nghĩa với tỷ lệ sản lượng còn lại (Qm) sẽ giảm từ 10% xuống còn 2%, giảm dư địa huy động sản lượng giá cao trên thị trường điện.

MBS cho rằng việc giảm Qm thủy điện là phương án để Trung tâm điều độ hệ thống điện quốc gia kiểm soát hoạt động sản xuất của các nhà máy, tránh xảy ra hiện tượng thiếu điện như nửa đầu năm 2023. Tuy nhiên, triển vọng giá điện của nhóm thủy điện nhỏ (<30MW) vẫn duy trì tốt do hưởng lợi từ biểu phí có thể tránh được và các nhà máy không huy động trên thị trường. Theo đó, các doanh nghiệp có tỷ trọng thủy điện nhỏ như: PC1, GEG và HDG có thể nhận nhiều lợi ích trong năm nay.

Với PC1, doanh nghiệp tiếp tục mở rộng công suất mảng điện với dự kiến sẽ đưa vào vận hành 2 nhà máy thủy điện công suất nhỏ bao gồm: Bảo Lạc A (30 MW) và Thượng Hà (13 MW) trong giai đoạn 2025-2026

Với Hà Đô (HDG), doanh nghiệp này có lợi thuế huy động vốn rẻ hơn so với các doanh nghiệp cùng ngành, hỗ trợ nhờ năng lực triển khai dự án và sản lượng tối ưu với suất đầu tư rẻ do có sự chủ động đàm phán với các ngân hàng để hưởng lãi suất thấp.

Vớ Điện Gia Lai – GEG, doanh nghiệp này hiện đang vận hành 13 nhà máy thủy điện vừa và nhỏ (với công suất từ 1,2 MW – 16,2 MW), tổng công suất đạt 81 MW, tập trung chủ yếu tại tỉnh Gia Lai.