Các nhóm ngành được hưởng lợi trực tiếp từ đầu từ công: Ngân hàng, Xây dựng, Vật liệu xây dựng vì lợi ích ngay trong quá trình triển khai các dự án…
Sau 2 năm đẩy mạnh đầu tư công từ 2022-2023, với tỷ lệ giải ngân lên đến 80% kế hoạch thì năm 2024 vừa qua lại chậm lại. Lũy kế 11 tháng 2924, vốn thực hiện đạt 485.9 nghìn tỷ đồng tăng 2% so với cùng kỳ, đạt 64,3% mục tiêu. Trong các dự án ngành giao thông vận tải giải ngân được 62,7% nghìn tỷ đồng giảm 14,1% YoY, đạt 86% mục tiêu.
Nhận định về nguyên nhân giải ngân chậm, ông Nguyễn Thế Minh – Giám đốc khách hàng cá nhân của Yuanta cho rằng chủ yếu bởi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực, làm tăng chi phí giải phóng mặt bằng và tạm dừng một số dự án để điều chỉnh, nhiều luật mới sẽ có hiệu lực trong năm 2025 và có nhiều dự án cần chơ Luật mới là cơ sở triển khai.
Bên cạnh đó, 2024, nhiều tỉnh thành đã thông qua quy hoạch 5 năm liên tiếp theo giai đoạn 2025-2030, khiến nhiều dự án bị đình trệ chờ quy hoạch chính thức, để điều chỉnh lại kế hoạch đầu tư, thiếu nguyên vật liệu và cát san lấp, đồng thời chi phí nhập khẩu tăng cũng ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân.
Dù vậy, một điểm sáng của 2024 là các dự án hạ tầng điện, việc đóng điện đường dây 500kv mạch 3 và nhiều trạm truyền tải điện khác là bước tiến lớn của ngành điện, góp phần giải quyết nút thắt về nguồn điện cho các dự án phát triển kinh tế.
Dù tổng mức giải ngân đầu tư công của năm 2024 thấp nhưng Chứng khoán Yuanta đánh giá triển vọng dài hạn sáng hơn, bởi các nút thắt đã được giải quyết. Trong năm qua, chính phủ đã tập trung cải thiện quy trình, xây dựng cơ sở pháp lý và phân quyền ban ngành cho các dự án.
Bên cạnh đó, Chính phủ cũng tập trung vào việc lấy ý kiến, phê duyệt Dự án đường sắt cao tốc Bắc Nam có quy mô 67 tỷ USD. Theo đó, thành quả của năm 2024 là tạo ra nền tảng tốt cho việc triển khai thực tế, các dự án đầu tư công giai đoạn 2025-2026.
Sau nhiều năm ngân sách nhà nước bội chi thì đã trở lại bội thu, với mức dương nhẹ 21 nghìn tỷ đồng (+0,2% GDP) và ước tính 2024 bội thu 195 nghìn tỷ, tương đương mức 1,7% GDP. Đây là động lực để Chính phủ đẩy mạnh đầu tư công trong năm 2025, nhằm đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8-10%.
Cùng với đó, hàng loạt Luật mới có hiệu lực từ 1/2025 như Luật đầu tư công, Luật quy hoạch, Luật đầu tư theo phương thức đối tác công ty, Luật đấu thàu với các đổi mới nhằm đơn giản hóa thủ tục, quy hoạch, trao thẩm quyền nhiều hơn cho Chính Phủ, UBND các cấp trong việc phê duyệt thủ tục, đẩy nhanh tiến độ trở lại, tháo gỡ vướng mắc pháp lý.
Nợ công cuối năm 2024 ở mức 36-37% GDP, dưới trần cho phép của Quốc hội là 50%, tạo điều kiện và dư địa để triển khai các dự án công trong năm 2025.
Về tính cấp thiết, 2025 là năm cuối trong kế hoạch chính sách tài khóa trung hạn 2021-2025, Chính phủ đặt ra kế hoạch dự kiến chi đầu tư phát triển đạt 790,7 nghìn tỷ đồng, khoảng 30,8 tỷ USD, tăng 20% YoY. Mục tiêu thúc đẩy đầu tư công “đi đôi” với mục tiêu tăng trưởng GDP 8-10% năm 2025. Bên cạnh đó, tầm nhìn của Chính phủ về tăng trưởng GDP của Việt Nam giai đoạn 2026-2030 khoảng 7,5-8,5%/ năm. Do vậy, yếu tố then chốt để đạt tăng trưởng GDP phần lớn đến từ các hoạt động giải ngân đầu tư công.
Bên cạnh các dự án được đề cập dưới đây, ngày 30/11/2024, Quốc hội đã thông qua dự án Đường sắt cao tốc Bắc – Nam với tổng vốn đầu tư 67,3 tỷ USD. Dù, dự án được dự kiến sẽ khởi công từ năm 2027 nhưng Yuanta cho rằng sẽ có thay đổi về thời điểm khởi công.
Đánh giá về triển vọng cổ phiếu đầu tư công, Yuanta cho rằng các nhóm được hưởng lợi trực tiếp từ đầu tư công là: Ngân hàng, Xây dựng, Vật liệu xây dựng, vì sẽ hưởng lợi ngay trong quá trình triển khai dự án.
Vì ngành bất động sản thường hưởng lợi gián tiếp, các dự án bất động sản sẽ hưởng lợi tốt khi các dự án công gần hoàn thiện. Theo đó, nhà đầu tư cần chọn lọc hơn theo các dự án hưởng lợi ở các doanh nghiệp này.
Nguồn: VNEconomy