Staking là gì? Tất tần tật thông tin về staking mà nhà đầu tư cần nắm rõ

Trên thị trường tiền điện tử, staking là một xu hướng đang được nhiều nhà đầu tư áp dụng để kiếm thêm lợi nhuận. Bạn là người mới tham gia thị trường chưa hiểu rõ thuật ngữ staking là gì? Những rủi ro cũng như cơ hội khi thực hiện staking như thế nào và làm sao để tối ưu lợi nhuận với phương pháp staking? Bài viết dưới đây của VNSC sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về Staking và những thông tin cần để thực hiện staking hiệu quả.

Staking là gì?

Staking là thuật ngữ mô tả hoạt động giữ một lượng tiền điện tử nhất định trong ví của một blockchain để hỗ trợ việc vận hành của dự án đó và đổi lại bạn sẽ nhận được phần thưởng từ nhà phát triển. Lượng token được khóa trong ví khi staking được sử dụng để xác minh giao dịch của blockchain theo cơ chế Proof-of-Stake (PoS). 

Phần thưởng mà nhà đầu tư nhận được sẽ dựa vào lượng coin stake thực tế và thời lượng stake. Có thể hiểu đơn giản, staking giống như cách bạn gửi tiết kiệm để nhận lãi và phần thưởng ở đây là lãi bạn nhận được.

Nhà đầu tư phải cam kết một lượng token nhất định để tham gia quá trình staking. Như vậy, nhà đầu tư không chỉ đơn thuần là thực hiện giao dịch kiếm lời mà còn là nhà hỗ trợ phát triển dự án. Khi tham gia staking, nhà đầu tư còn có thêm một số quyền quyết định trên mạng blockchain đó, với vai trò là nhà phát triển.

Cơ hội và rủi ro khi Staking

Staking là một quá trình khá thú vị với nhiều lợi ích cũng như rủi ro mà nhà đầu tư cần đối mặt, cụ thể:

Cơ hội khi staking: 

• Tạo thu nhập thụ động từ đồng tiền điện tử mà bạn quan tâm. Đây là lợi ích rõ ràng nhất mà nhà đầu tư sẽ nhận được khi staking.
• Loại bỏ sự phụ thuộc vào công nghệ phần cứng máy tính cao cấp nhờ cơ chế đồng thuận PoS.
• Nhà đầu tư tham gia và có quyền quyết định nhất định trên nền tảng và cộng đồng. Trở thành một phần của dự án và thúc đẩy dự án blockchain phát triển, từ đó gia tăng giá trị và tính tin cậy cho đồng coin staking.
• So với các hình thức đầu tư coin khác thì staking được coi là an toàn hơn.
• PoS là một dạng cơ chế đồng thuận thân thiện với môi trường, tiết kiệm năng lượng hơn so với cơ chế PoW.
• Thực hiện staking giảm tối đa 51% các cuộc tấn công mạng, nâng cao tính bảo mật cho dự án blockchain.
• Khi nắm giữ đủ số lượng token, nhà đầu tư có thể xác nhận giao dịch trên mạng.

Rủi ro khi thực hiện staking:

• Do phải cam kết về số lượng và thời gian staking nhất định nên số coin thu được khi staking sẽ bị khóa trong ví điện tử, không thể rút ra để bán ngay lập tức.
• Giá trị đồng coin biến động mạnh theo xu hướng thị trường và khó kiểm soát. Do vậy, phần thưởng có thể sẽ bị giảm theo giá trị đồng coin staking.
• Rủi ro từ dự án bị phá sản, hoạt động không hiệu quả, đội ngũ phát triển không trả thưởng cho nhà đầu tư staking.

Các mô hình cơ chế staking phổ biến

Hoạt động Staking Coin được thực hiện theo 2 mô hình chính: 

Staking trong cơ chế đồng thuận PoS (Proof of Stake) 

Với cơ chế đồng thuận PoS, nhà đầu tư sẽ thực hiện stake coin nhằm đảm bảo và chứng minh năng lực giao dịch, xử lý tạo khối, đồng thời nhận thưởng phù hợp với công sức bỏ ra. Quá trình staking sẽ hoạt động dựa vào các trình xác nhận sẽ khoá coin, để có thể được chọn ngẫu nhiên trong thời gian cụ thể nhằm tạo khối.

Nhà đầu tư có tiền tích lũy lớn hơn sẽ có cơ hội được chọn để tạo khối tiếp theo. Như vậy, các khối sẽ được tạo ra mà không cần phụ thuộc vào phần cứng đào chuyên dụng. Trình xác nhận PoS được chọn dựa vào số coin đã đặt cọc.

Staking để nhận Reward

Với mô hình này, nhà đầu tư sẽ dùng token của mình để stake vào dự án. Việc staking này không trực tiếp tham gia vào việc xác thực các giao dịch hay bất cứ nhiệm vụ gì liên quan đến hoạt động trên mạng lưới.

Người dùng lock càng lâu thì sẽ nhận lại được càng nhiều reward. Ví dụ như, stake dự án KCS, nhà đầu tư sẽ nhận thưởng thêm KCS – đây là phần lấy được từ lợi nhuận thu được của sàn chứ không phải từ việc tạo khối mới hay phí giao dịch. Hoạt động taking KCS không có bất cứ tác động nào vào mạng lưới Blockchain của Ethereum.

Tác động của staking tới giá coin như thế nào?

Hoạt động staking có những tác động rõ ràng lên thị trường coin và cụ thể là giá đồng coin được stake. Cụ thể, các tác động của staking tới giá đồng coin được thể hiện ở:

Việc stake các đồng coin có nghĩa là nhà đầu tư sẽ block đồng coin đó trong ví và không thể giao dịch trên mạng lưới. Điều này sẽ khiến số lượng coin đang lưu hành trên thị trường bị giảm đi, đến một mức nào đó sẽ tạo nên sự khan hiếm khiến giá coin tăng.

Đây là quy luật cung cầu cơ bản của thị trường coin. Do vậy, nhiều nhà phát triển áp dụng biện pháp staking trả thưởng để tạo nên sự khan hiếm trên thị trường, đẩy giá coin. Tuy nhiên, việc áp dụng quá nhiều biện pháp này khiến giá coin không còn tăng nữa, do không mang lại giá trị thực tế của đồng coin.

Ví dụ như đồng coin TOMO:

• Ngày 14/12/2018, TomoChain ra mắt Mainnet và cho phép nhà đầu tư staking coin.
• Đến ngày 08/08/2019, có 39,851,005 TOMO tương đương với 64.5% tổng TOMO đang lưu hành trên thị trường được staking tạo nên sự khan hiếm, khiến giá đồng TOMO coin tăng lên 300%.

Những thông số kỹ thuật cần biết khi staking coin

Staking coin có thể trở thành phương pháp để gia tăng lợi nhuận, gửi tiết kiệm an toàn cho nhiều nhà đầu tư với một dự án blockchain nhất định. Tuy nhiên, bạn cần chú ý những thông số sau để staking coin hiệu quả:

• Tỷ lệ lạm phát: Nhà đầu tư cần hiểu cơ chế PoS của staking, phần thưởng sẽ được sinh ra từ 2 nguồn là phí giao dịch và block. Có nghĩa là, có lượng coin mới đưa vào thị trường sẽ sinh ra lạm phát. Tỷ lệ coin mới này sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến lượng lưu thông và giá trị của đồng coin.
• Thời gian lock: Thời gian cụ thể mà đồng coin sẽ bị lock và được các staker chọn ngay từ đầu. Thông thường, thời gian lock sẽ là 1 vài tháng nhưng cũng có thể kéo dài đến 1 năm. Kết thúc thời gian cam kết này, staker mới nhận lại được đồng coin để giao dịch.
• Thời gian unlock: Phần lớn các staker có thể tự unlock trước khi kết thúc quá trình staking. Tuy nhiên, bạn sẽ không nhận được đồng coin ngay lập tức mà sẽ mất một khoảng thời gian nhất định tùy dự án. Mỗi dự án sẽ tạo ra quy tắc để xử lý số lượng coin un-stake nhất định.
• Lãi suất staking: Là tỷ lệ lãi mà staker nhận được sau thời gian staking. Con số này sẽ tùy thuộc vào lượng coin mà bạn staking.
• Số lượng coin tối thiểu để tham gia staking: Con số này sẽ được quy định bởi các dự án khác nhau, là con số tối thiểu mà bạn có thể bắt đầu staking.
• Độ tuổi coin: Được xác định bằng thời gian đồng coin được đem vào stake cho đến lúc nó có thể bắt đầu staking chính thức (đây là thời gian đồng coin bắt đầu sinh lời). Tùy vào từng dự án mà tuổi coin có thể là vài giờ hoặc vài ngày.
• Weight (Độ tuổi coin và số lượng coin): Có thể hiểu là sức nặng của coin gồm độ tuổi và số lượng coin. Giá trị weight ngày càng cao thì khả năng giành được quyền xử lý giao dịch và tạo khối càng lớn. 

Lưu ý để staking tối ưu lợi nhuận

Nếu thực hiện staking đúng cách, hiểu cơ chế staking thì nhà đầu tư có thể tối ưu lợi nhuận từ hoạt động này. Trước tiên, nhà đầu tư cần phân loại theo nhu cầu và lượng coin nắm giữ để đưa ra phương án tốt nhất.

• Với người có số lượng coin nhỏ (không đủ làm Node/ Masternode): Cách tốt nhất là bạn nên tham gia voting hoặc staking vào những node (nốt) đã có sẵn. Nếu có thể staking lâu dài thì bạn có thể kiếm được thêm một lượng coin nhất định sau khoảng thời gian đó.
• Với người có số lượng coin lớn: Họ có thể tự ứng cử để tạo node, tạo khối hoặc làm như cách staking vào các nốt có sẵn. Cách tự ứng cử tạo note sẽ mang lại nhiều reward hơn, tuy nhiên cũng sẽ yêu cầu cao hơn về mặt cài đặt và phần cứng.

Cách để thực hiện staking tối ưu thu nhập cho cả 2 nhóm staker trên:

• Bước 1: Chọn coin có cơ chế staking. Dĩ nhiên, bạn cần kiểm tra các thông tin dự án blockchain một cách đầy đủ, cân nhắc nhu cầu, vốn, kỳ vọng lãi suất mong muốn.
• Bước 2: Cài đặt ví và cấu hình máy tính chuẩn bị cho hoạt động staking.
• Bức 3: Nạp coin vào ví trên máy tính/ sàn để bắt đầu staking.
• Bước 4: Chờ coin trưởng thành và nhận reward.

Tổng hợp staking coin nào tốt nhất hiện nay?

Staking là một cách tốt để đầu tư thu lợi nhuận từ thị trường. Danh sách 5 staking coin hiện nay sẽ giúp bạn có thêm góc nhìn rõ ràng hơn: 

• Đồng ETH – Ethereum: Là đồng coin phát triển ổn định, tuổi coin và số lượng coin lớn, cộng đồng đông đảo. Lợi nhuận staking coin ước tính nhận được từ 5-12%, tuy nhiên nền tảng này khá cạnh tranh và phí giao dịch có thể cao.
• Đồng ADA – Cardano: Hệ sinh thái khá mới đang phát triển, chưa có nhiều tính năng được ứng dụng, chi phí giao dịch thấp. Nhưng lợi nhuận từ hoạt động staking có thể từ 4-8%.
• Đồng SOL – Solana: Mạng còn tương đối mới, rủi ro giao dịch cao. Tuy nhiên tốc độ giao dịch nhanh và phí thấp. Lợi nhuận ước tính từ việc staking SOL sẽ dao động từ 5-9%.
• Đồng ATOM – Cosmos: Mạng có nhiều liên kết với nhiều blockchain khác, tiềm năng phát triển lớn. Lợi nhuận dự kiến từ hoạt động staking đồng coin ATOM là 5-9%.
• Đồng DOT – Polkadot: Mạng có công nghệ khá phức tạp, ít người hiểu rõ và có khả năng mở rộng tốt. Lợi nhuận kiếm tiền từ việc staking DOT dao động từ 5-10%.

Nhà đầu tư nên tìm hiểu kỹ về các dự án và mạng blockchain để đánh giá mức độ uy tín, hiểu rõ về dự án và đồng coin có nên staking hay không. 

Staking là hoạt động giúp nhà đầu tư tiền điện tử gia tăng lợi nhuận thụ động tự dự án và có thêm cơ hội để tham gia phát triển cộng đồng. Mong rằng những chia sẻ trên đã giúp nhà đầu tư cần hiểu rõ staking là gì, cơ chế hoạt động và tác động của chúng lên thị trường coin, từ đó đưa ra được quyết định staking hiệu quả.

Disclaimers: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo và cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư. Nội dung chia sẻ có thể đã cũ do yếu tố thời gian. Vui lòng chủ động tìm hiểu thêm thông tin.

VNSC by Finhay – Tích lũy và đầu tư từ đây

Finhay, chủ quản của Chứng khoán Vina (VNSC): Giấy phép số 50/UBCK-GPHĐKD do Ủy ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp ngày 29 tháng 12 năm 2006

• Website: https://vnsc.vn
• Hỗ trợ trực tiếp: m.me/finhayvn
• Group Cộng đồng Finhay: https://www.facebook.com/groups/finhay/