Cắt lỗ là gì? Cắt lỗ thời điểm nào là hợp lý nhất?

Cắt lỗ là một trong những công việc mà bất kỳ nhà đầu tư nào cũng phải cân nhắc thật kỹ trước khi thực hiện. Bởi khi cắt lỗ sẽ có ảnh hưởng đến lợi nhuận thu về. Tuy nhiên, nếu không “thoát hàng” kịp thời, bạn có thể đối mặt với rủi ro cực lớn, thậm chí có thể cháy tài khoản. Vậy cắt lỗ là gì? Vì sao phải cắt lỗ trong chứng khoán? 

Cắt lỗ là gì?

Cắt lỗ (Cut Loss) trong chứng khoán là phương án bán cổ phiếu khi đang rớt giá hoặc biến động mạnh nhằm mục đích thu hồi vốn, tránh trường hợp ngày càng lỗ nhiều hơn, nhất là với những nhà đầu tư sử dụng phương pháp Margin.

Có thể hiểu, đây chính là việc nhà đầu tư đặt lệnh bán hoặc dừng giao dịch khi tài sản đầu tư đang vượt mức rủi ro có thể chịu đựng. Thông thường người ta sẽ cắt lỗ khi cổ phiếu có mức giá tại thời điểm mua vào hơn giá giao dịch tại thời điểm đó 5 – 10%, đồng thời nghe những tin tức xấu về doanh nghiệp/thị trường chuyển biến đi xuống,…

Cắt lỗ đúng thời điểm giúp quản trị rủi ro tài chính hiệu quả. Ngay cả Warren Buffett cũng có lúc đầu tư lỗ nên những nhà giao dịch F0 muốn không bao giờ bị lỗ rất khó. Vì vậy, nếu rơi vào tình trạng thua lỗ bạn cần phải tiến hành Cut Loss.

Việc cắt lỗ trong chứng khoán phải kịp thời và dứt khoát. Nếu có quan điểm “còn nước còn tát” ráng “gồng” thì việc cháy tài khoản và không thể “về bờ” hoàn toàn có thể xảy ra.

Nguyên nhân phải tiến hành cắt lỗ

Trong đầu tư, cắt lỗ là cụm từ ít người muốn nhắc tới và gây ám ảnh lớn vì không ai muốn phải thực hiện điều này. Chỉ khi bạn phải đang bị lỗ thì mới cần cắt lỗ. 

Có thể nói, việc tiếp nhận thông tin làm sao để mua cổ phiếu tốt thường được quan tâm và yêu thích hơn là khi nói về chủ đề quản trị rủi ro. Câu hỏi: có nên cắt lỗ chứng khoán không thường bị nhiều người bỏ qua. Tuy nhiên, đây lại là yếu tố quan trọng quyết định sự “sống còn” của bạn trên thị trường.

Nhà đầu cơ huyền thoại George Soros từng phát biểu rằng: “Trong giao dịch, đúng hay sai không quan trọng, cái chính là bạn kiếm được bao nhiêu khi đúng và mất bao nhiêu khi sai!” Do đó, bạn nên xem việc cắt lỗ như hành động chấp nhận sai lầm của mình và giúp mở ra cánh cửa thành công trong đầu tư.

Dưới đây là những nguyên nhân khiến nhà đầu tư phải tiến hành cắt lỗ: 

• Tài khoản đầu tư giảm dần: Bạn bỏ 100 triệu để mua cổ phiếu A với giá 100.000 đồng/cổ phiếu. Tuy nhiên, sau 1 tháng, cổ phiếu A giảm 25% giá trị, tiền vốn ban đầu của bạn chỉ còn 75 triệu đồng. Lúc này, bạn nên tiến hành cắt lỗ để tránh thua lỗ nhiều hơn. 
• Cơ cấu lại tài sản: Nếu danh mục cổ phiếu của bạn có 4 mã A, B, C, D và bạn đánh giá trung bình A, B lãi 5% còn C, D lỗ 10%. Suy ra tất cả danh mục bạn đang lỗ 5% ⇒ Bạn phải cắt lỗ và tìm kiếm mã đầu tư mới tốt hơn.

Khi nào nhà đầu tư cần cắt lỗ?

Thời điểm thích hợp để cắt lỗ chính là lúc bạn nhận ra đánh giá của mình về một doanh nghiệp trước đây không đúng. Hoặc là khi bạn tìm được mã cổ phiếu tốt hơn và doanh nghiệp phát hành hiện nay đang có những dấu hiệu sụt giảm, … 

Có thể thấy, thị trường có xu hướng bán nhiều hơn mua nếu cổ phiếu của doanh nghiệp có tình hình hoạt động kém hoặc do bối cảnh chung của toàn thị trường. Bạn phải theo dõi tình hình, thừa nhận những gì đang diễn ra và dựa vào đó để ra quyết định cắt lỗ hợp lý. 

Việc cắt lỗ chưa bao giờ là dễ dàng vì hành động bán lúc nào cũng khó khăn hơn hành động mua. Nguyên nhân là do có quá nhiều lý do tác động đến tâm lý nhà đầu tư: Khi nào nên bán là tốt nhất? Bán ra rồi giá tăng thì sao? Liệu giá có giảm nữa hay tăng trở lại? Có nhiều người bán giống mình không?

Thông thường, khi giá cổ phiếu giảm, nhà đầu tư sẽ quyết định cắt lỗ dựa theo mức độ rủi ro của bản thân cũng như khả năng biến động của cổ phiếu. Đa số người ta chọn bán cổ phiếu khi giá giảm 7 – 8% so với giá mua vào. Ví dụ bạn mua giá 54.000 đồng/cổ phiếu thì nên bán ra để cắt lỗ nếu giá giảm xuống chạm mức 50.000 đồng/ cổ phiếu.

Thị trường chứng khoán biến động mỗi ngày nên giá cổ phiếu giảm là điều dễ nhìn thấy. Tuy nhiên, nếu một cổ phiếu được nhận định tốt mà lại sụt giảm 8% hoặc hơn, điều này chứng tỏ chúng đang có những dấu hiệu bất ổn.

Một ví dụ điển hình cho chứng khoán năm 2022, rất nhiều mã cổ phiếu tốt đã bị giảm tới 30, thậm chí 50% so với thời điểm đầu năm. Bởi vậy, khi cổ phiếu đã bắt đầu lao dốc bạn khó có thể nhận thấy dấu hiệu đâu sẽ là đáy, nên việc cắt lỗ nhanh chóng, kịp thời là rất quan trọng.

Tất nhiên chúng ta phải nhìn vào biến động thực tế của thị trường, vẫn có nhà đầu tư chấp nhận cắt lỗ sớm ở mức 3 – 5%. Nhất là khi bạn liên tục nhìn thấy những dấu hiệu tiêu cực, khi đó xu hướng giảm của toàn thị trường sẽ tác động trực tiếp đến giá của cổ phiếu.

Cắt lỗ trong chứng khoán là bài học cả đời cần phải học nếu muốn bám trụ với thị trường chứng khoán lâu dài.

Các phương thức cắt lỗ trên thị trường

Có 2 phương thức cắt lỗ mà nhiều nhà đầu tư đã áp dụng và thành công:

Cắt lỗ theo phần trăm

Đây là cách cắt lỗ chứng khoán được đánh giá là đơn giản và thông dụng nhất. Theo đó, bạn sẽ bán ra khi giá cổ phiếu đã giảm xuống một mức phần trăm cụ thể so với mức giá mua vào. Mức phần trăm bị phụ thuộc vào khẩu vị rủi ro của từng người cùng với mức độ biến động của cổ phiếu. Thông thường mức giới hạn khoảng từ 7-8%.

Phương pháp này có tính linh hoạt, dễ thực hiện vì nhà đầu tư hoàn toàn có thể tùy chỉnh mức phần trăm theo khẩu vị rủi ro của bản thân và đặc tính cổ phiếu. 

Cắt lỗ khi giá bị thủng qua các vùng hỗ trợ trọng yếu 

Thông thường, các vùng trọng yếu sẽ là vùng đỉnh/đáy trong quá khứ, các mốc Fibonacci, đường trung bình, Trendline,… nơi mức giá mà cổ phiếu có nhu cầu mua mạnh.

Khi giá thủng (vượt qua) những vùng này sẽ kéo theo khối lượng giao dịch mua/bán tăng dẫn đến sự thay đổi giá cổ phiếu. Lúc đó, nhà đầu tư phải nhanh chóng đóng vị thế và thoát hàng để tránh tổn thất nhiều hơn. Người ta thường đặt lệnh cut loss bên dưới vùng hỗ trọng yếu.

Phương pháp này đòi hỏi bạn phải biết cách xác định vùng hỗ trợ trọng yếu vì nếu điểm cắt lỗ của bạn quá xa so với vùng này, bạn sẽ phải chịu một khoản lỗ lớn.

Nguyên tắc khi cắt lỗ 

Khi cut loss, bạn cần lưu ý nguyên tắc quan trọng nhất, đó là: Lên kế hoạch sẵn sàng cho mọi giao dịch. Với nguyên tắc này, nhà đầu tư theo trường phái phân tích cơ bản và người phân tích kỹ thuật sẽ có cách lên kế hoạch khác nhau:

• Nếu bạn là người theo trường phái phân tích cơ bản: Khi những nhận định ban đầu về cổ phiếu, doanh nghiệp không đúng đắn thì bạn cần mạnh dạn cắt lỗ. Tuy nhiên nếu suy nghĩ của bạn sai, bạn cần đặt một mức phần trăm lỗ tối đa để khi mức lỗ chạm ngưỡng đó, bạn giảm tỷ trọng trong danh mục đầu tư và xem xét lại quan điểm của mình.
• Trường hợp bạn theo trường phái phân tích kỹ thuật: Bạn phải đặt giới hạn một mức phần trăm cho điểm dừng lỗ tối đa. Bạn cũng có thể chia các lần lỗ theo từng mức phần trăm nhỏ hơn. Khi đó sẽ hạn chế tâm lý tiếc nuối của nhà đầu tư nếu thị trường có những điều chỉnh không theo kỳ vọng của bạn. Đồng thời giúp bảo toàn tài khoản nếu đó là một giao dịch thất bại, bạn sẽ chỉ lỗ trong mức phần trăm trung bình không quá lớn.

Hãy sẵn sàng cắt lỗ trước những tín hiệu xấu của thị trường. Đừng để phải thua lỗ trong dài hạn, cần tỉnh táo và nhanh chóng thoát vị thế nếu nhận định sai từ ban đầu.

Lúc này, bạn hãy dành thời gian xem xét, đánh giá lại quan điểm đầu tư của mình thật kỹ, xem rằng quan điểm đó có sai hay không trước khi thực hiện giao dịch.

Ngoài ra, khi cắt lỗ, bạn cũng cần lưu ý tới nguyên tắc về tính thường xuyên. Dù đang lỗ hay lãi, bạn cũng cần thường xuyên đánh giá lại kết quả đầu tư của mình. Hãy quan sát toàn cảnh thị trường, ngành nghề nào đang biến động để ra quyết định cắt lỗ nhanh chóng. Học cách chấp nhận sai lầm là cách giúp bạn rèn luyện tính kỷ luật trong giao dịch, từ đó quản trị rủi ro tốt hơn.

Xác định điểm cắt lỗ chứng khoán

Rất nhiều cách cắt lỗ trong chứng khoán mà nhà đầu tư có thể áp dụng để nâng cao hiệu quả đầu tư. Cụ thể như:

• Xác định điểm cắt lỗ dựa vào đường trung bình cộng: Thông qua các đường trung bình MA 5, 9, 20, 50, 100, 200 ngày, nhà đầu tư cần phải xem rằng giá cổ phiếu liệu đã đạt tới ngưỡng hỗ trợ hay kháng cự để đặt lệnh Stop Loss.
• Dựa vào đường xu hướng (trendline) ngưỡng hỗ trợ / kháng cự: Nếu các vùng này bị thủng giá với khối lượng cổ phiếu giao dịch lớn, khi đó xu hướng cổ phiếu có thể bị thay đổi, nhà đầu tư cần nhanh chóng thoát hàng.
• Đặt lệnh dừng lỗ ngay dưới vùng hỗ trợ trọng yếu: Nếu giá giảm sâu vượt qua cùng này thì phải kích hoạt lệnh bán ra cổ phiếu để nhà đầu tư thu tiền về.

Việc cắt lỗ là đồng nghĩa bạn chấp nhận bị lỗ một khoản tiền khi giá cổ phiếu tụt dốc. Nhưng đây cũng là bài học bổ ích để bạn đánh giá, xem lại những phân tích của bản thân trong mọi giao dịch trước đây. Hy vọng nội dung trên đây giúp mọi người hiểu rõ cutloss là gì và biết cách cắt lỗ hiệu quả, từ đó bảo vệ nguồn vốn, nâng cao hiệu quả đầu tư của mình.