Có nên đầu tư ETF không? Kinh nghiệm hữu ích dành cho nhà đầu tư mới

Đầu tư ETF tương tự như chứng khoán nhưng chi phí thấp, đa dạng danh mục đầu tư, phân tán rủi ro tốt hơn nên được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn lo ngại có nên đầu tư ETF hay không? Cùng Chứng khoán VINA tìm kiếm câu trả lời cho vấn đề này và kinh nghiệm đầu tư hiệu quả trong bài viết dưới đây.

Tổng quan thị trường đầu tư ETF

Muốn tham gia đầu tư ETF, trước tiên cần hiểu về thị trường nơi bạn muốn đầu tư. Đặc điểm, diễn biến và tình trạng thị trường giúp bạn đánh giá đúng và lựa chọn danh mục đầu tư phù hợp.

Trong nước

Giai đoạn 2008 – 2009 mới xuất hiện những quỹ ETF đầu tiên tại Việt Nam. Ban đầu, những quỹ này có vốn nhỏ nên ít được nhà đầu tư quan tâm. Sau hơn 10 năm hoạt động đã dần lớn mạnh, không chỉ quỹ nội mà những quỹ ngoại, thu hút nguồn vốn lớn từ nước ngoài vào Việt Nam. Nguồn vốn tăng và tỷ suất sinh lời khả quan nên được được nhiều nhà đầu tư chú ý.

Nước ngoài

Quỹ ETF là ý tưởng của một nhà kinh tế học người Mỹ từ những năm 1970. Nhưng phải đến năm 1993, quỹ mới được phép hoạt động tại Mỹ và phát triển nhanh chóng từ dó. 

Chỉ trong giai đoạn 2005 – 2020, số vốn đầu tư vào các quỹ ETF tại Mỹ tăng 17 lần. Hiện tại, quỹ ETF đang dần trở thành lựa chọn ưu tiên của nhiều nhà đầu tư trên thế giới nhờ chi phí thấp, tiết kiệm thời gian và giao dịch dễ dàng. 

Có nên đầu tư ETF không?

Để tìm được câu trả lời cho câu hỏi này, bạn cần cân nhắc xem việc đầu tư ETF mang lại lợi ích và rủi ro gì. Trước hết, đầu tư vào ETF mang lại những lợi ích như sau:

• Giúp bạn đa dạng hóa danh mục đầu tư, phân tán rủi ro: Một quỹ ETF có thể đầu tư vào nhiều loại cổ phiếu trong một bộ chỉ số. Chỉ cần mua chứng chỉ quỹ ETF là có thể tiếp cận với bộ chỉ số đó thay vì phải bỏ tiền ra mua toàn bộ cổ phiếu danh mục đầu tư. Việc này giúp tiết kiệm nguồn vốn và phân tán rủi ro đầu tư hiệu quả.
• Tiết kiệm thời gian: Nhà đầu tư không có nhiều thời gian để lựa chọn, theo dõi biến động của nhiều loại cổ phiếu nếu đầu tư riêng lẻ. Việc đầu tư của quỹ ETF sẽ do các chuyên gia của quỹ quản lý giúp bạn.
• Thanh khoản cao: Quỹ ETF ngày càng được nhiều nhà đầu tư quan tâm. Do đó, tính thanh khoản của nó trên thị trường ngày càng tăng.
• Tính minh bạch: Mọi thông tin về hoạt động của quỹ ETF đều được cập nhất và công bố công khai, minh bạch trên thị trường hàng ngày thay vì cuối quý như các đơn vị khác.

Bên cạnh những lợi ích nhận được, nhà đầu tư cũng phải đối mặt với những rủi ro như sau:

• Rủi ro biến động thị trường: Quỹ ETF theo đuổi một chỉ số hay một loại tài sản nhất định. Khi thị trường hay tài sản biến động, quỹ cũng biến động theo, nhà đầu tư có thể chịu rủi ro sau mỗi lần biến động này.
• Rủi ro lừa đảo môi giới: Nhiều nhà đầu tư lựa chọn mua chứng chỉ quỹ ETF qua môi giới. Nếu không lựa chọn đơn vị môi giới uy tín và tự tìm hiểu thêm thông tin, nhà đầu tư có thể bị môi giới lừa. Điều này đã xảy ra phổ biến trong thời gian gần đây.

Ai nên đầu tư chứng chỉ quỹ ETF?

Ai cũng có thể mua chứng chỉ quỹ ETF, bao gồm cả nhà đầu tư cá nhân và tổ chức trong nước và quốc tế. Điều quan trọng là phải xác định bạn có phù hợp với việc đầu tư ETF không? Nếu bạn là thuộc một trong các trường hợp dưới đây, hãy cân nhắc đầu tư ngay:

• Người từ 20 – 30 tuổi: Người trẻ tuổi chưa có nhiều tiền tiết kiệm, không có đủ vốn để đầu tư những cổ phiếu tốt. ETF là lựa chọn phù hợp vì không yêu cầu nhiều vốn, chi phí đầu tư thấp và tính an toàn khá cao.
• Nhà đầu tư lâu dài: Xét về lâu dài, quỹ ETF mang lại tỷ suất lợi nhuận cao hơn lãi suất ngân hàng, thậm chí gấp nhiều lần, có thể lên tới hơn 40%. Và tỷ suất sinh lời của quỹ sẽ tăng dần theo thời gian nếu không gặp biến động lớn của thị trường.
• Người không có thời gian: Đầu tư cổ phiếu cần nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, cập nhật thông tin để lựa chọn cổ phiếu phù hợp. Nếu bạn không có thời gian nhưng vẫn muốn tham gia thị trường chứng khoán thì chứng chỉ quỹ ETF là lựa chọn tốt nhất.

Các cách đầu tư quỹ ETF phổ biến

Hiện nay có nhiều cách mua quỹ ETF, dưới đây là 2 cách phổ biến nhất, được nhiều nhà đầu tư lựa chọn.

Giao dịch với công ty quản lý quỹ

Những người giao dịch trực tiếp với công ty quản lý quỹ thường là muốn mua bán số lượng lớn. Trường hợp này cần phải được công ty quản lý quỹ ủy quyền tham gia khởi tạo hoặc hoán đổi chứng chỉ quỹ. Nhà đầu tư phải đặt lệnh thông qua AP – Authorized Participants. Sau đó, AP sẽ chuyển lệnh tới nhà đầu tư cùng một số yêu cầu như sau:

• Tần suất giao dịch hoán đổi ít nhất 2 lần/tháng.
• Giao dịch 1 lô CCQ tối thiểu bằng 100.000 CCQ.
• Thanh toán chủ yếu bằng danh mục chứng khoán cơ cấu, có thể sử dụng tiền.

Giao dịch trực tiếp trên sàn

Các quỹ ETF đã được niêm yết trên sàn chứng khoán. Bạn có thể đầu tư cổ phiếu ETF trên sàn tương tự như cổ phiếu thông thường. Cần lưu ý rằng, tại Việt Nam có 2 loại quỹ ETF như sau:

• Qũy nội: Là các quỹ ETF được niêm yết trên Sàn Giao dịch Chứng khoán TP.HCM – Sàn HoSE như VN100, ETF VFMVN30, ETF SSIAM VNFIN LEAD, ETF VFMVN DIAMOND…
• Qũy ngoại: Là những quỹ ETF thành lập ở nước ngoài nhưng được giải ngân toàn bộ hoặc một phần tại thị trường Việt Nam như FTSE Vietnam Swap UCITS ETF, VanEck Vectors Vietnam ETF, Premia MSCI Vietnam ETF… Để mua được các CCQ này, nhà đầu tư phải có tài khoản chứng khoán tại sàn giao dịch nước ngoài hoặc mua qua tài khoản Broker.

Lời khuyên khi bắt đầu tham gia đầu tư CCQ ETF

Để lựa chọn được quỹ ETF tốt và tránh bỡ ngỡ khi bắt đầu đầu tư ETF, người chơi cần chú ý những một số điều sau:

• Tìm hiểu các loại phí: Chi phí vận hành của mỗi quỹ ETF được quy định khác nhau. Trước khi đầu tư, bạn cần tìm hiểu và so sánh các loại chi phí của quỹ với chi phí tương tự của các quỹ khác cùng danh mục. Nắm giữ CCQ lâu dài thì chi phí quản lý chiếm một phần đáng, bạn nên chọn quỹ có các loại phí thấp.
• Kiểm tra thanh khoản: Tính thanh khoản thể hiện khả năng mua bán mà không ảnh hưởng đến giá trị CCQ đó, hay đơn giản là CCQ đó có dễ mua – bán hay không. Bạn nên chọn những quỹ có thanh khoản cao.
• Tìm hiểu kết quả hoạt động trong quá khứ: Hãy tìm hiểu quỹ trong quá khứ có tỷ suất lợi nhuận như thể nào, có ổn định hay không, tài sản ròng thay đổi ra sao… Đây sẽ là những dữ liệu quan trọng để bạn đánh giá sự tăng trưởng của quỹ trong tương lai.
• Tham khảo danh mục đầu tư: Tùy theo mục đích đầu tư của mỗi người sẽ có danh mục đầu tư khác nhau. Bạn nên tham khảo trước danh mục đầu tư của quỹ xem nó có phù hợp với mục đích đầu tư của bạn hay không.
• Tìm hiểu công ty quản lý quỹ: Sự uy tín, minh bạch và chuyên nghiệp của công ty quản lý đóng vai trò quan trọng với sự thành công của quỹ đầu tư. Bạn nên tìm hiểu lịch sử hình thành quỹ, hiệu quả các hạng mục đầu tư, kết quả kinh doanh và nhân sự quỹ. Họ là người trực tiếp điều hành và xây dựng danh mục đầu tư cho quỹ mà bạn đang muốn tham gia.

Chiến lược đầu tư ETF hiệu quả dành cho người mới

Muốn đầu tư ETF thành công cần có chiến lược hiệu quả, tận dụng được các ưu điểm của quỹ ETF. Nhà đầu tư có thể tham khảo 3 chiến lược phổ biến sau:

Chiến lược phân bổ tài sản

Chiến lược này vô cùng quen thuộc, nhà đầu tư nào cũng biết “Không để tất cả trứng vào cùng một giỏ”. Nhà đầu tư cần phân bổ danh mục đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau. Lựa chọn tài sản như thế nào phụ thuộc vào tỷ suất lợi nhuận mong muốn và tỷ lệ rủi ro có thể chấp nhận được là bao nhiêu.

Các quỹ ETF đều có danh mục đầu tư đa dạng. Điều nhà đầu tư cần làm là lựa chọn quỹ có danh mục phù hợp với khẩu vị đầu tư của mình. Nếu bạn có khẩu vị an toàn, nên chọn các quỹ đầu tư nhiều vào trái phiếu. Nếu bạn thích đầu tư mạo hiểm, thu lợi nhuận cao, nên chọn quỹ đầu tư nhiều vào cổ phiếu.

Chiến lược đầu tư theo mùa

Đầu tư theo xu hướng mùa là chiến lược nên áp dụng của những người mới tiếp cận thị trường ETF. Giới đầu tư phố Wall có một câu ngạn ngữ rất nổi tiếng theo chiến lược này là “Sell in May and Go away”, nghĩa là “Bán cổ phiếu vào tháng 5 rồi đi chơi”.

Dựa vào lịch sử hoạt động kém hiệu quả của cổ phiếu trong giai đoạn từ tháng 5 đến tháng 10 hàng năm mà câu ngạn ngữ này ra đời. Theo chiến lược này, nhà đầu tư sẽ thoái vốn vào tháng 5 và quay trở lại đầu tư vào tháng 11 hàng năm.

Chiến lược đầu tư luân chuyển khối ngành

Trong thời điểm khó khăn của một khối ngành nào đó, nhà đầu tư có thể sử dụng CCQ ETF để cơ cấu lại danh mục đầu tư vào những ngành ổn định và có tiềm năng tăng trưởng cao hơn như điện, y tế, chăm sóc sức khỏe, giáo dục… Chiến lược này giúp nhà đầu tư mới giảm thiểu rủi ro.

Quỹ ETF là kênh đầu tư đơn giản, ít rủi ro, phù hợp với nhiều người nên được nhiều nhà đầu tư lựa chọn. Nếu bạn đang muốn tham gia đầu tư ETF, hy vọng bài viết trên đây đã giúp bạn có thêm lời khuyên, biết cách đầu tư vào quỹ ETF và có các chiến lược đầu tư phù hợp để lựa chọn được sản phẩm phù hợp, xây dựng kế hoạch sử dụng vốn hiệu quả nhất.