KRX là gì? Giải thích chi tiết về hệ thống KRX và lợi ích cho thị trường chứng khoán Việt Nam

Hệ thống KRX đánh dấu bước ngoặt lớn cho thị trường chứng khoán Việt Nam, mang đến khả năng xử lý vượt trội và nhiều sản phẩm tài chính mới. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ KRX là gì, các tính năng nổi bật, lợi ích và thách thức khi triển khai hệ thống này.

1. KRX là gì?

KRX là hệ thống công nghệ thông tin quản lý và vận hành giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam, do Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (Korea Exchange) phát triển. Hệ thống này được Sở Giao dịch Chứng khoán TP. Hồ Chí Minh (HOSE) ký kết triển khai từ năm 2012 nhằm nâng cấp hạ tầng công nghệ, thay thế hệ thống cũ vốn đã lạc hậu.

Sau hơn một thập kỷ chuẩn bị và thử nghiệm, KRX chính thức vận hành từ ngày 5/5/2025, đánh dấu bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa thị trường chứng khoán Việt Nam.

2. Lịch sử và quá trình triển khai KRX tại Việt Nam

2.1. Bối cảnh trước khi triển khai KRX

Trước KRX, thị trường Việt Nam sử dụng hệ thống do Thái Lan chuyển giao, chỉ xử lý khoảng 900.000 lệnh/ngày. Khi thị trường bùng nổ năm việc nghẽn lệnh có thể xảy ra, gây khó khăn trong quá trình giao dịch cho nhà đầu tư

FPT IS từng cung cấp giải pháp tạm thời, nâng khả năng xử lý lên 2-3 triệu lệnh/ngày, nhưng đây chỉ là biện pháp ngắn hạn. Một giải pháp dài hạn – chính là KRX – trở nên cấp thiết.

2.2. Quá trình triển khai

Dự án KRX chính thức khởi động từ năm 2012 với hợp đồng trị giá 600 tỷ đồng ký kết giữa Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE) và Sở Giao dịch Chứng khoán Hàn Quốc (KRX). Tuy nhiên, quá trình triển khai hệ thống KRX đã gặp phải nhiều khó khăn do:

• Quy mô dự án lớn và hồ sơ mời thầu phức tạp, yêu cầu thời gian xử lý kéo dài.
• Ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, gây chậm trễ trong công tác kiểm thử và triển khai thực tế.
• Yêu cầu bảo mật và an toàn thông tin rất cao, đòi hỏi hệ thống phải trải qua nhiều vòng kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa vào vận hành chính thức.

Sau nhiều lần trì hoãn, hệ thống KRX đã hoàn thành các giai đoạn thử nghiệm quan trọng, trong đó có quá trình kiểm thử với các công ty chứng khoán thành viên diễn ra vào năm 2023 và 2024. Đến tháng 4/2025, HOSE đã công bố lộ trình chuyển đổi sang hệ thống KRX với các mốc thời gian cụ thể như sau:

• 24-25/4/2025: Kiểm tra kết nối hệ thống giữa các công ty chứng khoán và HOSE.
• 26/4/2025: Thực hiện chuyển đổi dữ liệu cuối ngày sang hệ thống KRX.
• 27-29/4/2025: Tiến hành chuyển đổi hệ thống giao dịch chính thức.
• 30/4/2025: Kiểm tra tổng thể quá trình chuyển đổi.
• 5/5/2025: Chính thức vận hành hệ thống KRX, sử dụng dữ liệu giao dịch từ ngày 26/4/2025.

Việc đưa hệ thống KRX vào vận hành được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả, minh bạch và an toàn cho thị trường chứng khoán Việt Nam.

3. Các tính năng nổi bật của hệ thống KRX

Hệ thống KRX mang đến nhiều cải tiến vượt trội so với hệ thống cũ, giúp nâng cao hiệu quả giao dịch và đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Một số tính năng nổi bật có thể kể đến:

• Tăng khả năng xử lý và tốc độ khớp lệnh: KRX có thể xử lý giao dịch lên tới 4 tỷ USD mỗi phiên, gấp hơn 5 lần hệ thống cũ, giúp loại bỏ tình trạng nghẽn lệnh và mang lại trải nghiệm giao dịch mượt mà cho nhà đầu tư.
• Rút ngắn thời gian thanh toán: Hệ thống hỗ trợ giao dịch trong khoảng thời gian ngắn hơn (T+1 hoặc T+1.5), cho phép nhà đầu tư mua bán cổ phiếu liên tục , kỳ vọng sẽ thúc đẩy thanh khoản thị trường.
• Đa dạng hóa sản phẩm tài chính: Hệ thống hỗ trợ phát triển các sản phẩm mới như hợp đồng quyền chọn và giao dịch thuật toán, góp phần gia tăng sự hấp dẫn và chuyên nghiệp cho thị trường.
• Cải thiện giao dịch thỏa thuận và giao dịch lô lẻ: Nhà đầu tư có thể chủ động hơn trong giao dịch thỏa thuận và dễ dàng giao dịch với số lượng cổ phiếu nhỏ trong thời gian giao dịch mở rộng.
• Triển khai đối tác bù trừ trung tâm (CCP): KRX cung cấp nền tảng để áp dụng mô hình CCP, góp phần giảm rủi ro thanh toán và hỗ trợ mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam trong tương lai.

>>> Xem thêm: KRX có gì mới? 9 thay đổi chính của thị trường chứng khoán khi vận hành hệ thống KRX

4. Lợi ích của hệ thống KRX

Việc triển khai hệ thống KRX không chỉ là bước tiến về công nghệ mà còn mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho thị trường chứng khoán Việt Nam và cộng đồng nhà đầu tư. Những cải tiến này được kỳ vọng sẽ góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững, nâng cao tính cạnh tranh và minh bạch cho thị trường.

4.1. Lợi ích đối với thị trường

Hệ thống KRX tạo nền tảng vững chắc để thị trường chứng khoán Việt Nam phát triển lên một tầm cao mới với những lợi ích nổi bật:

• Tăng thanh khoản thị trường: Với khả năng xử lý giao dịch lớn hơn, hệ thống KRX được kỳ vọng sẽ giúp thanh khoản toàn thị trường tăng khoảng 30%, tạo điều kiện cho dòng tiền lưu thông mạnh mẽ hơn.
• Thu hút vốn đầu tư nước ngoài: Khi hệ thống đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về giao dịch và thanh toán, Việt Nam sẽ có cơ hội thu hút thêm 3,5-4 tỷ USD từ các quỹ đầu tư toàn cầu, đặc biệt khi được nâng hạng thị trường.
• Hỗ trợ nâng hạng thị trường: Việc triển khai các nghiệp vụ hiện đại hơn sẽ giúp Việt Nam tiệm cận các yêu cầu của tổ chức xếp hạng như FTSE Russell và MSCI, thúc đẩy quá trình nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Tuy nhiên, 
• Tăng tính minh bạch và an toàn hệ thống: Các tiêu chuẩn kiểm soát rủi ro, bảo mật và vận hành mới sẽ giúp thị trường hoạt động ổn định hơn, nâng cao niềm tin của nhà đầu tư trong nước và quốc tế.

4.2. Lợi ích đối với nhà đầu tư

Đối với nhà đầu tư cá nhân và tổ chức, hệ thống KRX mở ra nhiều cơ hội và trải nghiệm giao dịch mới mẻ:

• Cải thiện trải nghiệm giao dịch: Tình trạng nghẽn lệnh, đơ bảng điện sẽ được khắc phục, mang lại quy trình giao dịch trơn tru, nhanh chóng và chính xác hơn.
• Tăng cơ hội sinh lời: Các sản phẩm tài chính mới sẽ giúp nhà đầu tư tận dụng được nhiều chiến lược linh hoạt hơn, kiếm lời ngay cả khi thị trường biến động mạnh.
• Giảm chi phí giao dịch: Sự gia tăng thanh khoản và cạnh tranh giữa các công ty chứng khoán sẽ góp phần làm giảm phí giao dịch, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận cho nhà đầu tư.
• Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Với sự hỗ trợ của các sản phẩm phái sinh và công cụ giao dịch tự động, nhà đầu tư có thêm nhiều lựa chọn để xây dựng danh mục đầu tư phù hợp với khẩu vị rủi ro và mục tiêu tài chính của mình.

5. Thách thức và rủi ro khi triển khai KRX

Bên cạnh những lợi ích vượt trội, việc triển khai hệ thống KRX cũng đi kèm với nhiều thách thức và rủi ro tiềm ẩn. Sự thay đổi lớn trong quy trình vận hành đòi hỏi các thành viên thị trường phải nhanh chóng thích nghi, đồng thời đối mặt với những biến động mới có thể xuất hiện. Cụ thể:

• Biến động mạnh hơn: Việc rút ngắn thời gian tiền/cổ phiếu về tài khoản (tiến tới T+1.5 hoặc T+1) có thể khiến cổ phiếu biến động mạnh, đặc biệt trong các giai đoạn thị trường bất ổn. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức và kỹ năng quản trị rủi ro tốt hơn.
• Thời gian thích nghi: Nhà đầu tư và các công ty chứng khoán cần thời gian để làm quen với các tính năng mới và nâng cấp hệ thống nội bộ để đồng bộ với KRX.
• Rủi ro margin: Việc sử dụng đòn bẩy tài chính (margin) trong bối cảnh thị trường biến động mạnh có thể dẫn đến nguy cơ “bay hơi” tài khoản nếu không được quản lý cẩn thận.
• Chi phí đầu tư ban đầu: Các công ty chứng khoán phải chi phí lớn để nâng cấp hệ thống CNTT, có thể ảnh hưởng đến chi phí dịch vụ trong ngắn hạn.

Mong rằng bài viết đã giúp bạn nắm được KRX là gì. Hệ thống mới được áp dụng sẽ là bước tiến vượt bậc trong quá trình hiện đại hóa thị trường chứng khoán Việt Nam, mang lại nhiều lợi ích cho cả thị trường lẫn nhà đầu tư. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, thách thức về quản lý rủi ro và thích nghi công nghệ cũng đặt ra yêu cầu cao hơn đối với tất cả các thành phần tham gia thị trường.